Grunneger schrieverij: Anne S. de Blécourt

Dizze moal gaait t over n schriever dij mor ain bouk in t Grunnegers schreven het: Anne Siberdinus de Blécourt. Hai was as zeun van n notoares geboren in 1873 en opgruid in Appengedam of n Daam, zo as n bult Grunnegers zeggen. Hai was in haart en nieren n Damster.

Hai haar goud om zuk tou keken en wos doardeur n bult van de mensen in zien omgeven: t leven en de toal van Fivelingo. Hai schreef doarover prachtege schetsen dij onnoavolgboar binnen in de Grunneger dialect-literoatuur. Hai was n groot verteller en mit zien humor taikent hai t leven van in en om zien geboorteploatse. Hier komt n stokje. t Is oet zien bouk Fivelngoër landleven: t verhoal Bouldag op Grauwdiek. t Gaait hierover: Op de bouldag op Grauwdiek wordt deur de notoares d’inboudel en t vij van n overleden boer verkocht. As vaailenmeester is Jan van Pruussen inhuurd. Hier komt De Blécourt:

Bie ploats, woar bouldag haollen worren zol, luip t al nuver vol volk. Doar ston t ook al vol mit seezen en koetsewoagens, met kretten omhoog, want veul lu spannen neit bie n haarbaarg oet, moar op ploats, doar bouldag is. Zoo as arfgenoamen en ander fermilie, dei d’r veur overkomen binnen. ‘t Luip tegen ain uur. Den zol ‘t begunnen, zoo was in krant schreven, moar dat wordt altied loater, joa wel neit zoo slim as bie ‘n verkoop, want zoo’n bouldag, d’r mout hail wat outmiend worren veur duustern. Dit was de eerste dag, dus ‘t vei en peerden wörren verkoft, en den lopt ‘t drokste mit ‘t volk.
Netoares en Jan van Pruussen en Bottemoa eerst nog wat bie arven in opkoamer zeten en dou begunde ‘t spul..
‘t Begun is altied percailen boeten deur. dei ‘n nummer hebben en over ‘t haim liggen, zoowat ‘n honderd nummers.
Condietsies lezen en den komt percail ain: “omballeng”, zooas dat nuimd wordt, aold iezer en zoo. Den komen planken, schoapereepen, plougen, aaiden en ander boerenbeslag, dat boeten deur ligt.
Posten beneden twei gulden contant. Is d’r ‘n onbekend persoon, dei wat miend het, den is veldwachter d’r altied, dei wordt even ankeken; ‘Hei is goud’ of ‘hei is neit goud’, zegt dei den.
Moar Jan van Pruussen, dei kent ook halve wereld! Dus dei wait voak al, wel of e ‘n börg ofvroagen mout. En doar het hei driesteghaid genog tou.
“Aainmoal, andermoal,….. dardemoal, veur Bos… is ‘t neit Derk Bos? Wel is joen börg?…. Hé je dei neit? Zuik den n börg, moar gauw, ans mien wie ‘t domd weer oet.”

En zo gaait dat deur. d’Haile bouldag komt langs. Joa, De Blécourt was n goie woarnemer en doardeur waiten wie hou t vrouger touging in Fivelingo.
De Blécourt schreef in 1896 as jong stedent al n teneelstok in t Hollands: Een vergadering van Burgemeesteren en Raad der Stad in lentemaand 1887, dat deur t stedentengezelschap ‘Spriet’ opvoerd wer.
Hai stedaaierde veur meester in de rechten en wer rechter in Zutphen, Utrecht en Den Hoag. In 1917 wer e hoogleroar in t old-voaderlands recht in Laiden. Houwel e in Holland woonde en waarkte, bleef e toch in de weer mit t Grunnegerlaand. Zo publiceerde hai waitenschoppelke bouken over Grunneger onderwaarpen. Beklemrecht en Stadsmeierrecht in 1920, Sententiën van de Hoofdmannenkamer in 1920 en Oldambt en Ommelanden in 1935. Mor wat ons t maaiste aansprekt is toch wel zien bundel met verhoalen rond n Daam Fivelingoër Landleven dij in 1901 al verschenen was. Ain van dij verhoalen is dus Bouldag op Graauwdiek.
As wie De Blécourt mit n bekende Hollandse schriever vergelieken willen, din denken we votdoalek aan Hildebrand mit zien Camera Obscura.
Nog even over de bouldag: t bliekt ook dat ter noast de verkopen ook allerhaande lu op òf komen om wat te verdainen:

Ainmoal, andermoal, dardemoal… Neiboer!… Nou moar dat ken zoo neit langer Neiboer. ‘k Heb gain rust of vree, rug is mie stief en arms lam van al dat rekken en smieten doar noa boven tou bie joe op beun; ik kom ankom harst ‘n rieksdoalder bie joe hoalen, en nou eerst moar oop joen reken ‘n Berenbörger mit sukker kopen. Dei wordt brocht oet t karnhoes, doar was zuk spul te koop, zonder vergunnen, moar dat verboden is smoakt altied op ‘t lekkerste, Op ‘t haim, achter schuurdeuren, stonnen van dei hondekarkerels mit stoetkroamen en kouktoavels en koukhakblokken, en doar was ‘t ‘n drokte, veural van dei boerenventen, dei koukhakten, zooveul sloagen mit ‘n nok, en zuk tiedverdrief. En as d’r ‘n zetje paus was. luip Jan doar zoo es bielangs. “Wat nou,jongs,” zze e: “koukhakken? Dou ik joen older har, haude ik maank de jonge wichter, ha, ha!

Ie hebben wel deur: zo’n bouldag was n gezelleg en veuraal, sosioal gebeuren.