Grunneger schrieverij: J.A. Fijn van Draat
Mensen lustert, groot en klaain
noa t verhoal van Prikkebain.
t laifste zat e haile doagen
achter vlinders aan te joagen,
moar zien zussie Lammechien
was n kwoaie, n stok venien!
Wol hai heur ais n moal verlakken
din zat zai hom stoef op hakken.
Hai wol vot, moar kreeg gain kans,
zai was hom ja veuls te mans!
Nooit kwam Prikkebain aan bod,
hai wuir t zat en hai luip vot.
Hou dat t hom dou is vergoan
kin ie dammee lezen goan.
Leugens binnen der nait bie,
neemt dat nou mor aan van mie.
‘Onbegriepelk’ dink je din
‘dat ain t overleven kin.’
Zo begunt t bouk Wonderlieke raaize van Meneer Prikkebain. t Is n vertoalen van t vrouger slim bekinde kinderbouk Fahrten und Abenteuern des Herrn Steckelbein deur de Duutse schriever Julius Kell. De ploatjes bie dat verhoal binnen oet t bouk Monsieur Cryptogame van Rodolpho Töpffer.
In 1858 muik de Grunneger schriever J.J.A. Gouverneur doar n Nederlandse versie van onder de noam Reizen en avonturen van mijnheer Prikkebeen. Aiglieks kin je zeggen dat dit t eerste stripbouk in t Nederlands is. Dat bouk was slim in trek bie de kinder en der werden n haile bult herdrokken van moakt.
Nog even n stokje uut de Grunneger uutgoave:
Haalve nachten, haile doagen
achter vlinders aan te joagen
da’s mooi waark, zegt Prikkebain
k Mag mie ja in huus nait zain.
Tou moar jonges, zo gaait t goud
Dizze paast mooi op mien houd.
Kost het mie din ook wat tied
geld roak ik der nait mit kwiet.
As e bie zien laampke zit
zet e t spultje in t gelid.
Stok veur stok komt t in n deuze
‘Soort bie soort’ is Prik zien leuze.
Bie het schiensel van de moan
gaait e veur zien berre stoan
Hai beleeft n bult plezaaier
aan dij haibels mooi daaier.
As e muid is van t bekieken
dreumt e nog van aal zien tieken.
Ales floddert, bromt en snort
tot e smörns wakker wordt.
En bie d’eerste zunnestroal
nemt ons Prikkie, dun en schroal,
vastberoaden het besluut:
t Weer liekt goud, hai mout der uut!
Mor zien zuster Lammechien
is n vranterg stok venien
Zai is hom n blok aan t bain,
wil hom t laifst in koamer zain.
Prikkebain schrift heur n braif:
‘Laive zuster, mit mien raif
wil ik noar Amerikoa
k Bin dien nukken zat, Ik goa!”
Ie begriepen, t wordt n haile toustand, mor Prikkebain gaait toch vot, achternoa zeten deur zien zuster. De Grunneger schriever dr. Jacques Arnold (Sjaak) Fijn van Draat was in 1906 in Veendam geboren.
Hai was aptaiker en Grunneger schriever en dichter. In 1962 vertoalde hai t verhoal van Prikkebain in t Grunnegs ter gelegenhaid van t 125-joareg bestoan van t Grunneger studentengenootschop Omlandia, n bittergenootschop van de studentenverainen Vindicat atque Polit, woar hai lid van was. Hai haar n aptaik in Veendam en na 1948 was e as zodoaneg waarkzoam in Santpoort. As student haar e al meer schreven in de Grunneger streektoal en zo kwam der in 1931 al n bundeltje van zien haand uut:
Kruudoorns, n verzoameln schetskes en gedichtjes dij in 1970 nog herdrokt wer.
t Grunneger verhoal van Meneer Prikkebain is vaar moal herdrokt, zo’n sukses was t. Fijn van Draat schreef in t Veenkolonioals en beheerst dij variant biezunder goud. De ploatjes bie de Grunneger oetgoave binnen nog aaltied de oorspronkelke taikens, zo as Töpffer dij moakt het.
Aiglieks is t zunde dat t boukje nait meer in d’handel is.
Nou nog n beetje Prikkebain, omdat t zo mooi gaait: noa n haile bult oaventuren, woarbie ze schipbreuk lieden; in de moage van n walvis te laande komen; Prikkebain n goie vrund ontdekt in de vörm van n dik kereltje dij in t bouk Proekman hait; ze op de Noordpool belanden, woar Prikkebain sikkom bevrust, sikkom ophongen wordt en Prikkebain n schiere vraauw vindt, komt t toch aalmoal goud.
Lammechien begunt te roazen:
Nemst mie nou nooit weer te groazen?’
Veur mie aan, doe slaif en gaauw
Prik stint: ‘k Bin in ondertraauw.”
Moar as Lammechien dat heurt,
is t op slag mit heur gebeurd.
Zai wordt doezeleg en roar,
barst van kwoadhaid uut mekoar.
Prikkebain graft gaauw n gat.
“Zo,” zegt hai, “dat heb we had!’
Proekman, dij stoef bie hom staait
snokt het uut van puur verdrait.
Speulman kin weer fiedeln goan.
Prikkebain is slim voldoan.
“Knelioa, t was hier nait pluus.
Wie goan vot mit die noar huus.
“Hai,” zegt Prik, “dats mie ook wat!
Doar heb k hail gain wait van had.
Moar, wat zol t? Dat komt wel goud,
k Bin heur Pa, as t wezen mout!’
Knelioa is wies mit hom
en de joaren vlaigen om.
Moar as kinder hom wat ploagen
gaait Prik vot aan t vlinderjoagen
Proekman woont nou bie heur in,
mout aan t blok as t even kin.
Hai leert kinder t alfabet
en zo pazen ze nander net!
Speulman kin heur bait verloaten,
komt zo striek en zet ais proaten.
Drinkt n klokje tot besluut
en nou is t vertelster uut.
En zo komt t aal goud. Ook mit Prikkebain. Zol t nait wat wezen om der nog ais n herdrok van te
moaken?
