Circus
Hai, wat zat pa Freek Muggenga doar ja lekker achter t hoes. t Was mor n plastieken stoultje en n toaveltje. Mor t was n bult aangenoamer as op ketoor. Kiek, dochter Monica kwam om houk zetten. Pa Muggenga nuimde heur voak Harmonica.
Wicht zette fiets tegen muur aan. Kreeg heur tas en kwam bie pa zitten. Zai wer aal gaauw vattien joar. Ging noar middelboare schoul tou.
Heur moeke, vraauw Muggenga, kwam te achterdeur oet ien boeten. Legde n haand op Monica heur scholler. Prout wat en nam dochter heur tas mit ien hoes.
Pa en t wicht bleven zitten. Keken noar houk van t hoes. Evert, dij drij joar jonger was as zien zuster, kon der zo aankommen. Kiek, doar was hai! Boasesschoul was oet.
Freek keek noar zien kiener. “Heur ais jonges,” zee hai, “zel k ais wat oaregs vertellen over vroger? Joa…? k Heb ien n circus waarkt…! t Was n hail goud circus!” En no haar Freek Muggenga der muite mit om der nait bie te lagen. Hai wis dat der kommentoar op kommen kon.
“Nee, k laig nait jonges,” ging pa deur, “nog veurdat k op ketoor kwam en mit moeke traauwd was zat k bie t circus.”
Wer heur wat op maauw speld? Was t gekhaid?
Evert wol t loven. Mor Monica keek lagend aner kaant op. Draaide heur noar pa tou en vroug: “Wat hes doar doan ien circus…? Haren zai ook n eulifant mit n laange snoet? Blous pa zien vertelsterke oet…?”
“Nee,” zee hai, “gain foabeltje. Kon goud koorddaanzen. Over n taauw lopen…”
“Hou haitte dat circus…?” vroug zien dochter.
“Circus Rollmann. Doar bin k sikkom zes joar bie west.”
t Wicht haar nog nooit van circus Rollmann heurd. Von t n male noam, n man dij rolt… Zai vroug of pa ook over nok van t dak hìn lopen kon.
“Over vorstpannen? Joa wis en vrachteg. Dat is nait stoer,” was t antwoord. Mor t kwam der nareg oet. t Leek wel of hai spiet haar dat hai boudel aansneden haar.
Pa kwam ien t ìn. Laip noar schuur tou om n ledder. Zette dij poestend tegen medershoge dakgeut aan.
Kaalmkes aan klaauwsterde hai ledder op. Verzichteg zette hai eerst zien rechtervout ien dakgeut. t Was n staarke geut, kons der ien stoan. Dou krabelde Freek tegen pannen omhoog. Boven op nok van t dak ging hai zitten te poesten.
“Nee, hes nait bie t circus waarkt,” raip Monica. Muggenga krabelde ien t ìn. Mit grootste muite bleef hai op t dak stoan.
“Oetkieken pa!” raip Evert, “kom hier mor.”
“Nee, goa lopen!” raip Monica en kwam ook bie ledder omhoog. Ien n poar tel ston zai ien dakgeut. As n dakhoas klaauwsterde zai bie pannen omhoog. Ien tussentied haar heur òl heer aal n poar meder lopen doan. Hai zette vouten verzichteg en schaif op nokpannen deel. Kon nait beder.
Zuver as pa dat doan haar bleef Monica eerst bovenop nokpannen zitten.
Muggenga heurde pannen achter hom kroaken. Duurde nait achterom te kieken. Begreep dat zai aal op t dak zat. “Goa doe der òf!” raip hai.
“Nee, deurlopen pa!” raip Monica, “k kom die achternoa…”
Muggenga was der flaauw van. Lait hom ien dakgeut glieden. Schoevelde deur dakgeut hìn noar ledder tou. Klaauwsterde omdeel.
n Zet loader ston Monica ook weer op grond.
“Hes mor n leutje ìnje lopen pa,” zee Evert.
“Kon nait aners, Harmonica mos ook neudeg t dak op. Mit twij man wil nait.”
“Mor k kin dat ook,” zee t wicht, “k bin n kiend van die. Zit ien mien genen…”
“Nee,” zee Muggenga, “zukswat mos eerst leren. Mor… jonges… ik kin nog wat. k Kin op n outo stoan dij aan t rieden is… Kom mor mit!”
Dat leek Evert wel wat tou. Pa haar hom n beetje outorieden leerd. Eerst haar hai n tied bie pa op schoot zeten. En dou hai wat òller was mog hai zulm n ìnje rieden. Pa zat din noast hom. Boeten dörp haar Evert wel voaker n poar honnerd meder ien outo voaren. Jong kon ook outo te schuur ien- en oetrieden.
“Maags sjeveren Evert,” raip pa, “k goa der bovenop stoan. En Harmonica dij mout mor kieken noar wat wie doun.”
Outo ston veur t hoes. Evert haar hom doar hìnzet. Ien ainen kwam moeke der aanlopen. “Der is tillefoon veur die Freek, ketoor.” Muggenga laip mit vraauw mit. Kiener bleven wachten. Mor t duurde en duurde!
