Op boerenploats

(vervolg op: Ontfaarmen, Kreuze 82)

Jurrie, n boerenzeun van dattien joar zit aan keukentoavel zien hoeswaark te moaken. Zien pa en moe- ke zitten wat te keuveln. ‘Hai, hai, dat was wat mit dij verbaauwerij, nait wicht? Wat n keboal, stof en gerommel. Wie kinnen nou gelokkeg weer n bietje tot onszulf komen,’ zegt pa.
Jurrie veert op en lopt noar zien pabbe, dij zowat gestrekt in zien loie stoule ligt. Hai gaait op braide leunen zitten en fliemstriekend aait hai hom deur zien spoarzoame grieze hoar. ‘Oh, moeke kiek ains,’ zegt pa laggend: ‘Ter mout eer wat gebeuren hur. Doe kinst t ook zo wel zeggen, hur, mien jong.’ Jurrie gript zien kaans. ‘Hou zit dat mit mien hondje pa? Wie zollen toch in t asiel kieken goan noar n jenteg woaks hondje, as verbaauwen achter rogge was?’ ‘Oh moeke, zeg doe ook es wat,’ zegt pa.
‘Jong het geliek,‘ zegt ze: ’t Is nou wel de tied, zo tegen kerstdoagen aan. Veur zo n daaiertje is t ja ook veul mooier en waarmer bie ons hier in hoes as in zo’n kolde betonhok doar. Zai zellen t doar wel goud van eten en drinken hebben hur, moar t is hier ja veul gezelleger, stel ik mie zo veur. Loaten wie mörgen doadelk kieken goan of ze wat veur ons hebben.’ Jurrie rondedanst deur koamer. Hai is ja ket oet.

‘Joa, doar zuiken ie ter net nou ook ain oet! Dit is n sodemietertje, hur. Zai is t eerst bie etensbak en lopt t mooist aan raimpke, as kinder mit heur lopen goan deur t dörp. Ie hebben hail veul roemte om boerenploats tou, zeggen ie. Nou dat is ja net wat veur heur. En din ook nog zunder raimke. Geweldeg! Eerlekhaid gebudt mie juust wel te zeggen, dat ie nait roar opkieken mouten as ze ains wat bragelg thoes komt noa zo n lösbandege spanzaaierij. Zai is noamelk ain van kinder ains n moal ontkomen en oh, oh, wat zag ze ter toun oet. Ha, ha, ha! Mor zai is bloudse eerliek. Zai zel noeit en te nimmer ook mor ain bieten of zo. Hè, laiverdje?’ Vraauw aait d’hond even stief over kop . Knor, knor.
‘Beste lu, ik maark dat ie t hondje wel groag opnemen willen, mor ter is nog ain ding dat ik joe vertellen mout. Wie binnen ter noamelk achter komen, dat t daaiertje in verwachten is. Vroag mie asjeblieft nait van hou of wat, want ter is bie d’aannoame gain woord over sproken mit de lu dij heur hier binnen brocht hebben.’
‘Dat is nait aarg moeke, hè?’ Jurrie kikt zien moeke wat baangeg aan.
‘Och’, zegt dij; ‘doar komen wie ook wel weer over hèn, ducht mie zo. Wie as boeren huiven doar doch nait veur vot te lopen? t Zol mie ook wat wezen.’
Nou. Dat is koop en slag. Dikke mik! Jurrie springt letterliek n gat in locht. ‘Rieden joe mor veuroet hur’, zegt hai as ze boeten binnen. Hai holdt t hondje stief aan t raimke. ‘Ik loop wel noar hoes, hur. Kin t wiefke alvaast n bietje aan mie winnen. Je zain mie vanzulf verschienen’. Hai naait ter tussenoet en t hondje lopt maaldaarten mit hom mit.

Kerstoavend: t Is bitter kold boeten. n Strakke snij-jacht blast deur ale glieven en goaten van boerenploats. Landerijen en wegen rondom d’aiwenolde ploats binnen onbegoanboar vanwege bulten stoefsnij. Sloten, binnen onherkenboar dichtwaaid. Bomen rondom t hoes kroaken en òf en tou heuren ze gerammel op dak van òfbroken takken. ‘Noodweer,’ zegt pa. ‘Bliede dat wie binnen binnen.’ Noar boeten tou vaalt ter golden licht deur de roamen en hecht zuk vaast aan t opwaaide snij. Open heerd braandt. Blaauw-gelege vlamkes en sprankelnde steerntjes dansen sputternd over smeulende aikenholten blokken. In houk van stoatege koamer staait n reuzen kerstboom. Elektrieke keerskes verspraaiden heur feeëriek licht. Wat n ogenschienleke gemoudeghaid, mor niks is minder woar. Vanwege t geroas boeten drukt pa tillefoonhoorn stief tegen zien oor. ‘Joa mor dokter, lustern ie nou ains, wie binnen doch nait seupel mit mekoar? Ik bin toch boer? Wie waiten echt wel of n daaier zwanger is of nait, hur … Joa, dat dut ze … joa … joa…..nee, nog nait…oh, doar mouten wie ja even opletten…joa, dat is goud … nou, as ie dat zeggen. Joa, de haile dag is ze al bezeg..nee, netuurlek begriep ik dat ie nou nait bie ons komen kinnen. Joa man, ter is gain weg te zain…Nou dokter, ik wait genog hur.
Mooi dat we joe op dizze kerstoavend bellen maggen, as zuk ter weer wat biezunders veurdut. Meschain zain wie joe mörgen wel as t boeten weer wat opknapt is. Nou, prettege oavend wieder, dokter.’ Hai legt hoorn mit n bezörgd gezicht dele.
Jurrie bukt zuk over Broene (zo hebben ze t hondje nuimd vanwege t mooi laange broene hoar), dij ligt te poesten onder toavel. Hai wait nait of hai bliede of baang wezen mout. ‘As Broene pupkes krigt, mag ik ter wel ain van holden, pa hè?’
‘Joa, mien jong’zegt pa. ‘Nou nait te haard van stoapel lopen hur. Loaten wie eerst mor ains zörgen dat t aarme daaier oet heur lieden komt.’

