Mit fietske en aal deursloken

‘k Tèl tot drij. Din mout t doan weden mit dij male kuren! Ain, twij … drij!’ klonk t plechteg ien studintenkoamer van Geert Wieko. t Haar n bult van n belofte dij doar doan wer. n Zetje bleef Geert Wieko, n studint ien Stad, stil ien zien stoul zitten. Dou peuderde hai mit geweld mit n potloodje ien zien oor. Potloodje draaide rond en bleef vaastzitten. n Golf van baangeghaid ging deur Geert Wieko hìn, dij ook G.W. nuimd wer. Hai begunde te poesten as n stoommesien. Mor dou studint goud aantrok, schoot potloodje lös. Wat was dat, vroug G.W. hom òf, t was zuver of mien schedel, zunner dat k t zulm wol, potloodje beet hil. En nooit meer lösloaten wol … Geert Wieko was baang. Ales hier ien zien koamer leek slap van vörm. Dingen dij stoefbie stonnen, zaag hai dubbeld. n Boezeroen aan n klaaierhanger zuzooide as n oap ien boom. Geert Wieko was ien toes. ‘t Mout doan weden mit dij kulkouk!’ raip hai oet. Nee, t wer tied om boudel ien ogenschaauw te nemen. Hai mos nait meer noar feestjes tou! t Kwam aan op regelmoat. Nait te loat op bèr! Ales mos op tied gebeuren! ‘n Spaigel,’ zee Geert Wieko, ‘woar is dij?’ Hai ston op en laip noar t gemak tou ien gaang. Stook licht op en keek ien spaigel. Eerst bestudaaierde G.W. zien aigen ogen. Dou scheen t hom of ter twij elektrieken droadjes aan trillen wazzen. Heller blaauwe droadjes dij glaansden tussen ogen en spaigel. Dou G.W. stoever bie spaigel stoan ging, doofden droadjes as n keersvlam oet. Dou bekeek hai vel van zien wangen. Hai hil zien kop wat noar achtern tou en dee mond open. Op dij menaaier kon hai ien mond kieken. Dou Geert Wieko ien mond loerde, zaag hai n luk plestieken kereltje op n plestieken fietske. t Kereltje voarde op fietske over zien tong hìn. t Plestieken vintje was G.W. zien keel oetkommen en was dou noar boven tou fietst.

‘Ho, ho,’ brabbelde studìnt of hai n haide eerabbel ien mond haar, ‘dit wil k nait. k Loat mie nait gek moaken.’ Gaauw dee hai mond dicht.
Mor doarmit was t nait doan. t Ging hier nait om n woanveurstellen. Der zat ja wis en vrachteg n plestieken vintje op n fietske ien G. W. zien mond. t Vintje bèlkte: ‘Openmoaken! Mos poort openmoaken!` Mor, te loat. G.W. slook n poar moal. Koegels haard vloog plestieken kereltje op fietske haalsgat weer ien. ‘Wat n verrekte woanveurstellens!’ gromde studint en sjokte gaang deur noar koamer tou, ‘Dat krigs ja van studintenlevent … ‘
Ien tussentied was plestieken vintje weer aan fietsen. Hai haar fietske omdraaid en klom as n roep bult weer op. Luk kereltje wol der oet. Ien boeten was te doun. Hier kon hai nait weden. Kereltje haar ales der veur over om dizze roemte te ontkniepen. Dizze graauwe wereld doar was hai n week leden tegen zien wil ien beland.
Eerder haar maanje op fietske ien n deurzichteg plestieken puutje zeten. Mit doezenden aner popkes en daaierkes wazzen zai ien febriek moakt. Aal dij beeldjes, speulgoud kons beder zeggen, wazzen nog gain twij centimeder hoog en braaid. Zai wazzen apmoal ien n aigen puutje stopt. Te febriek oet werren dij puutjes mit speulgoud weer noar n aner febriek tou brocht. Doar bleven zai ien puutjes zitten. Ien dij febriek wer elk puutje ien n aigen ketonnen deuske stopt. Ien n laange rieg stonnen dij deuskes op rolbaand. Zai rolden achternkanner deur noar n piepke tou. n Ovenblikje ston elk deuske onner t piepke stil en wer din vuld. Der vluide fien, plat, bewaarkt koren oet piepke doar minsen pap van koken deden. Zat deuske vol, wer deksel vaastliemd.
Aal doag wer der n smak van dij deuskes noar winkels tou brocht. Wèl pap moaken wol dij kocht hom n deuske. Op dij menaaier kwammen beeldjes bie minsen ien hoes. Plestieken puutje wer openmoakt en beeldje wer der oethoald. Din wer t aargenswoar hìnzet.
