Oapekoppen

Foto van poserende oapen in Rötterdamse daaierntoen het wel indrok moakt. Nait allendeg bie mie.
Tien oapen, van de noam Gelada’s haar k nog nooit heurd, binnen de wereld overvlogen. Stief tegen mekoar aandoekt, het heur verzörgster veur n wereldprimeur zörgt. Nog nooit hebben oapen zok as group loaten fotograferen.
’t Lieken wel mìnsen,’ was t eerste woar ik aan docht en mos teroggedenken aan schoolfotogroaf, dij elk joar mien klaske mit oapekoppen op foto zetde.

Most aaltied oppazen, dat ter gainaine was dij stiekom n male kais trok of n verkeerde vinger opstak. Onze oapen oet Blijdörp hebben doar vervast nait bie stilstoan. Heur eernsachtege oetstroalen is aine van nijsgiereghaid. t Was ja heur verzörgster, dij doar mit heur mobieltje op n poar meter òfstand ston en zai wozzen:
‘As wie goud opletten en stil zitten, kriegen we dammeet lekker eten.’
Ook bie de oapen gaait de laifde ………
Of t n ainmoaleg mement in oapengeschiedenis west is, mout blieken. Ik kouster t ploatje en sloa t op in mien fotobouk. Noast aal dij femilie- en schoolfoto’s, dij k eerst in albums, mor leste joaren in apaarte mapjes in mien aigen ‘One-drive’ versoameld heb. Mìnsen en oapen mouten wel schaaiden blieven.
Of t ooit zo ver komt, dat oapen n zulfpetret, n selfie van zokzulf moaken goan, liekt mie wat veur n vère toukomst. Zai vinden t bliekboar nait zo belangriek om zok aan de wereld te tonen. Zai hebben wel aander zörgen. Heur leven staait in t taiken van overleven en doarbie heurt nait allendeg beschaarmen, mor ook n goie opvouden van heur jongen. De soort mout overleven en zokzulf portretteren daint gain enkel doul.
Hou aans is t bie ons. Ook al worden wie net as oapen onder sosioale daaier rangschikt, individuele verschillen binnen onmiskenboar. Elk mìns moakt in zien leven n perses deur, om oet te zuiken woar zien of heur kwaliteiten liggen en hou zai zok op n schiere en veur zokzulf zo veurdailege menaaier aan de gougemainte veurstellen en tonen wil. En doarin is gain mìns geliek. Elk lopt n aigen pad en voak binnen t slingerpoadjes, mit veul ziedwegen en soms ook doodlopende steegjes.
Dat soort loantjes binnen mie nait onbekìnd.
Zuiken noar n goie, bie miezulf pazende en oetdoagende menaaier om mien zulfvertraauwen wat op te poetsen kreeg n dikke datteg joar leden n plötse wenden. n Berichtje in kraant ruip mìnsen op om ais n verhoaltje te schrieven, in t Grunneger dialect.
‘Grunneger schriefwedstried!’
t Leek mie wel wat en ook al was k as geboren Pekelder opgruid mit platte Pekelder proat, t schrieven vuil nait tou. Nait aans wìnd om in t Nederlands te schrieven, heb k eerste tied oardeg wat aanklungeld mit mien zo vertraauwd Veenkelonioals Pekels.
Mien eerste verhoal kin k mie nog goud herinnern en kreeg as titel:
’n Oap van n jong.’
t Was gain groot succes. Mit n 6½ kwam k aargens in n graauwe middenmoot terechte. Nait om noar hoes te schrieven en vandoag is t ook d’eerste keer, dat ik mit dit verhoal veur n dag duurf te kommen.
’n Oap van n jong?’
k Leefde dou nog in veronderstellen, om n verhoal wat schierder, wat echter en leesboarder te moaken moust dien vertelster wat mooier en interessanter moaken as de doagliekse werkelkhaid is. Zo kwam mien verhoal, ontlaind aan vrouge herinnerns, aargens rond 1960, dou k nog op Komnijsterwieke woonde, op t pepier terechte. t Faait, dat ik n moal gloazen bol van koamerlaamp aan diggels haauwen heb ( ‘Bist n oap van n jong,’ zee pabbe ), was t begun. Dat in dijzulfde tied n daaiernboot in t Pekelder Daip legen het is ook n bestoand gegeven. Baaide gegevens heb k verwaarkt in n fictief stokje.
Wat de fictie was?
Ik haar n oape oet kooi van daaiernboot stolen en hom stiekom mitnomen noar hoes. In koamer heb k hom zien vrijhaid terogge geven, mor dou oap van vervelen aan laampe slingern ging, is der n ballon, n gruin ballonnetje sneuveld.
t Haar kind, mor t was nait echt geleuvensweerdeg.
Dat ik nog n 6½ kregen heb, was n goie opsteker. Dat ik joaren loater, in 2008 en 2009 mit nog veul meer fictieve gebeurtenizzen t Pervinsioal Grunneger schrieffestival wonnen heb, mag n wonder haiten.
Vanòf 2015 heb k mie langsoamaan toulegd op verhoalen oet t leven grepen, onder de titel: Bie pad en weg. Klaaine selfies/zulfpetretten, woarbie ik mie aan de wereld veurstel, mor den mit woorden.