Gehaaim van t dikke kunstgebit

Òflopen zodderdag was k ien Stad bie mien neef Johan. Hai was zo blied as dat k hom ien gain joaren zain haar! ‘Ankom week krieg k n hoagelnij kunstgebit, mien jong,’ zee Johan, ‘gebit komt zo tou febriek oet. Ha, ha! Mor heur ais. Heb k die wel ais vertèld over dij joekel van gebit oet mien kienertied? Nee…? Mos mor ais heuren! Din wais ook dat nait elkenain t trovven het mit aigen kunstgebit…!’ Gaauw kreeg k mien opschriefboukje tou jes oet. k Ging aantaikens moaken.
‘Schrief mor op,’ zee neef: ‘No, doar goan wie din. Weerom noar joaren sesteg! As kiend woonde k ien dij tied ien Megrietstroat. Wie woonden, dat wais nog wel, ien n klaaine stad mit n febriek. Ien Megrietstroat doar wazzen t apmoal schiere minsen. k Ging mainstentied noar noaber Snoekering tou. Bie heur laag aaltied n joekel van n vaals gebit op schuddeltje op toavel.

Zunner dat gebit vuilde noaber hom nuverder as mit dat krèng ien mond. Kunstgebit op schuddeltje was hom te dik. As Snoekering gebit ien mond proppen dee, din kon hai nait meer proaten. Zien wangen puulden oet as bie n hamster. Troanen laipen hom over wangen. Aan veurkaant stak ding zeuven centimeter oet.
Ainks was ter gain minsk dij der wat van snapte. Woarom ging Snoekering nait noar zien tandarts tou veur n goud gebit? Wat hil hom tegen? Mor nee, aal dij tied bleef Snoekering zien gebit op schuddeltje liggen. Keerl zien kop wer smaler. En zodounde leek kunstgebit nog dikker. Op n daag was Snoekering der zo flaauw van dat hai gebit mit noar schuurtje tou nam. Doar zette hai onnergebit ien bankschroef en draaide dij aan. Zulde dee hai mit bovengebit. Der mout stoal ien gebit zeten hemmen…
Behaalve dat boetenkaant beschoadegd wer, wer t ding nait smaler. Snoekering was verbraand!
Gaauw kwakte hai t onding weer op schuddeltje! Wie konnen gebit veur zoveulste moal bewonnern. “Wat n joekel, nait?” zeden wie kiener tegen nkanner. Der zatten haile dikke tannen ien. Vraauw Snoekering zee dat tannen van n oap wazzen… Van n gorilla. Joa, dat is zo, zeden wie en gingen der mit vingers overhìn.
Joaren gingen verbie. Ien tussentied zat k ien hoogste klas van ambachtsschoul. Nog aaltied haar Snoekering kunstgebit op schuddeltje liggen.
Op n mirreg ien dij zulde tied, dou der op dij daag lezzen oetvalen wazzen, ging k noar noaber tou. Snoekering haar veziede. Veur hom ien stoul zat n òl kollegoa. k Mog der bie zitten. Snoekering was lèste joaren bie hoes. Veurtied haar hai mit dizze man op febriek aarbaid. Schuddeltje ston bie Snoekering op grond. Hai pebaaierde zien gebit ien mond te proppen. Ding drukte zien wangen noar boeten tou. Veurtannen van gebit stoken n ìn noar veuren tou. Noaber haar n kop zo rood as vuur! “Hol dat ding der oet,” raip zien òl kollegoa, “kins der wel ien stikken!” Mit geweld ropte noaber apperoat tou mond oet. Scheelde nait veul of t was apmoal bloud west. Snoekering poestte. Dou kregen zai t over vrouger. Veur eerste moal heurde k noaber over zien vaals gebit proaten. k Spitste mien oren! k Dochde, no kriegen wie t gehaaim van kunstgebit. k Mout mien kop ter bie hollen, heuren wat ter zegd wort. t Bleek dat noaber eerder n gewoon kunstgebit had haar. Doar was niks mis mit. Mor dij was hom ien febriek tou bovenbuus oetrold. t Was hom overkommen dou hai mit ain van kollegoa’s op zollertje ien febriekshal stoan haar. Kons ien febriekshal mit n trap op dij zoller kommen. Snoekering en zien pazzipant haren doar over t hekje hìn hongen. Onner heur haren nog n poar kollegoas stoan. Over en weer haren zai nkanner wat touroupen. En floep, dou wazzen boven- en onnergebit zo tou buus oet daipte ien kukeld ien n tun mit vergif. Dij kollegoa’s dij onner hom stoan haren, haren boven- en onnergebit tou tun oetvist. Mor haile brud zat stief onner vergif. Dou haren zai kunstgebit mor weer ien tun sakken loaten.
Komt tied, komt road. Op febriek waarkte ook n man dij van Jansen haitte. Dij man haar n plan. Ien wachtkoamer van zien tandarts ston n kiekkaast. Doar laag n vaals gebit ien! Bie gebit laag nog meer rommel: tannenstokers, tandpasta, tannenbozzels en koatjes mit lezen over poetsen van tannen en koezen. Dij dingen doar ien gloazen kaast wazzen om klanten veur te lichten.
En Jansen? Dij zol ais kieken wat hai doun kon. Hai mos eerdoags noar zien tandarts tou.
En wis en vrachteg, dou Jansen dij daag holpen was, was hai wachtkoamer weer ienlopen. Der zat gain minsk meer. Jansen haar n greep ien kaast doan. Kons deurke lösdraaien en opendoun. Mit n tannenbozzel veur homzulm en vaals gebit veur Snoekering was hai noar hoes tou goan. Zulde week haar Snoekering t veuls te dikke gebit kregen.
Och, haar Jansen zegd, t was rekloamegoud. Tandarts kreeg wel weer n nij gebit. En wel keek ter nou ainks ien dij kaast? Snoekering was red. Doar was t Jansen om te doun west!
“Nee,” zee Snoekering tegen òl kollegoa dij op veziede was, “k duur nait meer noar tandarts tou. Mor k haar geern n goud gebit! Mor din vragt tandarts vanzulm noar t òl gebit. En stel dat k din over Jansen begun te klappen… Din krigs meleur. Nee, k goa der nait hìn!”
“Stolen goud bringt gain geluk,” zee ol kollegoa ien koamer. Hai keek Snoekering strak aan ien ogen.
“Nee,” zee Snoekering en loerde wodderg veur hom oet. t Was hom te veul worren. “Stolen goud bringt verdrait,” zee zien ol kollegoa weer, “of nait, Snoekering…?” “Joa,” zee noaber, “dat klopt…” En noaber veegde mit buusdouk bie neus laans…
Mor no is mien verhoaltje oet, neef! En wat viens ter van, kerel? Apaart nait? Mor t was mie ook n tied, mien jong!’
k Gaf tou, t was n schier verhoal. En Johan haar t beder trovven as Snoekering! Aner week was k zeker prezint om mien neef zien nije gebit te bewonnern. Johan laip noar keuken tou en kwam weerom mit n vles sinas en twij gloazen. ‘Wais wat k mit mien ol gebit doun goa? Dij komt hier op toavel op schuddeltje te liggen! Din kin elkenain dij ol taandjes bewonnern!’
Wie wazzen nog nait oetproat. ‘Woarom mos doe ainks n nij kunstgebit hemmen?’ vroug ik, ‘scheelt ter wat aan t ol gebit?’
Doar begunde neef weer te reveln. Mor k heb niks opschreven. Kins wel aan maggeln blieven.