t Vaals gebit

“Wolst mie nog wel n wit wientje kriegen?’vruig Gitje mie en langde mie heur lege glassie tou. Ik nikde van joa, mor keek bezörgd noar de toavel mit happies en drankies.
t Was meer as n klain beetje vol in de koamer, t was meer as vol. Stampvol.
Oarend en Dina wazzen doags noa nander joareg en haren op heur gezoameleke verjoardag zowat t haalve dorp nuigen doan.
Der wazzen volgens mie wel datteg man, mor t moggen ook wel fatteg wezen, ik kon ze nait tellen, t luip aal mor deurnander hin en muik n lewaai as n oordail.
Dat mos ook wel, want zo as gewoonlek haar Oarend de meziek zo haard stoan dat de gloazen op toavel mitdansen deden mit de Hollandse mitzingers.
“Dat mout wel zo haard, aans kin gain mins de meziek heurn…” haar Oarend mie n moal uutlegd, “dat volk het ook ja aaltied zoveul lewaai over zok…”
t Kwam nait bie hom op dat t ook wel ais aansom zo wezen kon….
Ik nam mie op en begunde voutje veur voutje deur de drokte hin te wuilen en ik was nog nait haalfweegs dou t swait mie aan aal kanten uutdrupde, want was der nog smoorhait bie ook.
En dou, ik was sikkom bie de toavel, dook noast mie opains buurman Geert op. Hai zag der uut as haar e t slim drok, wat wild en jachteg.
‘Mmmmmmm’, zee e stinnend en keek mie mit n poar grode ogen vroagend aan.
Ik ruip.’Wat is de mien jong, ik heb ter niks van verstoan, t is hier ook je zo’n lewaai!’
Geert wee dou noar zien mond en zee vannijs van, ‘Mmmmmm! Mmmmmm!’
Ik begreep ter niks van, wat zol e nou willen?
‘Geert mien jong, ik kin gain gedachten lezen hur. Wat wolst mie nou din vertellen, bist dien mond verloren of zo?’
Geert draaide n moal of wat vervoarlek mit d’ogen, luip zachies rood aan en zee dou mommelnd, ‘Nee doe haalf male, mien onde’ gebith…’
‘Wat bist kwiet, dien ondergebit?!’
‘Sssjjjjt!’ sisterde Geert, benaauwd om zok tou kiekend, ‘mouth hail we’eld t sjumsj waiten?’
Hai kreeg mie bie d’aarm en trok mie mit noar de biekeuken. Hai nikde elks vrundelk tou dij wat tegen hom zee, mor huil de mond stief dicht.
Dou wazzen we in biekeuken en dou e deure achter ons dicht dee wast net nait aans of wie wazzen in n oase van rust en vizze locht kommen.
Geert huil daip oadem en zee, ‘Man man wat n ellinde kin n mins hebben, mousjt ais kieken.’ Hai trok zien mond woagenwied open en teunde mie zien mooi glimmende goagel, gain tande te zain.
‘Na, hou kin dat nou din, woar hest dien gebit din loaten?’
t Was even stil en dou zee Geert wat stroekel, ‘Haisj noa’ Delfsjiel hin.’
Ik begreep ter niks van. ‘Hou noar Delfziel hin, wat mout dien gebit din in Delfziel ?’ Nareg wees Geert noar de wc-deure en zee, ‘Niksj mouth e doa’, mo’ haisj de’ wel mit de buizjenpost noa’tou….’
En dou ging bie mie t licht aan en wos ik wat e mie de haile tied vertellen wol.
‘Is dien gebit doar woar ik nou dink dat e is?’
‘Joa ve’deetjemie!’ schol e dou, ‘ding isj mie in weesjeepoth valen en dou heb k hom vothspuid!’
Op t zulfde ogenblik ging deure weer open en kwam vraauw Haarms, de veurzitster van de pladdelandsvraauwen, in biekeuken.
‘Wat hebben ie votspuild Maaibörg?’
Mor Geert haar de mond al weer stief dicht en zee niks.
‘Na das ja ook nait slim fersounlek, krieg ik hail gain antwoord? Ik vruig aans niks biezunders toch…’
Geert ston der bie as n zak worrels en muik net zoveul geluud.
Dou draaide vraauw Haarms zok om en dee wc-deure open. Veur ze hom achter zok dicht dee keek ze Geert nog even vaals aan en zee, ’t Gait mie ook ja niks aan he, mor wast ook votspuild hest, ik zal zörgen dat t goud gezelshop krigt.’
Geert stoarde lamsloagen noar de dichte deure en zee mit trillerge stem, ‘Da’ zjel zje toch naith doun he? Ik wol mo’ zeggen….zol da’ minsj nou echjt….zol zje nou echjt….?’
Ik kon mie mor zuneg goud holden en zee, ‘Ik wait nait mien jong, mor as ik dien ondergebit was en ik wos wat ter nou achter mie aan zat…, nou din muik ik hail gaauw da’k pootjes kreeg!’
‘Joa hur…heb tje de gek mo’ mith….Geert zien pe’blemen goan die ook ja niksj aan nee din?’
Och, dat was nou ook ja nait de bedoulen en ik zee,’Nou jong, kop op hur. Vertel mie nou eerst mor ais hou dien tanden en koezen in de pot kommen binnen. Zie valen die toch nait vanzulf tou de mond uut.’
