Makreel slachten

Zotterdag maarktdag.
Sloepensgewieze is maarktbezuik n gewoonte worden. Sunt wie vannijs Midden-Grunnegers binnen. Wie mouten der wel n ìndje veur raaizen vanòf ons woonstee op Kiel-Windeweer, want maarkt is op t Sapmeer. Of duvel Sappe der mit speult, lopen wie net as in t begun van ons traauwen, ìnde 70-er joaren, weer op dezulfde maarkt rond as doudestieds.
Zotterdag kreeg k deur beslommernis van vaarfwaark in badkoamer vrijòf. Ilse kwam der zulf mit aansjaauwen, grote laiverd wol dit moal t sjaauwen van appelsienen en mousstronken wel veur heur reken nemen.
k Bin nog drok aan de rol, as k baaide wichter al weer aan veurdeurklinke rommeln heur.
‘We hebben ook voor jullie makreel meegenomen,’ loat Ilse mie, nijsgierege Aage, enthousiast waiten, as k kop even om koamerdeur steek.
‘Lekker, man,’ zeg ik, mor k heb put der nog nait oet en da’s de reden, dat makrelen nog even in koelkaast verdwienen.
t Lopt al nuver noar de klok van twaalf, as wie bezuik kriegen van Anna. Heur onderzuikende ogen goan richten keuken en verroaden n daiper gehaim dan heur gezicht pries geven wil.
‘Zöchst wat?’ vroag ik ploagerg.
Anna’s gezicht blift evenzogoud strak in de plooi en eernsachteg zegt zai:
‘Hebben jullie de makrelen al geslacht?’
Ik vaal hoast van baank van lagen.
‘Makreel slachten?’
Woar hoalt t kind dat vot. Heur gebelschop blift evenwel onveraanderd strak en pas as k weer n beetje biekommen bin, zegt zai zunder n spoor van emootsie:
‘Zullen we onze makrelen dan maar even ophalen, dan kunnen we ze hier wel ………’
Hier stopt de spreekster n poar tellen, kikt mie deurdringend duuster aan, net of zai mie beduden wil: “En woag t nait om weer te goan lagen” en vult den mit n dubbele oetrouptaiken aan: …. slachten!!’
‘Nee,’ is t rezelute antwoord van n vastbesloten opa, ‘òfsproak is, joe zollen t noa twij keer veurdoun zulf doun.’
‘Dan kijk ik nog één keer bij jou en dan loop ik wel naar huis,’ is t antwoord van n vastberoaden Anna.
Zo komt t dat binnen vief menuten t aanrecht leeg is, onze twij makrelen, n fileermes en n plestieken bakje noast mekoar in de riege stoan veur ‘makrelenslachter’.
As k eerste vis bie de kop heb, komt Anna mit n verrazzende opmaarken:
‘Deze noemen we Mark.’
Ong?
Ik kiek verboasd opzied noar klaaindochter en mout veur zoveulste keer constateren, da’k der bie dit kind weer gain taauw aan vastknuppen kin.
‘Zol Mark n klasgenoot wezen, woar zai n hekel aan het of meschain nait te best mit akkedaaiert en dij zai geern ……’
t Binnen zo van dij gedachten, dij onoetsproken blieven. Ik bin allendeg ja inhuurd om n makreel te fileren. En da’s stoer waark, want gain groatje mag mie ontgoan. Tussendeur kwedelt Anna aan ain stok deur en veurdat ‘Thomas’ as slachtovver op t schavot hesen wordt, zeg ik schoolmeesterachteg:
‘Vette vis is gezond.’
Pas as t leste woord nog deur keuken rondzingt, besef ik, onneuzele haals, wat ik weer aanricht heb. t Vaalt dit keer tou, ‘mien moeke in de blode kont’ blift achterwege. Allewel, de schuunse blik opzied en t smaigeln vertellen soms meer as woorden oetdrokken kinnen.
t Bakje is noa n stief ketaaiertje vol en Anna spoorloos verdwenen.
Onder t middageten loaten w’ons t groatloze makrelenvlais goud smoaken.

Of t aan Anna legen het, is ondudelk, makreel kin ook oorzoak west wezen, mor woarom mie aingoal weer ‘Annaloge’ onderwaarpen deur de kop soezen, is mie n soms groot roadsel. Zo flapte ik, volkomen overwacht veur Arineke de onbegriepelke tekst, dij pabbe vrouger te pas en te onpas broekte, deroet:
‘Kinderen thuiskomen, vader gaat een haring slachten.’
Tot vandoag heb k mie nooit òfvroagd woar pabbes taimpie votkwam. Zuiktocht haar snel rezeltoat, mit dizze spotzin wuiren dikdounerge Hoagenoars/Hagenezen in t zunnetje zet. t Was n soort van vergulden van aarmou in intellectuele kringen.
Hou mien voader zok dat zinnetje aigen moakt het, is de volgende vroag. Aarmou hebben wie nooit rècht leden, mor beheurden zeker nait tot de intelligentsia van Pekel en femilie in n Hoag hebben wie nooit had. Wat meschain nog kin, is dat hai t aan zien dainsttied, tussen Jan Rap en zien dainstmoaten in Indië overholden het.
Ik kin t hom nait meer vroagen.