Upstalboom bie Upgantschot/Ostfriesland
Midden ie n stil bos bie t dörp Upgantschot, zöcht Jobke noar t monument van vergoaderplek van de Upstalboom, n laandvredebond tussen Vraize gouwen. Aan vout van t monument von e n schaarriek, zaacht bemost plekje doar e sloap even lekker deur leden goan loaten kon. Sloaptuutjes kregen hom vot te pakken en n reusachtege rode mieghummelkeunegin beet noa heur broedsvlucht heur de vleugels òf en begon zuitjes te schraiwen…
Mainstekaans hemmen ale landen ploatsnoamen dij oetgoan op –hoezen. Trescasas bevubbeld ligt ien Spanje, en nou fietste Jobke noar Groothusen, gemainte Krummhörn, ten noorden van Emden. Groothusen ligt op n warft/wier(de).
Krummhörner Spruch:
Well weet, wor’t good wahnen is?
Groothusen is’n Stadt,
Hamswehrum is noch wat,
Pleewert is’n Purdegatt,
Lokert, dat liggt heel verkährt,
Rys’mer Buren hem Hexen lehrt.
Bie zien aankomst waren zien vrunden Dagmar en Reinhard al twijënhaalf kilo genoaten aan t doppen, vris oet Greetsiel. Ze laiten hom ook heur ‘’hoesbiebel’’ zain, dou kerktoal ien en om Emden t Hollands waas: BIBLIA. Dat is de gantsche H. Schrifture vervattende alle de Canonyke Boeken des Ouden en des Nieuwen Testaments, etc. Op binnenkaft van heur hoesbiebel is mit haand schreven:
Uttum Den 30 October 1793 Ben ik Hilderk H Smid Getrouwt met mijn Egigenoot Geeske J Roelfs En wij Hebben 2 Jaar en 2 maand en 20 Daagen eindelijk met affallen der Kragten by elkander Geweest zo dat nu die tijd is gekomen int Jaar 1796. Den 20 January: Smorgens om 6 Uiren is mijn Egegenoot Hilderk H. Smit in enen zagten Dood ontslapen zo dat Ik in grootste rouw Gedompelt ben met agter Laten van my en myne ene Kint.
Ien Groothoezen mouk Jobke nog even n kuier en dou e bie zien vrunden weerom kwam, vertelde hai dat e op t kerkhofke n grafstain zain haar van n Wehrmachtsoldoat dij ien Holland omkommen waas en dat e doarvan in toes waas. ‘Van ain kaant vien ik t ainks goud dat dij jong ien Holland om haals kommen is, veurdat e bevubbeld mien pa, dij dou ien t Nederlandse leger mitvocht, doodschaiten kind haar.
Van aander kaant vuil ik meedlieden.’
‘Nou’, reageerden zien vrunden, ‘dij jong mós wel mit Wehrmacht noar Holland aans waas e fusilleerd.’
‘Mor doar laag mien pa niks aan gelegen.’
Van Ostvraisland ging Jobke’s oepke deur noar Emsland.
Via Emden noar Papenburg, deur knuterge wierdedörpkes hìn, net of e ien Grunnen of Vraisland waas: rode bakstain, ainvoudeg, iengetogen. Ook noamen ien Oost-Vraisland doun denken aan dij ien Noord-Nederland: Woquard/Usquerd, Upleward/Laiwoarn, Groothusen/ Oethoezen.
En wel kin-je doar tegen kommen? Viskelu, piroaten, smokkeloars, strandjers en aalmoal zeggen ze moin!