n Poar uur loater: d’antieke stoande klok bonkt twij uur in d’onstumege kerstnacht. Snijstörm roast nog even haard over t Grunnegerlaand. In koamer roazen zenen msschain wel net zo haard.
‘Doar komt e, doar komt e!’ Drij poar ogen praimen zuk vaast aan t klaaine klefnadde kopke, dat vertwieveld zien best dut om aan de klemmende omgeven te ontkomen. Plop, doar ligt t hoopke glidderge kripsie, omgeven deur hakkemak en nikkenak glibberge toustanden, op t zaachte badloaken. Groeterge moekehond komt mit marreln omhoog en ontfaarmt zuk over t nietege, piepende, mor o zo kregel bultje levend wezen. ‘Hé, kiek nou toch ains: doar komt ter nog net zo aine,‘ ropt Jurrie.. ‘Prachteg ja!’ Jurrie zien moeke is boerin genog om nait van streek te roaken en helpt t daaier mit oproemen. Mit gloepnd schone handdouken worden t moekertje en baaide pupkes grondeg dreugd en schoon wreven. Broene klandert heur kroost tot ze glaanzen as ekkeltjes. Klaaintjes binnen aarg vereg en schommeln al noar raand van hondemand.
Jurrie ligt laankoet op grond en kin zien ogen nait geleuven. ‘Kiek nou toch ains moeke, wat n prachtege hondjes of dat binnen nou ze wat opdreugen. Ze binnen baaident pikswaart en t binnen jonkjes. Holden wie baaident, moeke? Wie hebben ja plek genog hier op ploats.’
‘Loop nou nait zo haard van stoapel, mien jong,’zegt pa. ‘Loat ze nou eerst mor ains wat gezond en vereg groot worden., din kinnen we wel ains weer kieken.’
Jurrie.kin zien gelok nait op. ’t Is ja net as in de Biebel, mor din nait ons in staal, mor lekker hier bie ons veur kaggel. Ons Broene het hier ook heur vaaileg hoes en is ja nait schonzelnd oet de woestijn hier overtou komen.’
t Blift bie twij van dij krudoorntjes. Pas om n uur of vief smörgens duren ze op bère goan. Zai binnen almoal bobberd op mor tevreden. Veurdat ze op bère goan, stoan ze nog even mit zien drijen rondom d’hondemand. t Is n aandounlek schaauwspul. Moekehond ligt opkruld gelokzoaleg te doezeln en klaaine routerds liggen roggelings tegen heur waarme lief. Voldoan, want zai binnen deur Jurrie zien moeke al n poar moal aan de spannen titjes legd. Zai hebben zuk lekker voltankt. t Smakde ter over.
Heur klaaine bekjes en neuskes onder de melk.
‘Waiten joe wat ik nou t aldermooiste en hail biezunder vin aan dizze pupkes?’, zegt moeke. ‘Nou?’ zegt pa.
‘Dij vaaier prachtege widde voutjes! En, oh wonder; bie baaident persies geliek. Hou is t doch meugelk hè? Dat heb ik nog noeit eerder zain. Doe wél, pabbe?’ Moeke kikt pa aan.
‘Joa,’ zegt dij, ‘meschain het t reutje ter wel zo oetzain en hebben ze t doarvandoan overaarfd. Jammer, mor doar komen wie netuurlek noeit achter.’ t Moekehondje kikt laif omhoog. Zai is dudelk bliede mit zoveul belangstellen.
‘Zai wait t ja wel,’zegt pa. ‘Kon ze mor proaten.’ Hai lopt noar grode linnen kaast en komt terogge mit n rond kopern ploatje. ‘Zol dit oplözzen wezen van t roadsel? Boris! Je geven n teefke toch gain jongesnoam? Boris! Doch hing dit ploatje aan Broene heur haalsbaand.’ Piep, piep.
‘Joa, stil mor hur’, zegt pa laggerg, wie goan al op bère hur, laiverdje.’
‘Joa, laiverds, dit was inderdoad n hail biezundere, mor toupazende kerstnacht,’ zegt pa. Ondertied dut hai lichtjes van kerstboom oet. Open heerd smeult nog wat noa. Koamer is doardeur romantisch zaacht rood verlicht. t Is boeten gloepende kold. n Iezege wind boldert nog aal om boerenploats en rammelt aan deuren en vinsters.
Broene beslikt vol laifde nog even heur jonkies.
Piep, piep, klinkt t hail zaacht, mor voldoan noast heur.

(wordt vervolgd)