Patience

Terwiel dat ik miemer over de doageliekse dingen van t leven, speul ik wel ais n spellegie Patience. Elk van joe het dat denk ik wel ais doan. Op zien minst he’je der wel ais van heurd. Je kinnen der in elk geval veul plezaaier aan beleven en der veul van leren.
As je zo as ik n handicap hebben, heb je soms even tied neudeg om bie te kommen. Dat hebben we aalmoal wel ais, is t nait? Joe huiven nait te schrikken, hur. Dat ik gehandicapt bin, bedoul ik. As je nait doun kinnen wat je aigenliek groag willen din bin je, vin ik, al gehandicapt. Verhoalen van; ik bin gelukkeg nait zo as dij, of; wat ik heb is ja veul aarger as wastoe hest, leuf ik nait in. Je binnen t of je binnen t nait, zal ‘k mor zeggen. Wat dat nou aalmoal mit patience te moaken het? Nou as t nait zo kin as dat t mout, din bin je ‘patience’ (geduld) neudeg.
Mor alle gekhaid op n stòkkie, lu, wél zol dat spel aigenliek bedocht hebben? Dij t wait mag t zeggen. t Spel is in ieders geval n ongeleuvelke ofspaigeln van mìnsen in heur doagelks bestoan.

Joa, echt woar! t Spel het zien vieven en zessen, aaltied ain dij boven d’aander stoan wil, nait te vinden is as je ze neudeg binnen, juust net de verkeerde kleur hebben en zo kin je nog wel n poossie deurgoan. Zoals k al zee, heb ik ter veul ervoaren mit. t Spel speult zokzulf hoast wel, mor most netuurlek wel opletten, aans gaait die der n goie meugelkhaid veurbie om t spel uut te kriegen. Mor je kinnen goud noadenken onder tied.
Wat ik zo deur tied heen ontdekt heb? Wel, veul wat in t doagelkse leven gebeurt, kin je terugvinnen in Patience, zo as k al zee. t Begunt al met geduld hebben.
t Spel mit aal zien vieven en zessen kin joe huil wat te doun moaken. Je waiten nooit wat ter achter de volgende koart te veurschien komt, wat joe overkomt bie de volgende beurt. t Gaait der aalweg om, om t spellegie uut te kriegen. Alles te loaten kloppen. Grip te kriegen op t gehail. Soms is de beurt veurbie en ontdek je dat je nait op joen tellen paasd hebben, soms zai je nait dat je de boer kwiet konnen en kom je vast te zitten. Je kinnen netuurlek ook goan kraiweln. Hou ver wil je goan om je nait aan de regels te holden. t Is mor n spellegie lu, mor kiekend noar de ofspaigeln van t leven M t zal joen vraauw mor wezen dij vastzit, en wat dou je din?
Wat je ook leren kinnen is te kieken; wat schait ik ter mit op, as ik dat of dat dou. Kom ik doar verder mit of kin k beter van grond aan vannijs begunnen. t Holdt de grieze cellen wel aan t waark!

Wat ter nait is bie mien spellegie? Dat is geweld. t Is der nait. Roezie is der ook nait. Ze binnen aalmoal zo stil as moeskes. As der aine kwoad wordt din bin ik dat wel ais, as d’ain achter d’aander votkropt of nait te vinden is as k heur of hom neudeg bin. Mor roezie, nee dat is ter nait. Tolerantie is der wel, mor dat is in dit spel nait zo muilek. Elk het ja zien aigen plek. Wat ter ook nait in t koartspel is, is verdrait en woede. t Is der nait. Van mie soms wel. Van muidegheid en piene. Moar ja, dat zit in miezulf en kin ik de koarten nait kwoalek nemen. Dat het allinneg te moaken mit hou t léven zien koarten schud.
As je ze nait goud schudden of as je t meschain te goud doun, krieg je, hou ongeleuflek t ook is, ze weer bie mekoar te liggen. Zol dat meschain de truc van de goocheloars wezen? As je iets mor huil goud doun stoa je versteld van wat ter gebeurd. Soms liekt t naargens noar en kin ik mor beter, as k alles uit pebaaierd heb, vannijs begunnen. Ik heb t ja zulf in d’haand. As ie joe aan de regels hollen of doun zo ast heurt, din kom je n hail ènde. Mor as je ais kieken willen wat ter meer meugelek is, kinnen joe ontdekken dat t leven meer is as allenneg regels, geboden en verboden. Meschain worden joe wel n grotere ontdekkensraaizeger as dat der ooit bestoan het.
Meschain denken ie lu, dat t n rötzootje wordt, as wie ons nait aan de regels hollen. Regels binnen toch nait veur niks geven? Ik geef tou; soms komt, mit wat veur meneuvels ook, t spel nait uut, mor loaten wie ais verder kieken? Hou old is dat spel? Hou old binnen dij regels? Ze binnen aalmoal ontstoan in de Patriarchoale tied, dou de Keunenk t veur t zeggen haar en vraauwlu opsloten zaten in n keurslief en kinder al huilendal niks te zeggen haren. Mor in dizze tied mit zien Gelieke Recht, zien Democratie en Emancipoatie? De tied dat elk geliekwoardeg is, mag n vraauw t spul toch ook wel ais begunnen? Hebben de ‘heren’ t toch nait meer allinneg veur t zeggen? En de kinder?
In dizze tied is t nait meer zo dat alle goie dingen allinneg nog van boven kommen en bedocht worden. Alles komt op zien tied tot ontwikkeln. Elk gruit op zien aigen plekje, elk kin doun wat e wil zolang t de gemainschop, t spel, ten goude komt. Elk gruit tot dat t spel uut is en alles bie mekoar past. Din kin je weer van veuren òf aan begunnen, net as in t leven.
Ik bin aaltied bliede, as ik elk zienent geven heb, nait d’ain boven d’aander steld heb en mit omdenken ales tot n goud ende brocht heb en t spel echt uutkomt. En om te kieken noar ons doagelks leven? Wie kinnen nog huil veul leren van t koartspel Patience.
Regels of gain regels. Zie binnen ook n keer bedocht. Wel zegt mie dat wie in dizze tied gain nije regels bedenk en uutperbaieern kinnen, om te zain wat leven werkelijk inholdt? Wie kinnen nog veul leren as wie de grìnzen duurven verleggen.
As wie ons nait aan regels hollen, vuilt t of wie gehandicapt binnen. Mor wie kinnen ook gehandicapt wezen déúr de regels. Dat we t nait zo doun kinnen as wie wel willen en agenliek mout. Elk moment van ons leven kinnen wie de regels bepoalen, de regels uutpebaaiern, om te kieken hou vol en riek t leven, t spel wezen kin.

Ik wins joe, ondanks welke handicap joe ook hebben, n goie ontdekkensraaize en veul vreugde in t leven, enne …. t spel.