Grunneger schrieverij: Fré Brouwer

Circuspeerd

As helderop trompetten schallen,
komt hai mit rode plumen op de kop
de oren spits veur d’swebe knallen,
t gediene deur, in driftege gelop.

Omhoog goan din de ranke bainen,
de billen ballen, spieren worden spand,
veur heur mout hai de kost verdainen,
zo lopend, wuppend op de achterhaand.

As din n laank en gul applaus opklinkt
en t volk mor aalweer aan herhoalen dinkt,
begunt t genikkop en getokker.

Hail stiekom lopt hai achter op heur tou,
zogt mit zien lippen d’handen van de vraauw
en krigt zien loon, n klontje sokker

t Gedicht woar dit stokje mit begunt, is n sonnet van de dichter Fré Brouwer, dij leefde van 1921 tot 1994. n Oardege man, woarmit ik joaren in t bestuur van de opheven Grunneger Schrieversverainen zeten heb.

Fré wer geboren op de Maiden, woar zien voader n aannemersbedriefke haar en zien moeke ston achter de teunbaanke van heur krudenierswinkeltje. Fré koos in zien jonge joaren veur n technisch affeer. Hai ging noar d’ambachtschoule in Veendam en leerde aal mor wieder tot e in 1942 zien HTSdiplomoa hoalde. t Was midden in d’oorlogstied en Fré mos onderdoeken. Noa d’oorlog wer e technisch ambtenoar bie de gemainte Wildervank, zes joar loater gemainte-architect in Bavvelt, Oskerd en Waarvem en weer zes loater adjuct-directeur gemaintewaarken in Slochter en op t leste van zien carrière directeur gemaintewaarken in Smilde. Op 62-joarege leeftied gin e in de VUT.
n Dail van zien leven gaf e aan t schrieven van kwatrienen en sonnetten. Doar was e n boas in. Veul van dij gedichten binnen verschenen in Toal & Taiken.
Kees Visscher karakteriseerde hom ais as ‘n romanticus van d’olle stempel en netuurlaifhebber’. Hieronder nog ais zo’n gedicht:

Op Noorderdiek

Op d’boetenkaant van Noorderdiek,
mit t zoezen van de wind in d’oren,
noar t wotter turend achter t sliek,
in roemt’ en stilte wat verloren.

In d’verte t roesken van de zee;
dichtbie de locht van kwelderschoapen
dij dommeln op heur plaaisterstee
woar – aan heur doekt – de lammer sloapen.

Mit t wotter vót, stroomt aal t verdrait;
doar wordt n mins vannijs geboren.
In d’stilte vuil ik d’aaiveghaid

in d’locht en t wotter achter t sliek,
mit t zoezen van de wind in d’oren
op d’boetenkaant van Noorderdiek.

n Prachteg zummergedicht.
Over t algemain binnen de gedichten van Fré Brouwer wel te begriepen. De toal is goud tougankelk veur de lezers.
De dichter/criticus Peter Visser mainde dat t overvloudeg gebruuk van beelden wel ais wat kreupel ging en literatuur-criticus Harm Schepers schrift over de gedichten: ‘Hai riemt makkelk, asmis wat te makkelk en nait aaltied zunder riemdwang. Dat kin ja ook nait aans bie zokse stoere vörms. Zien beelden binnen maist olderwets poëtisch, ook wel aaldoags; zien toon is òf en tou wat sentimenteel.’ t Veurdail van Fré zien gedichten is, dat elk ze wel begriepen kin.
Frè verheugde zuk op t oetkomen van zien aigen dichtbundel, mor hai mog t verschienen dervan schaande genog nait meer mitmoaken. Op 12 meert 1994 kwam e noa n slimme zaikte onverwachts oet tied .
Zien bundel, dij nog aal te koop is in Scheemde bie de Stichten t Grunneger Bouk, hait din ook ‘Wat Blift’. De dichter is dood, mor zien waark blift en kin joe nog n bult plezaaier geven.

Wat blift

Wat in de kindertied as spel begon,
wer mainens mit verloop van joaren.
Mor mit wat inzicht en ervoaren
kwam ook de vroage wat men doarbie won.

In t leven was zoveul woar men veur ston.
De stried kwam nooit ains tou bedoaren
en stoerder wer t de vroage kloaren
of doarbie t aigen haart ook ziede spon.

Mainst vuilt men zok n swemmer in de zee,
dij ploeternd aal mor zöcht noar t vaaste stee
aarns tussen laifde en ellinne.

Geft elke dag zo zien beslommernis,
t scheelt wel of t innerlk kloar en vredeg is
want d’stried dij blift tot t lichtend inne.

Tot zowied over n dichter dij aiglieks veul meer bekendhaid verdaint. Hai was n alleroardegste man en luit waark noa dat ter wezen mag