Geert trok wat mit scholders en zee,’Ik mosj even pizjen en k haa’ ook al n zetje wa’ onde’ t gebit zjitten, sjtokkie neutje of zjo… En dou heb ik zje even op zjo’n bakkie mith van dij nijmoodsje nadde lappiesj leg’. Ik wol zje even ofspui’en onde’ kjoane…
En hou oft nou persjiesj ging wai’k nou nog nai’, mo’ mith da’k deu’tjok sjtödde ik mith mien elboge t gebith van t bakkie of, zjo de poth in! Wasj mie gain gjiepen mee’ tegen aan man, voth wazzjen mien tanden en koezjen!’
Wc-deure ging weer open en vraauw Haarms kwam weer noar boeten zetten. In t veurbie goan keek ze Geert even mit n filaain laagie aan, as wos ze persies wat ter loos was.
En mit kwam Oarend der aanzetten, ook al op weg noar t huussie. En wat wie hier wel deden te stoan, t feest was toch binnen.
En Geert dee vannijs zien verhoal. Dou e uutproat was ston Oarend braaid te laagen en zee Geert nareg, ‘Lolleg he, Boswiek?’
Dij schudde even mit kop en zee, ‘Geert mien jong, moak die nait zo’n liefzere, ik heb goud nijs veur die.’ Geert koekeloerde hom onneuzel aan. Oarend laagde weer en zee,’Kiek mien jong, dien ondergebit is dichterbie ast doe dinkst. t Is noamelk zo dat aal ons òfvoer veur op t riool zit…alles, behaalve t huussie. Dus dien vaalze tanden en koezen liggen, pak hom beet, n meter of vief, zese hier vot. In de septieze tenk dus en in t twievelachtege gezelschop van vraauw Haarms heur kompelementen…’
Ik kon mie der nog niks bie veurstellen, mor Geert, dat was n hail aander verhoal. Geert, dij stroalde as n kind zo bliede!
‘Eh…kivve doa’ n beetje makkelk bie Oa’end, bie dij zjeptiezje tjenk main ik?’
Oarend nikde en wenkde ons mit in boeten. Hai kreeg zok n dikke schroevendraaier uut schuurtje en dee n boetenlaampie aan. In n betonploade lag n soort van iesdern ringe en doar ging Oarend mit aan loop. t Ding lag sikkom slicht mit t beton en t duurde even veur e hom mit de schroevendraaier lös vrikt haar. Mor, dou kwam de deksel mit n schroapend geluud lös en schoof Oarend hom aan zied.
‘Dè, doar beneden is dien gebit.’
n Zwoare, dampege loggem kroop omhoog uut t duustere gat en Geert, dij al op knijen en elbogen lag piepde benaauwd, ‘Zjol vraauw Haarmsj heu’ bossjoppie hie’ ook al aanbelaand wezjen…?’
Oarend nikde van joa.
Geert zuchde, ‘Nou voth din mo’…., sjtront isj sjtront…’
Hai schoof zien maauwe hailemoal omhoog en stook zien aarm veurzichteg in t duustere gat, op zuik noar zien gebit.
Noa n zetje stìnde Geert, ‘Ve’dajjie. wath n locht komt doa’ ja uuth!’
‘Komt van t ruiern’, zee Oarend en stapde n endje achteruut.
Swaitend en poestend graaide Geert wieder in de dampege smorrie en ik mainde al dat niks meer worden zol. Mor dou kraaide hai opains, ‘Hoe’a. hebbesj! Mien tanden, k heb zje wee’!’
Hai trok zien aarm uut t gat en joa hur, doar was de verloren proteze. Glidderg van de broene jirre dat ter òf drupde en kainend as n bunzel, mor toch, zien gebit.
‘Gejokkeg, doa’ isj e wee’. Man, ik vui’ mie ja mo’ n haalf minsj zjo zunde’ gebith. Zjel hom gaauw even òfspui’en…’
Oarend schoof deksel weer op stee en wie konden weer onder dak.
Geert schoot gaauwachteg de w.c. in om zien gebit schoon te spuilen. Ik kon der niks aan doun, mor t leek mie toch nait wat tou, bah.
‘Zjiezjo din’, zee e, dou e weer veur n dag kwam, ‘dij isj wee’mooi sjoon, of naith din?’
En mit n vlogge bewegen schoof e zien gebit weer in de mond. Ik ston der bie te kokhaalzen, mien gedachten bie vraauw Haarms heur weeldereg achterwaark.
Dou ik wat loater weer bie Gitje aanschoof en heur n wit wientje aanlangde zee ze, ‘Woar bist doar wel om hin west, noar Frankriek?’
‘Nee, zo wied gelokkeg nait, mor t haar nait veul schelen doan of ik haar nog noar Delfziel hin mouten.’
Doar vuil heur de mond bie open, zie mainde vast dat ik intied al n stok of wat op haar.
Hou zol ze t ook begriepen? Uutleggen zol ik loater wel doun, ze huifde de moage ja nait van streek te hebben.
En de haile tied zag ik aingoal weer t beeld van vraauw Haarms veur mie en zag ik Geert weer zien gebit in de mond doun. En t spiet mie genog, mor ik heb de haile oavend gain stokkie dreuge worst of keze of wat din ook had. Ik kreeg ter nait deur of haar ‘k ook geld toukregen.