Ol en nij

‘Al mos ik in n hutje op haaide wonen, din nóg zol k hom terogge nemen.’
Ik keek heur riddersloagen aan. Dit kon zai toch nait mainen.
‘Om t is ja aal mien schuld. Hai haar ja niks aan mie,’ gong zai wieder. ‘Ik was aaltied aan t stovven en hemmeln. Doar kin n man toch nait mit leven! Mor ik mot weer ais wieder. Moi, hur.’ En vot was ze. t Was aal weer n joar of vaire leden. En hai zat vanzulf nog in t hok. Tien joar haar e kregen.
Tien joar veur n bienoa-moord …

t Was oljoarsoavend. Willem ston in t schuurtje euliekouken te bakken. Martje was mit de kinder in koamer, zai deden mens-erger-je-nieten. Kinder moggen opblieven, as ze wakker blieven konden tenminsten. Zai haren der vieve, twij wichter en drij jonks. Ze wazzen aalmoal vlot op nkander kommen, en nó wazzen ze tuzzen negen en vattien joar. Pa was voak vot, veur t waark. Hai zat in verzekerns, en din bin je voak bie t pad. Moe was hoesvraauw. Zai hemmelde, dee de waske, zörgde veur t eten, huil t hoes schier. En as e in hoes was zörgde zai ook goud veur hom. Hai haar zien kraante, zien tillevisie, en n willege vraauw in bèrre.
Mor bliekboar was hom t nait genogt. In stee van verzekerns verkopen zöchde hai nogal ais n schier wiefke op. t Was n jonk wicht, allendeg en gek op schiere klaaier, ringen en aarmbanden.
En doarveur kwam hai ja goud van pas. Hai stak zok oareg in schulden, verzekerns luipen ja nait zo goud as e geern wild haar. En zien vraauw, joa, dij mos toch wel sinten hebben om heur hoesholden draaien te loaten. En zo was e op t idee kommen.

Röttegif kon e ja hail ainvoudeg aankommen. En as der mor genogt van in t beslag zat mos dat ja òfdounde wezen. En doarom wol e geern weer ais mit ol en nij euliekouken bakken. Hai brochde de eerste schoale in hoes.

‘Neemt der geliek mor van,’ zee e, ‘ze binnen nó nog waarm.’
Martje drong derop aan dat hai der zulf ook aine nam.
‘Och, mins, ik kin gain euliekouke meer zain,’ zee e, ‘Ik heb in schure al wat had, en t staait mie nó tegen deur de stank. Nee, eten ie ze nó mor lekker op, din bak ik der nog n stoapel bie.’ Hai gong even noar d’plee. Dou e der weer of kwam zag e net hou Martje t buurwichtje n euliekouke tou wol. ‘Nee!’, ruip e verbalderd, ‘Doar heb ik ze nait veur bakt.’ t Wichtje schrok, Martje keek hom verboasd aan. ‘Dou toch nait zo maal, doe,’ zee ze, ‘wie hebben der ja genogt.’ Zai gaf t wichtje n kouke. Mit reet Willem hom tou heur haandje oet.
‘Nee, ik wil t nait hebben!’ t Kind draaide zok gaauw om en runde tou deure oet. Veurdat Martje wat zeggen kon was e vot, noar d’schure. n Ketaaier loater ston der nóg n schoale vol dampende euliekouken op toavel. Martje zee der mor niks meer over. t Mos ja wel gezelleg blieven. Willem luit zok del op kroakstoule en dee tillevisie aan. Mens-erger-je-nieten huil e nait van.
‘t Liekt wel of dij deeg nait goud west het,’ zee Martje. Zai keek noar de baaide wichtertjes, dij mit widde snoetjes op baanke laggen. Dou spijde Pietertje inainen over toavel hin. ‘Dit is nait goud, hur,’ zee Martje, en tougelieks sluig zai veurover mit de kop op knijen. ‘Bel dokter din toch, man!’
Willem kreeg tillefoon en belde. Tien menuten loater ston dokter maank zeuven kreunende, spijende, schraaiende minsen. En nog tien menuten doarnoa kwam mit gilpende sirene de ambulance stroate injoagen.
In de voelnisemmer von plietsie n verpakken van röttegif. En dou was t dudelk. Om in de moage van meneer, dij natuurlek ook leegpompt was, haren ze gain spoor van gif vonden. Bie de aandern wel. En gain beetje ook. Femilie was der nait best aan tou, ze lagen aal zezze op intensive care. Hai nait, hom gong t ja goud. Joa, hai haar niks eten om hai haar aal genog van de roek … n Haalf uur loater zat e in t hok. t Was nait recht òflopen as e zok veursteld haar.

En nó ston zai bie deure doodleuk te vertellen dat ze hom weer hebben wol! Terwiel dat e perbaaierd haar zien haile gezin oet wereld te helpen om n dom wicht doar e wat mit begunnen wild haar. Dat wicht was verzwonnen, natuurlek. En nó zat hai allendeg, in t hok zien tied oet te zitten. Mor hai haar ain veurdail: as e der weer oet kwam kon e zo bie heur terogge kommen. Gezelleg bie zien vraauw, kinder wazzen din netuurlek al laank tou t hoes oet. En din mor fijn genieten mit de vraauw van joen olle dag. En wat der gebeurd is? Ach, doar hebben wie t nait meer over. Dat het ja west.