Zai hingen wat tegen outo aan. “Kom,” zee Monica, “goa mor vaast rieden. k Goa op outo stoan…” Zai klauwsterde der bovenop. Evert kroop achter t stuur. Mor dou was pa der ien ainen weer. Mit n gaang trok hai petier lös…
“Der oet Evert! En no gaais doe ook mor op outo stoan! Kons nait even op mie wachten?”
“t Is mien schuld nait,” jankte Evert.
Freek gaf hom n tik. “Hupla, op outo stoan! Bie dien zuster!”
“Nee,” jankte Evert, “k wil noar moeke tou…” Pa schudde hom hinneweer.
Tilde jong op dak van outo. Aal dij tied ston Monica kaalmkes der boven op te wachten. “Kom Evert,” raip zai, “k help die wel.”
Pa startte outo. Evert was schietend benaauwd. Hai lait hom gaauw van outo òfglieden. Runde stroat oet. Pa opende petier en vloog hom achternoa. Evert runde of t levent der van òfhing. Pa Muggenga haar hom sikkom te pakken. Perbaaierde jong nog n trap ien t gat te geven. Evert wankelde en runde deur.
Monica was noar moeke tou lopen. Pa kreeg sleudeltje te outo oet en sloot petieren òf. Ging weer op zien stoultje ien boeten zitten.
Evert bleef dij mirreg vot. Soavens n uur of aacht sloop hai koamer ien. Ging aan toavel zitten. Ien boeten was t aal graauw. Boven toavel braande licht.
“Woar hes zeten, jong?” vroug moeke en stevelde wat deur koamer hìn. Evert mommelde n poar woorden dij gain ain van heur verstoan kon.
Pa kwam bie zeun zitten. Keek blied. “Hes honger kregen, keerl?” Monica sloop ook noar toavel tou, blaik en swiegend.
Moeke haar n bord mit eten onner n deksel ien keuken kloar stoan. Zai brochde t eten dat kòld worren was noar jong tou. “Evert…” zee Monica, “pa het mit outo over dak hìn reden, over ons hoes hìn…”
“Joa,” zee moeke en dee deksel van t bord òf, “joen pa dij is n monster! Mor maag Evert eefkes rusteg eten? t Is hier haile mirreg aal n zootje west. Goa doe mor mit pa ien t circus ien woonwoagen wonen!” Zai gaf heur zeun n mès en vörk. “Dij domme proat van Monica wil k nait heuren. Pa dij het nait over t dak hìn reden! Doe mos Evert nait wat op maauw spellen…”
Monica laagde. Evert at. Pa Muggenga hing over toavel hìn.
“Nog wat!” zee moeke, “pa het nait ien circus waarkt. Din haar k t waiten mouten. k Bin flaauw van dat gekaauw. As t zo deurgaait din blif k hier mit Evert wonen. Din wil k die en pa hier nait meer hemmen! Evert is aalgedureg pispoaltje. Woarom mout hai klappen kriegen en schoppen der over tou?” Vergreld keek zai noar heur man. Muggenga zien oam ging gaauwer as gewoon. Was hai verbraand? Kon hai krekt zo kwoad worren as dou hai nog n jongkeerl was? Of haar t ketoorlevent hom leerd om kaalm te blieven?
Pa Muggenga wol gain gezoes. As hai nog meer op t jak kreeg din kon t fout goan. Din mozzen zai nait maal kieken as dat hai outo kreeg en tegen t hoes opjoug… Haard tegen muur aan. Dat was ja circus!
Ainks haar hai gain zin meer ien proaten. Mor dou kwam t der oet! “k Heb ien t circus waarkt en kon ook n beetje koorddaanzen! Mor k was ja laiwentemmer…!”
Eefkes was t stil. Dou gierden moeke en kiener t oet. Diskeer zat der gain kracht ien pa zien woorden, zo as dat aal zeten haar ien zien proat van vanmirreg.
Zai laagden hom oet. Zien vraauw zee haardop dat hai n dreumer was. Mor pa loog nait! Muggenga haar sikkom zès joar laank ien circus waarkt. Doar mos hai helpen bie laiwen en tiegers. n Daaierntemmer was hai nait worren. Mor der was doar n bult waark bie dij dikke baisten. Laiwen en tiegers verzörgen, vreten geven, kooien mìzzen, boudel schoonmoaken, vaarven, onnerhold van ales en nog wat, kooien en vrachtwoagens. Boudel ien piste zetten en opbaauwen. Veurdat zai votgingen spul òfbreken. Hai was bie dij dikke katten west. En hier ien hoes mouken zai hom oet veur leugender. Keerl was der mizzelk van. Vuilde of grond onner hom votsakken dee. Eten gobbelde hom sikkom te haals weer oet. Mit zien leste kracht raip hai: “k Bin gain leugenbaist. t Is woarhaid!” Pa haauwgde zunner kracht op toavel.
Dou dook keerl ien nkanner. t Lagen van vraauw vulde haile koamer.
“Wat n kurendriever, nait jonges? Kiek hom doar zitten dij paljas! Wat n kloun! Joa, pa het vervaast kloun west mos mor reken!” En weer heurde Muggenga heur lagen. Veur zien gevuil kwam t geluud overaal vot. Boven hom, veur en achter hom. Nait t bliede lagen zo as doar ien t circus. Nee, t aargelke vaalze oetlagen deur zien aigen vlaais en bloud. Minsen dij hai aaltied laif haar.