Pekelder parels

‘Wat n geweldig idee,’ docht ik van de week, dou k bericht onder ogen kreeg van onthullen van fotoborden over ‘Pekelder parels’. Bewonersinitiatief om Pekel op de koart te zetten verdaint hulde. Der binnen ja zoveul mooie plekken, woar Pekel trotsk op wezen mag.
Alsof t nait op kon. Veurege weke ston der ook al zo’n joechaai-verhoal in dagblad:
‘Pekelderdaip liekt op n wotterhortus.’
Woar ooit elkenain de pest aan haar en schaan sprak over voelwotterdaip gruien tegenswoordeg wotterpest en veulkleurege lelies in t zulfde daip. Zoveul gruin in helder, schoon wotter is veur n old Oldpekelder, opgruid mit n klaaibolle dij sporen in daip trekken kon, hoast nait te bevatten. Dat bootjevoarders en zulvens viskelu tegenswoordeg begunnen te kloagen over onderwotterwildgrui vindt zien oorzoak in t slechte onderhold van broggen. Dij worden dus ook nait meer ophoald of òfdraaid. t Was ook ja nait vertraauwd om mit boot of jacht deur t Pekelderdaip te voaren. Zolst mor mit schroef of kiel vast kommen te zitten.
Zo komt Pekels levensoader, Pekels mooiste poarel, toch weer in diskrediet, net als de spreuk in t gemaintewoapen:
‘Hold voart der in mit vaste haand’
De vroag is nou den ook:
‘Hou overleeft n echte Pekelder dizze (broggen)ellìnde.’
Want wees mor eerliek, kist wel honderd fotoborden aan kaant van weg zetten, as t toeristen, dagjesmìnsen of touvallege pazzanten niks te baiden hest, den vaalt der veur zokse lu niks te hoalen.
Al doagenlaank prakkezaaier ik mie suf, of ik aan t poarel-verhoal – in broggentoal – gain ekstroa pozitieve draai geven kin.
Guster ree ik op n Ommelandse raaize van Maiden via Kibbelgoarn richten Pekel. t Is meschain roar zegd, mor t is den net of k n olde foto binnenrie. Den zai k links wottertoren, in t midden Willibrordus en rechts schösstainpiepe van stainfebriek Stroaten. n Drij-ainhaid, dij zok al sunt mien jeugd as n skyline in ain ogen-blik aan mien ogen ontvoldt. t Voult nog aaltied, ook noa viefteg joar as thoeskommen.

k Wait t nait wizze, mor ik kin mie hoast nait veurstellen dat dizze drij ankers nait opnomen binnen in t Pekelder poarelpergram. Alle drije aan of in elk geval stoef aan hoofdoader, t Pekelderdaip.
Of k guster op mien fietstocht deur t Pekelder achterlaand deur n vrumd vlaigbeest prikt bin of dat n onbekìnd virus mie aanstoken het, sunt gusteroavend en ook òflopen nacht het zok n onrust in mien heufd nuzzeld, woar k mor stoer mit omgoan kin. k Zel t wat dudelker oetstokken, der het zok vannachts n vraauw aan mien bèrekaant opsteld, woar k, as k deraan teroggedenk, nog baange van worden kin. Nait zo mor n vraauw, mor aine mit hoar om de koezen, n buusdouk op kop en n drijtand in haand, dij aingoal zulfde zin as mit n repeteergeweer op mie òfvuurde:
‘Doe bist toch schriever en schrifst toch ook toneelstokken. Astoe van plan bist Pekel in de voart van t volk mit te nemen en mìnsen noar Pekel lokken wilst, moust ais aan ons, Maidemer vraauwlu denken.’
‘Wat n roar wief,’ docht ik en dou k opzied keek en Arineke rusteg heurde oamen, vruig k mie òf, woarom zai nait wakker wuir van t gebölk van dat vrumde mìns.
‘En mag k vroagen, wel ie den wel binnen?’ heb k toerloos roupen, mor t haar gain zin, t wief in heur laange jurk dee net of zai mie nait heurde.
Sloapkoamerdeure het zok nait bewogen en hou zai oet beeld verdwienen kon, is mie nou nog n roadsel. Meschain bin k gewoon weer in sloap sukkeld, mor bie t wakkerworden kwam t ploatje van onbekìnde en toch aiglieks ook weer bekìnde vraauw in alle heveghaid terogge.
t Het mie n bult zuikwaark köst om heur op te sporen. Maidemer vraauw komt oet t verhoal ‘Vraauwenvictorie in t veen’ van Haarm van der Veen en is taikend deur Geert Schreuder. t Verhoal is snel verteld:
In de stried om de Pekelvenen, rond 1600, tussen Maidemer boeren en Pekelder törfstekers kraaien Roegbainders victorie. Dat zai boeten Maidemer vraauwlu rekend hebben, wordt noa n zetje dudelk, as dijzulfde vraauwlu mit drijtand, heuvörk en aander boerenwaarktugen heur kirrels kommen bevrijden.
Ik heb t verhoal oet laankmanstied wel drij, vaar keer lezen en hail langsoam is t besef bie mie boven komen drieven, wat vraauw vannachts aan mien bèrekaant het perbaaierd oet te leggen.
‘Doe bist toch schriever …….’
t Liekt mie n haile klus.
Boetendes is t ook nog zo, k huif mie netuurlek niks te loaten zeggen deur n vraauw oet Maiden, zeker nait as t waist, dat zai onze veurvoadern oardeg op t jak geven hebben.
En toch, as k alles goud op n riegie zet en t begun weer oppak, is t in wezen n goud idee.
Houveul poarels zollen der nait onder t stof of aargens verbörgen in bouk of in t veen te vinden wezen, woar wie mit nander ons Pekelder verleden weer op de koart zetten kinnen. Noamen en verhoalen genog.
Wie mouten t der nog mor ais over hebben.