De plaank van Cereska

‘Cereska,’ zee ze op de vroag hou of ze haitte. Ik trof heur op de trappens van de Korenbeurs ien Stad. Dou t rekkertje van heur coronasmoelie knapde, zwaaide ik n doemke noar heur en vruig hou of ze aan dij noam kwam. Zai wees noar ain van de beelden noast d’iengang, d’insperoatsie van heur noam. ‘Ik bin nuimd noar mien bet-bet-bet-bet-overoma Ceres,’ zee Cereska, ‘de Romeinse godin van de Laandbaauw.’
Poepoe, zai was zug hail bewust van heur òfkomst. Ze wees noar t dak, noar t beeld van Mercurius. ‘Mien over- over- over- over opa, hai bemuide zug mit de haandel van onze laandaarbaaid,’ zee t wicht.
Tjonge, ik haar te doun mit veurnoame lu. Mor der zit hier nou toch n Appieaffeer ien t gebaauw? ‘Joa,’ zee de hogelaandster boerendochter, ‘da’s ook haandel ja … en hier rechts staait oomke Neptunus, hai muik dat boudel over de zeeën dreef.’
Ik bedocht n grapke: ‘Kwam haandel wel op tied aan? Woulege tieden, broezeg wotter dou.’ Nait goochem. Eelske vroag, von ze. ‘Eefkes kopkiedeln: dizze drij grootheden bewoakden stief onze belangen, doar bin k groots op,’ zee Cereska, ‘wat dat aangaait kin k nou op mien vrund John aan.’ Vrund? John? Woar?
Zai nikde noar n dikke trekker op de Vismaarkt. ‘John Deere’ ston derop, n knoap uut de riege 9630T. Worden boeren nog touloaten ien Stad? Dat was wel n goie vroag … doemke!
‘Ik leg hier n plaank over de sloot.’

Plaank? Sloot? Nou joa, t was symbolisch bedould. Stadjers begrip aanlangen over pladdelaand sloept krekt as n virus. Cereska kwam van Wehe-den Hoorn. ‘Doartusken ligt n symbolische plaank over de zwetsloot,’ zee ze, ‘kiek mor goud.’ Vrouger stoven haandelslu mit transportfiets over krappe vlonderplaanken over sloten in t òfgelegen laand. Bakkers en slagers mit n körf vol stoetjes of vlais noar boetenlu. Mor de plaanken wazzen der ook veur noabers. Even proatjederij bie rouw en traauw of n spultje koarten. Mor geleuf speulde maist n rol, din laag der gain plaank. Kiek noar Wehe-den Hoorn, aine kaant protestant, d’aandere kaant katholiek. Zunder plaank was der rebulie, mit plaank is t geleuf vervörmd. Ook bie verzakkens dizzerdoags in Grunnen mouten der meer plaanken over sloten.
Hou nou wieder hier in Stad Cereska? ‘Korenbeurs wordt vannijs woar of t veur bedould was,’ zee ze, ‘mien pa veurspelt: gaarst, rogge, tarwe en hoaver mout. In tieden van nood waiten Stadjers de boeren wel te vinden, waiten wie nog van de Hongerwinter van 1944.’ Och mienwicht, da’s laank leden.
‘Hongereg volk kwam hierhèn, niks ontkennen uut dij tied. k Heb mit mien John zoadjes sproeit over Vismaarkt. In de vougen tusken kinderkopkes kiemt dommee gezonde eterij.’
Wis, t idee mout nog vastbakken aan t benul van stadslu. Dizze maaid is de tomtom noar de boerenree. ‘Jonge boerinnen goan dommee ook noar Vismaarkt mit jongvij en verbaauwerij van t pladdelaand. Zai moaken Stadjers vannijs bekind mit toen en netuur.’
Vast, netuurlaifhebbers tjaauweln geern over gruin mor netuur liekt ver vot.
‘Doarom! Snapst?’ vruig ze, en knupde snoetjeplaaister weer veur. ‘Ik raais òf, moi hè.’ Doar ging trekker weer, Cereska toeterde nog eefkes noar CdK-Paaske bie Pervinziehuus. Op pad, tusken koolzoadvelden deur, noar Wehe-den Hoorn. Doar woar n plaank over de zwetsloot ligt … doemke!