Zakkenwasser
Nou denk elk en ain netuurliek dak ant scheln ben mor dat is nait zo, volgens ’t woordenbouk as je zakkenwasser opzuikt betaikend dat sufferd of zukswat. Mor zakkenwasser was een hail normoal beroup woar men geld verdainen kon.
Echt woar, mensen dai jutte zakken wasten noa ’t gebruuk deur eerappels waarn ze deurdrongen met de klai, wer klai der oetwossen, of bij kolen de stof van de kolen.
Zo dat der weer wat aans in vervoerd kon worren.
Vrouger zat der achter ons hoes een waarkploatze van de heer Apeldoorn, zo rond 1950 en loater. Apeldoorn repareerde de zakken, alle slietplekken weren weer hersteld en goatn werren stopt met echte juttedroaden. Voak liet Apeldoorn de zakken eerst wassen, dan was veur hom beter te bewaarken en waarn ze netuurliek schoner. Hoi haar der dagwaark met, stoapels zakken lagen der opsloagn, hoi zat met zien machines op aandere plek om te naaien, stikken, moazen of stoppen. Sommige dingen dee e met de haand.
Jute komt van ‘n vezelplant Corchurus Olitorius, dai het een haile staarke bastvezel.
Dai planten verbouwen ze veural in China, India en Bangladesch. Ain van de aller goudkoopste netuurlieke vezels en word het mainst gebruukt noa katoen. Ongeveer in 1838 is ‘t machinoal spinnen van dizze vezel in Dundee in Schotland oetvonnen. Mor ‘t is al veul older. Veule honderden joarn, veur de joartelling bestond ‘t al.
Vrouger bie de laandarbaiders wer ’t aal wel gebruukt als een soort schootsvel, schoet zeg mor. En zelfs vrouger heb ‘k nog wel ain zain. Een boerenvrouw, normoal laip ze met ‘n jutezak as schoet veur, mor as dominee op bezuik kwam dee ze gauw evm mooi schoon echt schoet veur. Törfhandeloarn brogten heur törf in juttezakken.
Brandstofhandeloaren vervoerden hun kolen in jutezakken mor veur dat ze dat ze op rugge noar binnen droegn deden ze eerst bie een schone lege jutezak de ene houk in de aandere houk en deden dai op hun heufd zodat ‘t grootste dail op heur rugge lag en zo hun heufd en nek beschaarmd waarn tegen kolenstof.
Trouwens meelrieders en meulenoars deden dat net zo.
En wait je de juttezakken ben veural bekend van Sunterkloas, dan wel Zwaarde Piet, zien hulp ja, dai van oorsprong schöstainveger was, door zaten de kedootjes in mor wer ook met draigt as kiender stout waarn kon ze in de zak metnomen worren noar Spanje. Wat aans bennen dan ook de schöstainvegers dai altied grode juttezak bie zug haarn. As ze aargns schöstain gingen vegen, hulp zat op dak en boas ston bie de schöstainmantel woor hoi juttezak veur rookgat huil, zo kwam der nait te veul rout de koamer in.
Eerappels wern der in vervoerd, en nog wel, neuten ook nog steeds en vast nog veul meer. En ze bennen ook nog steeds te koop. In Grunnen Stad haar je vrouger de Noord Nederlandse Zakkenhandel, dai is groot worren en hait tegenswoordig: NNZ Packaging, mot al wel honderd joar wezen.
En zo zai je dat nait alles veraanderd en verdwiend, en elk het zien herrinnerns an.
Dut mie ook denken an Apeldoorn dat ik wel es geld van hom kreeg, wait je woorom? Hoi was verwoed visser met hengel en gebruukte allain mor wörms en dai zocht ik veur hom op, sjempotje vol.