t Oera Linda bouk, n boreoale bestseller dij op 5 maai wroakt wer!
t Oera Lindabouk, wèl het doar nog wait van? Bie Timmerboas Cornelis over de Linden oet Den Helder dook ien 1867 n meroakel manuskript ien n runenschrift op. Vief joar loater gaf dr. Ottema, n prominent lid van t Provinciaal Friesch Genootschap ter Beoefening van Friesche Geschied-, Oudheid- en Taalkunde, tekst en vertoalen van t manuskript oet onder de noam Oera Linda, as verwiezen noar timmerboas Over de Linden. Dr. Ottema waas overtuugd van de echthaid van t handschrift.
n Bladziede oet t manuscript van t Oera Linda-bouk
Dit Oera Linda-bouk sloug ien as n bom en het sunt dij tied n bult kifkederij opleverd. Volgens Ottema *1 ging t om n aiwenolde kroniek, schreven ien n tot dij tied onbekend runenschrift. t Bouk zol vertellen over n 4000 joar olle Vraize kultuur. Zo wer t aanprezen: 1872 Thet Oera Linda Bok: naar een handschrift uit de dertiende eeuw: met vergunning van den eigenaar, den heer C. over de Linden aan den Helder, bewerkt, vertaald en uitgegeven door dr. J.G. Ottema. – Leeuwarden : Kuipers, 1872. – XXVI, 256 p. : ill. ; 24 cm. Noa tekst van t bouk zol t manuskript oet t joar 1256 dateren, mor onderzuik het oetwezen dat t papier masinoal moakt is, lichtkaans om en bie 1850 ien n fabriek ien Maastricht.
Publikoatie van t OLB ien Duutsland ien 1933 deur Herman Wirth, (Utrecht, 1885 – Kusel, 1981) laaidde tot n woare hype.
Wirth waas n Nederlands-Duutse filoloog, historicus en musicoloog, dij ien 1910 promoveerd waas op t proefschrift Der Untergang des niederländischen Volksliedes. Wirth zaag ien t OLB n oerbiebel van de Germoanen, n opvatten doar e ien steund wer deur Heinrich Himmler, laaider van de SS. Mor op 5 mei 1934 wer Wirth ien n openboar debat ien aula van Berliense universiteit veur doezenden(!) touheurders deur vaaier germanisten en historici wroakt.
Tot ien de zesteger joaren van veurege aiw wer t Oera Lindabouk ien de Angelsaksisch oriënteerde New Age-bewegen lezen as n biebel.
Volgens Goffe Jensma is François (Piet Paaltjens) Haverschmidt bedinker van t OLB west.
*1 Ien 2005 verscheen n waitenschoppelk verantwoorde heroetgoave van t Oera Linda-bouk bie Uitgeverij Verloren ien Hilversum
t Oera Linda-bouk mot aldereerst interpreteerd worden as n godsdainsteg geschrift, zowel ien intentie as ien ontvangst. t Haar ien Haverschmidts bedoulen legen om zien otterdokse tiedgenoten zain te loaten dat ze kristelke biebel, net as t OLB, nait letterliek nemen mozzen. *2
Frisiomoane Dr. Ottema haar beder waiten kind. t Bouk zit vol mit aanwiezens op onechthaid. t Pepier is wat hantammeg geel moakt en t schrift maag op runen lieken, mor t bennen vrij makkelk leesboare Romeinse hoofdletters. Toal liekt ien eerste aanleg Old-Vrais, mor is n kabaretesk vervörmd Nederlands.
Op t mement dat, ien de te verwachten publieke diskuzzie, t bouk definitief veur oneerlieks aanmaarkt worden zol, wol de modernistische Haverschmidt zulf op badderij kommen en vertellen dat dizze tekst net as biebel nait letterliek nomen worden mos. Mor dizze bedoulen van dichter-domie Haverschmidt en zien twij co-auteurs Eelco Verwijs en Cornelis over de Linden wer deurkruusd deur dr. Ottema. Dij haar ientied n onwrikboar geloof ien de woarhaid van Oera Linda-tekst kregen! En hai nait allain!
Ien t licht van t geloof ien superioriteit van Boreoalen, Ariërs en Germoanen, waas t gain wonder dat publikoatsie van t Oera Linda-Bouk ien Duutsland ien 1933 deur Herman Wirth, tot n woare hype laaid haar.
Noa 1945 kreeg dij hype nog n maal stattje. Zó maal, dat Duvel zee: ‘Mooi goud!’ En hai bekeek zien jongen! Mor dat komt meschain aandermoal aan bod!
*2 http//www.oeralindaboek.nl
