Fietsen

k Mag groag fietsen, niks miz met, mor tegenswoordeg ist wel oetkiekn bloazn.
Kiek, vrouger was men tevreden met gewone fietse met terugtraprem, gain versnellen of handremmen. Op zo’n fietse wer de wereld oetreden. Wie gingen op zo’n fietse noar Delfziel, Leek, Roden of Assen.

En wel wait nait dat der fietse anschaft wer op de grui, net as kleren en jazzen. Op fietse haar je op de trappers blokken zitten om mor bie de trappers te komen. Gruide je, gingen de blokken der of. Man dan vuilde je, je volwassen, nait woar.

Agenten of schoulmeesters haarn bliekboar as eersten een fietse met handremmen van stangen dai op de baanden twai blokkies anknepen as je de handvoatn ankneep.
Mor ja de veroetgang stoat niet stil. t Was al hail wat dat je een fietse haarn met drai versnellen, man och man dat ging goud, loater kwamen der met 7 versnellen.
Mog van mien breur keer op zien naie fietse met drai versnellen proberen, ik wol dat nait, mor hoi dramde deur ik moz hom proberen, was nog gain honderd meter vot of ‘t zat aal in de toeze.

Woor ik waarkte haarn wie een dainstfietse, gewoon zwaarde fiets met terugtraprem en gain versneln, wel zwaarde fietstazzen.

Der kwamen mandjes veurop, rekkers achterop, van een ‘n braid zoadel wer ‘t een smaal zoadel, de veuroetgang was en is nait bie te bainen.
En wait je, ’t ioch vrumd, woorom vuilde het altied net of de huurfietsen op Schiermonnikoog veul lekkerder reden as thoes? Bennen die beter? Of om dat je gain hoast haarn?

Nou wast allaang zo dat wielrenners altied zo gloepens haard reden, en al hail ver veur die tied béln om der langs te wiln goan. Net of haile weg veur hun is. Je wait voak nait wor mot ik hen.
En dan opains verschient der een fietse dai heul haard ken. Een fiets met trapondersteuning, zo as dat ze zeggen. Wie zeggen mainstal elektrische fietse.
Is dat nou een oetkomst of juust nait, ik bedail de elektrische fietse.
Vast en zeker is’t en oetkomst veur dai nait meer de kracht hebben om end te fietsen. Een fietse met trapondersteunen, mooi man.
De mainsten zegn: E-bikes, spreken wie oet as I-baiks. Das toch gain Nederlands man. ’t Bennen elektrisse fietsen, of wel in werkeliekhaid fietsen met trapondersteuning.

Der bennen gebruukers bie dai vuiln zug op zo’n fietse bliekboar heer en meester op de weg en gedroagn zug ook zo. Snittern je altied ja veurbie, mor dan, zunder achterom te kieken as ze aine passeern goan ze geliek noar rechts, en ik mot dan ofremmen aans zit’n wie op elkoar.
Ofstand inschatten in blieknoar nait meer neudeg.

Mor dat ken aander zoas ik ook nait meer. Want as je wied vot fietser an zain komen ken je nait meer inschatten hou haard dat ze riedn of nait. Dan loat je ze mor oet goud fatsoun ook nog mor weer veurgoan.
Trapondersteuning is goud mor fietsers dai der gebruuk van moaken motn wel de verkeersregels eerst es goud deurnemen.

Elektriese fietsers bennen over het aalgemain nonchalant.

En Sund de opkomst van elektrise fietse ben der veul meer ongelukken met fietsers.

Een collegoa van mie op de fiets wer passeert dai fietser gat te snel noar rechts roakt collegoa dai komt te vaaln, veroorzoaker was al honden meter vot. Zai noar ’t zaikhoes brocht, gebroken scholder.

Goa ik gusteroavond endje lopen, wor ik op de stoupe biekans anreden deur jongge doame op elektrische fietse, ze komt met bloudgang an en ken nait meer op tied stoppen. Ik heb stap terug motten doun anders haar ze mie anreden. “Sorry” zegt ze.
En ried as gek gewoon deur. Ik roup nog je mag hier ains nait rieden. Mor ze was aal lang weg. Hoast, hoast en nog es hoast. As ik aandere kant op keken haar, haar ik der onder zeten. Wat docht je van ain dai blind is, of slecht ter bain.

Mor ’t ken aans. Wie moakn met haile group old collegoas joarlieks grode fietstocht, veul hebben elektrische fietse, wie nait, mor ze holn rekening met elkoar, passen zug an bij onze snelhaid.

Mor wait je wat ook aarg is. Moekes dai met fietse met bakkie der veuran, met elektrische trapondersteuning je veurbie joekeln, as dai vlot motn remmen wil dat nait want dan vluign kiender der oet. En komn ze nooit op schoule.
De griezel gat mie over de grauwe as ik zulk’n as met bakkie zai rieden.

E.bike is ‘t zelfde as n elektrische fietse. Mag nait haarder rieden as 25 km per uur, mor goan soms opgevoerd of nait wel 45 km per uur.
Fatbikes zoas een crossboss mag nait haarder as 25 km. Per uur, goan ze haarder gelden zulfde regels as bij Pedelec. En motn helm droagn.
Pedelec, mag nait haarder as 45 km per uur, mor ken soms wel 65 km per uur. Mor hier mot je een brommer riebewies veur hebn, verplicht helm droagn.mag nait op ’t fietspad.

Soms is ‘t ook wel kurig.
Kom ik van rechts an, komt der van links man op fietse dai zo haard ried dat moi gaoin veurang ken geven om dat e zo haard rit, nog mooier is dan dat hai rechtsof haar motten goan, mor door ree te haard veur, nou mor ofremmen, keren en nou toch mor linksof.

Of met dai helms op.
Is dai helm nou veur je aigen vailighaid of veur aander.
Helm geft shien vailighaid. Geevm de gebruukers een idee dat ze nog veul haarder kennen fietsen. En sommigen holn nou heulemoal gain reken meer met aander fietsers.

Helm op, t’liekt meer op ’n helm oet de roemtevoart, sommege helms mor dan in vörm van pedde.
Der bennen helms lieken op gewoon petje met kleppe.
Helm spierwit mor in ’t model van Duutse legerhelm oet 1943.
Lest stapt ain van de fietse of en ik docht wat het dai nou op de kop, ’t liekt meer op zon ding dai ze ook op hebben in de films van Star trek.

Ik denk dat de handel de bovmtoon voerde, as der mor verkocht word, der haarn eerst regels opsteld motten worren. Desnoods eerst riebewies motten holn net as de brommer gebruukers.

Tegenswoordertied rit hoast elk en ain op elektrisse fietse, as je bie ’n schoule kiekt stat het der vol met. Ken mie veursteln as veul kilometers noar schoul of mot legn, mos is nou echt neudeg?

Stoa je aargns, man sprekt mie an: Heb joe gain elektrische fietse? Ik antwoorde: “Nee, wil ik ook nait ik ken nog zelf trappen en wie motten joa toch bewegen hebben en mot je wel beetje meer kraacht zetten.”

Loat mie mor op gewone fietse riedn, goud veur liggoamsbeweging en ken ik alles overzain.

Veul fietsplezair.