Noamvalen (vervolg)
t Verst is t “òfslietensproces” van noamvalen deurgoan ien t Oafrikoans, ien t Engels en ien Skandinoavische toalen; dizze toalen kennen nait veul of gain verboegens (noamvalen) en vervougens meer.
Van de zogenoamde ‘synthetische’ structuur is wel veul bewoard bleven ien t Duuts en nog meer ien Baltische (Lets en Litouws) en Sloavische toalen (bev. Russisch, Pools).
Ien heur gedicht Les het de beroemde Poolse dichteres Wisława Szymborska op n ironische, kurege menaaier lezzen ien t verboegen en ien filosofie aan nkander knupt.
Les
Wel wat Keuneg Alexander hakte mit-wel mit-wat
mit t sweerd wel wat de gordioanse knup deur.
Dat waas nait eerder bie-wel bie-wat bie ain opkommen.
Waren n honderd filosofen, mor gain ain dij hom ontknupt haar.
Gain wonder dat dij heur nou ien n houkje verschoelen.
Soldoaterij greep heur bie de board,
Bie heur grieze trillende sikboattjes,
En wel-wat t laggen baarstte lös.
Genog. Keuneg kuurde deur zien helmbos,
klom op zien peerd, ging op pad.
En achter hom mit trompetknidders en tromrovvels
trok wel wat t leger dij beston oet-wel oet-wat oet knupkes
op noar-wel noar-wat noar n veldslag.
Pools-Nederlandse vertoaler Gerard Rasch het n aander oplözzen zocht veur t vertoalprobleem van Szymborska’s spultje mit verboegens ien t Pools. Ook t Nederlands kent ja gain woordverboegens.
Onderwerp Koning Alexander hakte bijwoordelijke bepaling met zijn zwaard lijdend voorwerp de gordiaanse knoop door. Etc.
Doarbie valen vroagen vot dij Poolse leerlingen leren te stellen om te bepoalen welke noamvaal t is. En der bennen ook nog aander verschillen tussen t Nederlands en t Pools bie t ontleden van zinsdailen. Mit zien sweerd is ien t Pools gain biewoordelieke bepoalen, mor n instrumentoales (5e noamvaal ien t Pools).
