t Het nog nooit zo donker west

Triesterg en troosteloos gleden doagen veurbie. November was overgoan in dezember en t leek net of d’haile wereld overtrokken was met n grieze woas, woar zunne nait deurkommen kon. Swoar drukte de duusternis op Jeltje, dij in t houkie van de baanke in heur gezellege koamer zat. t Was nog gain vaar uur en nou haar ze laampen al aandoan. Veur de vrundeleke gezellegheid dij koamer uutstroalde haar ze gain oog. Ze zat noar televisie te kieken, mor der drong nait veul tot heur deur.
t Was d’oavend veur t Kerstfeest. Televisie en radio luiten d’haile dag niks aans heuren en zain as ‘Vrede op aarde,’

‘Ere zij God’ en ‘In de mensen een welbehagen.’ Nou, dat welbehoagen was bie Jeltje ver te zuiken.
Vief weken leden was heur gelukkege wereldje finoal instört. Heur man was uut tied kommen en sunt dij tied haar ze gain gevuil meer had, loat stoan n gevuil van welbehoagen. t Leek net of alle leven in heur uutdoofd was en allain de tebletten huilen heur nog op de bain. Femilie haar ze nait en van kinder kon ze nait veul verwachten.
‘Vrede op aarde’… Uut d’haile wereld kwammen beelden van oorlog, ellende en onvree op televisie. Woar was dij vrede? In elks geval nait in Jeltjes haart…
‘Ere zij God?’ Jeltje leufde nait aan God. As der n God was, den von ze t n vraide God. Aine dij mensen over d’haile wereld verkommern luit en t allerlaifste wat ze bezat òfnomen haar. Hou mos ze nou wieder?
t Kersfeest was veur heur altied n gezelleg femiliefeest west. Nait dat ze der zoveul aan dee, mor ze muik t toch aaltied wat feestelk. Ze luusterde groag noar d’olle laidern, dezulfden as woar ze zok nou aan aargerde, en t kerstverhoal was veur heur n mooie olle legende. Keerzen muiken koamer nog gezelleger en waarmer. Ze haar nou gain keerzen hinzet. Veur wel zol ze dat doun, veur heurzulf? Binnen in heur was zo’n duusternis dat zulfs de keerzen der gain licht in brengen konden. t Was net of heur haart as n iesklombe in de borst lag. De keerzen zollen hom hait ontdeuen kinnen.
Deur de weke kwam der nog wel ais aine aanlopen, mor op zotterdag en zundag gebeurde dat nooit, zulfs telefoon ging nait. Och, elk haar den genog aan zien aigen vanzulf. En as telefoon ging den docht ze: ‘Doar denkt aine aan mie.’ Kerstoavend. d’Haile oavend zat ze allain veur televisie. Ze was ins gain televisiekieker en ze kon heur verstand ter ook nait bieholden. Ze was bliede dat t elf uur was.
Kerstmörgen was ze hail vroug wakker, mit binnen in heur mor aal dat knoagende verdrait. Ze trok zok aan, dee n beetje waark omdat t mos en kroop weer in heur houkje op de baanke. Boeten was t weer even gries en somber as aal dij weken doarveur. Ze ston op en luip noar t achter- roam en zag dat de muskes op t vouderbakkie zatten te wachten.
“Och joa, stumpers,” zee ze. “Ie kinnen t ook ja nait helpen. k Zel joe n poar plakkies stoede hoalen.”
Ze ging noar boeten en verkrummelde de stoede t Was aiglieks ongewoon weer veur tied van t joar. Ineploats van winter, zoals je op kerstkoarten altied zain, was temperatuur tien groaden boven nul en t was ook gain spier kold. Ze luip even bie t toentje langs. Heur mooie toentje, dij ze vol zörge met zien baaident aanlegd haren van t haarfst. Hai zol de bloumpies dij e poot haar nooit bluien zain…
Boven heur brak de lucht en n gloazeg zunnestroaltje vuil over t toentje. Dou inains zag ze dat krookjes en snijklokkies der al boven stonden en poaskebloumen braken ook al deur. Ze zag dat hoazelneutstroeke al gruine knoppen haar en d’eerste bluiknoppies hongen omdele. Bie t stroatje bluiden gele en lila primula’s. Ze kreeg der troanen van in d’ogen en t wer heur glad n beetje licht om t haart.

Kerstfeest… Zonnewendefeest. Al wazzen doagen nou ook nog zo duuster, tied was aanbroken dat doagen stoaregaan weer langer worden zollen. Meschain zol der den veur heur ook weer n betere tied aanbreken. Alles ging gewoon zien gang, t leven, de netuur en ook heur leven. En dou heurde ze de stem van Ede Stoal: “t Het nog nooit, nog nooit zo donker west, of het wer altied wel weer licht.”
Ze trok scholders noar achtern, dee kop omhoog en ging veur heur zulf n koppie koffie moaken.

Instuurd deur Jil Wildenga