Vot en ho

Elkenain wait wel dat ‘vot en ho’ bie de motorieke wet aigenliek nait tougelieks kin, mor …

Mattje Diekemoa zit op peerdrieden. Zai is 15 joar. n Pront, laif, nuver wichtje. Zai staait te proaten mit buurjong Derkie, n wat aigenklouke slongel van 16 joar. t Gaait aal over heur peerd op menege. Over singels, helster en bit rakt ze nait oetproat. Mit n stoere oetkiek heurt Derkie dizze staarke verhoalen mor aan, omdat hai bliede is dat ze ains zo stoef noast hom staait.
‘Joa Derkie, doe knist nou wel wat, mor dat mot je t peerd en joezulf aalmoal leren, hur. Je mouten alles mit knijen, hakken en bovenbainen doun. Dij mouten je biester soamenkniepen as je t peerd opdrieven willen.’
Derkie denkt van: Oh, was ik dat rötpeerd mor. Hai is ja in zien haart stoapel op t wichtje, mor is te schieterg om dat dudelk te moaken. Toch wat aigenklouk zegt e: ‘Och dat vaalt ducht mie aal nog wel mit, hur. Peerden hebben gain snöt in kop. Dij springen van zukzulf wel over dij obstoakels hin, omdat ze wel waiten dat ze der aans mit kop veuraan dwaars deurhèn goan.
‘Heufd’, zegt Mattje.
’Wat heufd?’ zegt Derkie.
‘Heúúúfd!’, zegt Mattje. ’n Peerd het gain kop, mor n heufd, net as doe en ik.’
‘Och, loop aan t schieten’, zegt Derkie. ‘Flaauwekul, kolle kak.’
‘Och vent, wat hestoe der ook veur verstand van. Kist zulf ja nait rieden. Kom din ains bie ons op menege. Din zelst zain dat t nait mitvaalt.’
Derkie smit n beste gobbel woater bie de wien, deur te zeggen: ‘Nuigstoe mie echt?’ Klouke Derkie denkt van: as je beet hebben mot je ophoalen.
‘Joa,’ zegt ze trankiel. ‘Netuurlek main ik dat.’
‘Oh,’ zegt Derkie, inains benaauwd: ’Mor ik heb ja gain peerd. Ik kin doch nait mien pa droaven loaten, mit mie as n zak winterworrels op nikkenak?’
‘Blief mor even stoan. Ik zel mien moeke vroagen ofstoe mien peerd ook broeken magst.’ Zai stoft weg. ’t Mag, t mag’, ropt ze even loater al in wiedte. ‘Mien moeke vindt t goud, hur. Hè, lekker hè?’ t Ligt Derkie swoar op moag. Hai altied mit zien grode bek.
Mattje wil der votdoadelk regat achter zetten. Derkie is nou nog waarm. ‘As t n luk bietje goud gaait mit die, kinnen wie smis boer Jansmoa om zien peerd vroagen. Doe waarkst ja in aal dien vekansies bie hom. Hai vindt dat vast wel goud. Kin we lekker sóam rieden.’
‘Doe hest t ja aal veur nkander. Mien kompelment’, zegt Derkie. Woarom dut hai doch altied zo staark, veuraal tegen Mattje. Ook nog op schobberdebonk oet bie boer Jansmoa. Dij zugt hom komen. Dij verrekte doeskop van n Mattje het hom nuver te pakken. Afijn, toukommende wonsdagmirreg huift hai meschain pas mit t woater veur dokter. Juust wat Mattje doar zegt over dat rieden mit boer Jansmoa zien peerd, Nellie, dat liekt hom wel wat tou. Je zain wel ains in n cowboyfilm dat n jong en wicht rieden goan en peerden vastbinden aan n stroeke en lekker zitten te nikkenakken op n soortege toavelklaid, oetspraaid op n stil loantje. Joa, hai mot doch mor peerdrieden leren. Allain doarom al. Mörgen is t zotterdag en din is hai weer bie boer Jansmoa veur n poar buussìnten. As hai slim zien best dut, is der mit boer meschain wel wat te verakkedaaiern.
Zutterdagmörgen haalf zeuven. ‘Zo, bist doar al mien jong,’ zegt boer. ‘Wie goan vandoag heujen. k Zel gaauw Nellie even oet t laand hoalen.’
Dit is zien kans! ‘Boer, as ie t goud vinden din wil ik Nellie wel even ophoalen, hur. Ik mot dat ook ja n moal leren, is t nait zo?’
‘Oh, mien jong, da’s mie ook goud tou. Nellie is ja zo mak as n laam. Schait mor gaauw op. Zai staait op t klaaine kaampke laand achter op loan, waist wel?’
Zo loos as n haimeke gaait krikhoane der vandeur mit t helster over scholder.
Doar aankommen, begunt aan aander kaant van sloot Nellie mit te sjoeksjakken.
Derkie blift stoan. t Is of hai Nellie veur t eerst zugt. Oh jonges, wat n bakbaist! Hou zel hai dat nou ains tamtaaiern? ‘Nellie, láiverdje, kom mor bie Derkie hur!’ t Stomme daaier kikt hom aan en denkt meschain wel: Wat dut dij windbuul hier. Omdat hai peerdetanden het, doarom is hai nog gain femilie van mie.
Derkie kikt ook ains om zuk tou.
Wind fluustert deur t raait. Eenden flappern mit veul lewaai stoef over hom hèn. Landjebloumen vigelaaiern boven t gras oet om zunnestroalen, dij zo vroug al heur uterste best doun veur boer Jansmoa zien heu, op te zoegen.
Derkie lopt mit lood in schounen noar daampoal tou. Moakt t pakkedroad van wring lös en zet hom op gloep.

