Holt en deuzen mit vis tegen deuren aan

‘Moak mie gek,’ haar Els wel ais zegd. Oet gekkens, as Ad mit heur aan maaljoagen was. t Was touvaal, mor n joar noa heur traauwen laag Els ien zaikenhoes. Zai was pad kwiet, kon waarkelkhaid en woanveurstellens nait meer oet nkanner hollen.
‘Dokter,’ flusterde Els, ‘maag k noar mien man tou? Hai is allinneg.’ Noa wat antwoorden op heur vroagen sukkelde zai ien sloap.
Snaachs dreumde Els voak over bavioanen mit dikke konten. Dij daansden veerdeg en bekwoam as leden van n volksdaansploug. Voamden noar links en noar rechts tou. Hannen ien zied.
Weken gingen verbie. Els knapte op. Ad zien levent ging gewoon deur.
Op n zodderdag, ien zulde tied dat Els ien zaikenhoes laag, regende dat goot. Ad en zien zuster Inge stonnen veur stoplicht. Roetenwizzers van zien outo gingen wild hinneweer. Haard kledderde regen tegen veurroet aan. t Was n ketaaier veur drij op klokje op meterbred noast stuur. ‘Gustern wol Els, zo gaauw zai weer thoes was, mit mie knokken … Sjinees vechten … Zai wol ook haandje drukken …’ zee Ad, ‘Zai is mit n week of twij wel thoes, hur!’ Licht sprong op gruin, outo trok op. Stroaten, hoezen en winkels zagen der graauw oet. Dou zai binnenstad oetvoarden, reden zai n buurt ien mit strakke hoezen, blaikvelden, vievers en parkeerploatsen. Ad nam òfslag noar swembad tou. En kiek! Doar wazzen zai aal! Kon wel drok weden. Minsen mit parreplu’s laipen ien en oet. Hai zette outo stoef bie iengaang hìn. Ien gebaauw bie kassa laiten zai heur strippenkoarten òfstempeln. Zai laipen elk n aner kaant oet. Ien manluklaidkoamer dee Ad zien metoalblaauwe swemboksem aan. Deur n gaankje kwam hai bie swembad. t Was waarm. Bliede klanken golfden roemte deur. Inge ston bie störtboaden te wachten. Doar kons die veur en noa swemmen òfspoulen. Inge heur gifgruine swempak haar zulde kleur as heur ogen. Ien zaikenhoes kreeg Els meedsienen. t Leek ter op dat zai dij heur haile levent slikken mos. Op t ìn van n week mog Els n daag noar hoes tou. Korde tied loader kreeg zai ontslag. Weerom ien hoes dee Els kaalmkes aan. Zai was muid, stief ien t lief en sloereg. Dat Sjinees vechten, revotten ainks, doar mog zai geern over proaten. Doar mouk zai ook gekhaid over. Voak hil Els heur haand ien lucht. Krekt of zai Ad n slag verkopen wol. As Ad mit zien zuster noar swembad tou ging, nammen zai Els mit. Din bleef dij op aigen verzuik ien outo zitten. Onner t wachten keek Els noar boeten, lusterde noar radio en dommelde wat. Thoes keek zai films over oapen. Veur haandje drukken haar Els gain kracht meer.
Op n daag was t mis. Zai was vergrèld. ‘Dat deugt doch nait,’ zee zai, ‘dat k ien outo wachten mout? En doe ja mor mooi weer speulen mit Inge!’ Dat was ook wel zo. Mor aner week wol zai weer geern mit noar swembad tou.
Ien wintertied haar Els gain oareghaid meer om ien outo te wachten. t Was heur te kòld en zai bleef ien hoes. Noa n zetje haar zai ook n adres doar zai kommen mog. Els ging noar noaber Ger tou, n òllere man dij gain waark haar. Ger timmerde geern ien schuur. Der wazzen aaltied gounent doar hai wat veur moaken kon. Els, mit heur negenentwinneg joar, scheelde wel twinneg joar mit Ger. Dat zai bie hom kwam, doar was niks verkeerds bie. As Ad veur zien waark n poar doagen vot was, mog Els zuls bie Ger ien hoes sloapen. Zai haar bie noaber n aigen sloapkoamer. Nee, Els was n nedde maaid dij Ad traauw was.
