Kunk Rufter
t Is oktober en binnenkört kloppen verkaizens bie alle Nederlanders aan deure.
‘n Opgeklopte boudel,’ zeggen gounent, ‘der veraandert toch niks.’
Aanderlu lopen zok vuur oet de slovven om heur pertij aan zoveul meugelk stemmen te helpen.
Der binnen ook mìnsen, dij trekken zok van t haile circus gain barst aan. n Relatief klaaine groep.
‘150 mìnsen kaizen en in ain koamer stoppen vinden zai gekkenwaark.’
Schatten blift giswaark. d’Ain het t over n haalf miljoen, der binnen optimisten, dij denken datter wel n miljoen volgelingen van koning Rufter III binnen.
‘Rufter Drij?’
‘Kunk Rufter de Daarde?’
‘Nooit van heurd,’ zeggen d’ongeleuvegen.
Veur aal dijlu, n kört raaiske deur de geschiedenis. Noar t keuninkriek in ons keuninkriek. Noar t laand dat ontstoan is oet wotter en woarop boeren nou al generoatsies laank boeren.
Om dat te begriepen goan we terogge in de tied. Noar 1916, dou n störmvloud t wotter in de Zuderzee zo omhoogjuig, dat mìnsen in vief pervinsies vrezen mozzen veur hoes, heerd en leven.
Twij joar loater wuir besloten te goan poldern en kreeg Lely zien plan deur de Koamer. Wat dou volgde is bekìnd: Zuderzee wuir IJsselmeer.
Wat nooit noar boeten kommen is, is de wìns van ingenieur Lely om t vruchtboare laand om te batterijen tot lelievelden. Mor landsbestuur wol nait veur Sunterkloas speulen. Noadat t laand dreugvalen was wuiren t gewoon eerappels, sukerbaiten, waite én zaai-siepels.
Lely zulf het ontwikkeln van t nije laand nait meer mitmoakt, hai is 3 joar veur aanleg van Ofsloetdiek al oet tied kommen.
Noa d’oorlog komt de grote volksverhoezen noar Noordoostpolder op gang. Ook vanoet Grunnen. Veul boeren trekken van t Hogelaand noar t Legelaand. Ain boer is Marc Rufter. Hai komt van Bolstee, in de buurt van t bekìnde Schietpot en vlakbie Brilzit. Hai is n jongkirrel, dij t op t olde stee wel bekeken het en as eerste berichten over nij te ontwikkeln laand in Noordoostpolder via t Kunksdaipke binnenstromen, het hai zien doul vonden.
‘Ik word bollenboer in de polder.’
En woarom e persé bollenboer worden wil en gain eerappelboer, doarover verschillen mainens. t Maist weschienleke verhoal het te moaken mit n vère veurvoader oet 16e aiw, mit de noam Bollemoa.
Marc krigt wat e wil. Hai zaait gain wind, mor zaaisiepels en ….. t gaait hom veur de wind.
Hai wordt in de loop en veur t gemak kunk Rufter nuimd. n Kunk zunder kroon en fratsen.
As pa Marc in 1986, n dag noadat pervinsie Flevoland begunt te bestoan, zien boerderij overdut aan zien zeun Mark, is t dubbel feest op de grote boerderij van de Rufters. Siepeltjeboeren binnen n sosioal volk. En op t feest ter ere van heur nije kunk hebben zai zok schier aankled. In heur spesioale dracht, net as d’oorspronkelke viskelu van aailand en wal. In loagjes, nait in t olderwetse swaart, mor in kleurege klaaier. Zai holden van mooie klairoazie én mooie meziek. Gounent hebben t over troanentrekkers, de echte Rufteroanen spreken laiver van levenslaidjes.
In de joaren noar aanloop van t aiwfeest gruit heur economie mit grote stappen. Woar eertieds heur siepeltjes t bieproduct van de heerns waren, binnen noa t verdwienen van d’heerns in Zuderzee heur inkomsten noar hoge höchten schoten. Ain en ander netuurlek ook deur de reloaties dij Marc en loater Mark mit t Amerikoanse MacHamburg ( spreek oet: Mèk-um-burk ) aanknoopt hebben.
Heur wandel en handel is deur de rest van Nederland nait ongezain en onopgemaarkt bleven. t Het boeten veul bewondern ook n bult kinnesinne oproupen.
‘Siepeltjeboeren kloagen mor n haalf joar,’ is bevubbeld zo’n opmaarken, dij voak in t rond streud wordt.
Of t woar is, dut nait terzoake, wat wel woar is, Rufteroanen waarken van 1 april tot 1 oktober. Zai lopen zok in dij moanden de kont oet d’hoaken, zitten op heur zaai-, poot- en rudermesienen en hebben mitschik gain tied om aan heur sosioale verplichtens te voldoun. Mor sunt begun oktober is t doan mit knooien en kraben op t vruchtboar laand.
Onder aanvoeren en op oetdrokkelk gezag van heur kunk hebben siepeltjeboeren en aal heur noakommelingen zok nooit verlaaiden loaten tot n openlieke konfrontoatsie. Nait op t laand, nait in de dörpen en ook nait in de politiek.
‘As verantwoordelken wat waiten willen, kommen zai bie mie,’ het Kunk Rufter Ain begun 50-er joaren al verkondegd.
t Is makkelk zat. Vervelende, ondeurzichtige bestuursloagen moaken de problemen eerder groter den klaainer. Zo is t en nait aans.
Dat n joar of wat noa aiwwizzeln de daarde kunk, Marc III, zien voader opvolgd is, het niks aan dij situoatsie veraanderd. Dou landsregeren deurkreeg, dat nait allendeg bevolkensgrui van siepelboeren noar n plavvon schoten was, mor dat zai ook n economisch belang vertegenwoordegden van sikkom n miljard euro, het d’aandere Marc en ook zien opvolger veur n probleem zet.
‘Nee,’ was t rezolute antwoord van de jonge kunk Marc, ‘wie goan nait in de politiek en doun ook nait aan verkaizens mit.
Punt oet.
En kunks wet is kunk.
Terogge noar schrievers haim. Hai het vanoet zien hoeske goud zicht op grote landerijen mit siepels. Rode siepels.
Zai binnen septembermoand rud. Hebben n dag of wat op t laand legen te dreugen en binnen zunder dat zulfde schriever doar getuge van west is, òfvoerd.
Guster bin k nog ais, mit d’hond aan de raime langs t zulfde oetgestrekte laand lopen. t Is nou n veld mit gruine mizze, veur grondverbetern en onkruudonderdrokken. Da’s neudeg, lees k regelmoateg. Siepeltjeboeren stoan onder swoare drok, omdat zai teveul pesticiden broeken zollen.
In de baarm lag traauwens nog n bord. Zunder poal. Mit de tekst:
Nuttige insecten beschaarmen dizze gewazzen.
De siepels dus.
Mor ik wil ook geern beschaarmd worden tegen n teveul aan gewasbestriedensmiddeln.
Meschain mouten kunk Marc III en onze nije minster-president toch zo gaauw meugelk noa de verkaizens mor ais n keer om toavel.