Nellie staait n meter of vief stokstief noar hom te kieken. Kwoajong schontjet noar heur tou onder t floaien van alle laive woordjes dij hai tegen Mattje nait zeggen duurt. Wat Derkie ook nuigt, hai krigt heur nait onder t helster. Wèl lopt zo smörgens vroug al mit sukkerklontjes in buuts? Derkie nait! Mor op t leste, joa hur: flare komt klem tussen wring en poal en jong smit t helster mit n rötgang over grode kop hèn. Heufd is hier even nait neudeg.
Hai het nou zulf ook kop deur t helster. Boer haar hom aans al aankomen zain zunder peerd. Wat n surregoat-boerenaarbaider zol hai din ja west hebben. t Hek vlugt open en hai springt as de bliksem mit n grode boge en mit schelle Karl May-geluden, op de braide rogge. Of t komt vanwege zien haard dele komen, de indioanekreten, of dat Nellie domweg n stap opzied dut, is nait dudelk, mor hai schut mit dezulfde rötgang over de gobbege Belg en smakt noast dampoal op de haarde kloeten. Hai het dizze mörgen aal zien laifste woordjes al opbroekt, mor kwittjet doch nog wat minder schiere prevelementen. Doch, gramniedeg: ’Volhollen! Denk aan Mattje!’ Joa hur, hai krigt t kloar. Dou der even denken om dat n vereg jonkje van 16, zo’n lomperd van 12 der echt wel onder krigt. Daip mieterd, mor nou hoog zeten, kin hai draang noar macht hoast nait bedappern. Hai gript zuk vaast aan laange moanen en ropt boazeg: ‘Vot, knol! Vot! Lopen zelst! Ik, Derkie, is hier boas! Wat denkstoe wel, paanproeksel!’ Der gebeurt niks. Nellie staait stokstief midden op loane. Zo n ontront!
Onverneuden zit Derkie te vrözzeln en mit zien hakken te drammen. Hou zee Mattje dat ook al weer? ‘Drieven mit joen bovenbainen?’ Hai knipt zien bainen zo stief tegen t spannen lief van Nellie aan, of hai vlak bie t huussie is as hai hail neudeg oet de boksem mot.
Mien laive tied, doar is de brij overkookt. As n kenonskoegel stoft Nellie ter vandeur. Wat n gang! Hobbeldebobbel stuitert t manje op de vlaaisbaarg. t Gaait aal haarder over t ongelieke loantje. Wat krigt hai inains n haite pien in zien kruus. Oeh, oeh! Mit voetballen het hai dat ook wel ains had, mor toun kon hai der even bie liggen goan. Hai jaauwstert; ‘Ho Nellie! Hooo!’ Wat n pien! t Komt vast van zien hoge C, want perdoes stopt t gevoarte. Aarmharteg jonkje rammelt in n flitseboge over de laange peerdenek en smakt veur twijde moal op ain dag op Moeke Oarde dele.
Nellie besnovveld en beslikt hom as n vooltje dij net oetstöt is.
Derkie stubbert zuk of en klimt wat knovvelachteg weer op t peerd. Joa, doar zit hai nou. Wat mot hai nou doch doun om n daarde doodsmak te veurkommen? Hail kaalm mor ains vannijs begunnen. Klop, klop, klop. Nellie holdt doar schienboar wel van. ‘Láaaaiverdje!’ Derkie vuilt dat t daaier zuk n bietje ontspaant. VOT is veuroet en HO is nait wieder. Wacht ains even! Hai ropt luudrufteg: ‘VOTHO, VOTHO, Nellie!’
Zai kin t nait meer beschoustern. Wat mot ze nou? ‘Och, denk ze. Ik zel mor begunnen te lopen, din zain wie wel wieder.
Ploats komt stoareg aan dichterbie. Kwoajong zit keroazie, as Nepoleon tiedens n peroade, op peerd. ‘VOTHO, VOTHO. Tou mor hur, wiefke!’
Boer Jansmoa kikt hom n bietje vranterg aan. ‘Woar blifst wel, jong.’ Derkie morrelt wat. t Heujen mag veur hom wel begunnen.
Hou t mit Mattje, Derkie en dat peerdriederij in menege gaait, vroagen ie? Oh, goud hur. Mattje heur peerd is ook ja veul kloarder as dij goudzak van n Nellie.
‘Vot en ho huift nait bie n goud riepeerd,’zegt leroar. ‘Doe dust dat aal mit dien bovenbainen en hakken. Nait vergeten, hur’. Hai wil zuk dit taimke ook groag van hom aanfleren loaten. Hai mot ja nog aal Mattje ains op dij toavelklaid hebben. t Stilste loantje het hai ja zulf al ontdekt.