Boven op aanrecht, op keukentoavel, of kaast keek beeldje om hom tou. Van doar oet kon t popke, baistje, of t daaierke goud zain hou of ter pap moakt wer!
Eerst kwam mèlk ien paan. Dij wer kookt. Din deden minsen van dat fien, plat en bewaarkt koren ien kokende mèlk. Mit zörg wer boudel omruierd. As pap n poar menuten kookt haar, wer t op bord schept. Voak kwam der n klontje bodder bie, mor ook wel sukker of stroop.
Bie minsen ien hoes haren beeldjes deur dat t woare levent begund was. Zai moggen op kaasten stoan, op boukenplaanken, of kwammen ien loag. Of kiener kregen heur en gingen der mit speulen.
Paardie beeldjes haren n laank levent, anern gingen rap noar de giegom…
Ons maanje op fietske haar n maal oaventuur beleefd. Hai haar nog ien deus zeten dou hai bie Geert Wieko kwam. Dou G.W. mèlk ien paan aan kook haar, haar hai n flottje bewaarkt koren ien paan kwakt. Doarmit was plestieken maanje ien puutje ien paan beland. Holten lebel draaide haile boudel ien t ronne. Mèlk was allernoarst hait west. Plestieken kereltje haar t mor naauw verdroagen kind. Dou was puutje knapt en kereltje op fietske zat ien pap.
Geert Wieko was nog doen west en haar kop ter nait bie had. Dou hai pap opscheppen dee, haar hai maanje op fietske op zien bord schept. n Tèl loader haar G.W. t plestieken beeldje op lebel schoven. Mit n hap was kereltje op fietske ien mond van studint beland. Sloeken ging even stoer. Mor op t lèst zat plestieken maanje ien pokkel van dij male scheuvel.
Zo was t goan. No wol plestieken kereltje der oet. Hai keek op zien kilomederteller dij ook van plestiek was. t Doezelde hom houveul centimeders dat hai aal fietst haar. t Vintje prakkezaaierde tot hom wat ien t zin schoot. Onner zoadel, ien taske mit raif veur reperoatsies, zat n droagboar tillefoontje. Mit zien vingertjes drukte kereltje op toetsen van t apperoatje. Hai hoopte dat ter ain ien febriek, doar hai moakt was, tillefoon opnam.
Ien aigenste tied zat Geert Wieko op baank te prakkezaaiern.
‘Moi…!’ heurde G.W. ien ainen n stem oet zien aigen pìns kommen, ‘spreek k mit febriek dij plestieken speulgoud moakt?’
Geert Wieko schrok ter van. Wat was dat? ‘Nee, kerel!” raip hai baang tegen zien aigen lief, ‘k bin Geert Wieko … Hou bedouls doe, febriek?’
‘Of binnen ie direkteur van febriek zulm?’ zee plestieken kereltje dij mainde dat tillefoontje goud waarken dee.
‘Ik … direkteur … wat!?’ antwoorde studint en mos grinneken.
‘Och, meneer,’ zee plestieken vintje mit mond bie tillefoontje, ‘k bin deur n studint dij pap aan eten was ien ainen deursloken. k Zit ien jong zien pìns. k Wil der oet! Hèlp mie!’
G.W. was baang en boog zien kop noar zien lief tou. ‘Mos ais heuren, k bin op n biesterboan. t Is lèste 1 tied nait goud mit mie goan. Teveul versnoaperns … k Bin pad kwiet!’
‘Joa, k bin pad ook kwiet, meneer.’ klonk stemke weer te G.W. zien lief oet, ‘wie kinnen nkanner n haand geven!’ En dou stak plestieken maanje zien vrije haand haildal noar veuren tou. Prikte ien moag van Geert Wieko.
Dat was mis. Moagzuur gobbelde bie studint omhoog. G.W. sprong ien t ìn en spijde as n raaiger. Doarmit vloog kereltje op fietske ook ien n boog noar boeten tou en laag op grond. En hail maal, ien zulde tied dat beeldje doar op grond laag, ging knopke bie hom om. Hai verstiefde. Op vlouer besloot hai om hom veur aaltied dood te hollen. Krekt as aal aner beeldjes en dooie dingen ien wereld.
‘Hè, hè,’ zee Geert Wieko, ‘dat lucht geweldeg op!’ Hai veegde mit haand bie mond laans. Krabbelde hom wat en keek op wekker. Ketaaier veur twaalf. ‘Kiek ais aan,’ zee hai, ‘k bin hail schier op tied!’ Mit borst veuroet stapte hai noar keuken tou. Geert Wieko ging hom n lekker bordje pap moaken.