Ien buurt doar zai woonden, haren stroaten noamen van bloumen. Heur buurt grinsde aan n buurt mit stroaten mit noamen van bomen. Ien midden van baaide buurten was n buurthoes kommen. Op vrijdagoavens was doar voak feest. Els wol kieken. Mit heur drijent gingen zai der op òf. Ien gebaauw zatten n bult bekinden. Els haar gain gehaaimen en revelde bie ale toavels der op lös. Ger en Ad zatten n ìn oet nkanner aan bar. Om haalf twij ging buurthoes dicht. Ger was aal noar hoes tou. Ad was doen. Els haar limenoade dronken en loader sherry. Mit meedsienen is dat dom. Zai jankte en waggelde der over. Ook Ad kon zuneg op bainen stoan. Els hing aan Ad zien aarm. Stapke veur stapke ging t op hoes aan. Ad lagte. ‘k … Eh … k goa bie Ger gekhaid oethoalen,’ zee Ad, ‘as k zien schuurdeur openkriegen kin, zet k aal zien timmerhòlt tegen zien veur- en achterdeur aan.’ Ad gilpte t oet mit n vaalze blik ien ogen: ‘Ger het zien vraiskist ien schuur. Doar zitten deuzen mit ienvroren vis ien … Dij smak k tegen zien roamen aan.’

‘Ophollen, zoeplap!’ belkte Els en perbaaierde hom te trappen.
Ad drukte heur op grond. ‘Dij stinkvis…’ raip hai, ‘dij haauwg k apmoal tegen muur aan.’ Mit mond open zat Els op riepke. Zai kokhaalsde. t Heurde as housten van n kou.
‘Laggen…!’ belkte Ad en trok heur ien t ìn. Hai nam heur bie aarm en zai laipen gaankje ien tussen baaide blokken wonens. Span woonde ien houkhoes van linkerblok. Noaber Ger ien houkhoes van rechterblok. Gaankje kwam oet op brandgaang achter wonens. Ad mouk Ger zien hekje lös en drukte Els achtertoen ien. Hier ston Ger zien schuur. Boetenlicht floepte aan en ook ien keuken braande licht. Ien ainen werren zai Ger gewoar ien keuken. Dij smeet onverwachts achterdeur open. ‘Moi, stel nachtoelen! Kom der ien.’
Ad trok Els leutje trapke op en hilp heur t hoes ien.
‘Ger …’ stìnde Els, ‘bring mie noar boven tou! Gaauw! k Kin nait laanger … k Blief hier sloapen.’ ‘Dat mout mor weer,’ zee Ger en brochde heur noar boven tou.
Ad zien kop was krekt n vervrommelde douk. Woar was dij grootbek bleven mit zien kuren? Dij smeerlap van zo event? Boven klonk Els heur stem. Ad hoopte van haarten dat zai heur kop hil. Ad zien hannen trilden.
Ger kwam trappens òf. ‘Heur ais,’ zee hai, ‘hoal heur meedsienentas even op!’
Ien boeten was kòld. Mit muite kon Ad sleudelgat vienen. Ien hoes was nait veul waarmer. Mit meedsienentas sjokte hai weerom.
Noaber ston ien achterdeur. ‘Goud zo,’ zee Ger en nam tas over, ‘gaauw noar hoes tou, jong.’ Ad ging leutje trapke weer òf en laip noar hekje tou.
Ger raip hom wat noa. t Heurde as: ‘Gain gekhaid! Wat? Nait bie hut kommen! Wat: vis, vis?’ En ien ainen dudelk: ‘t Is vandoag swemmen. Gaais doe nog mit Inge swemmen?’ Dou ging Ger hoes ien en dee achterdeur op slöt. Op n drafke laip hai noar keukenroam tou. Hai tuurde t duustern ien. Ad was vot.