Kerstbrös

Gezienus zien opoe, dij al weer vieftien joar vot is, wer aal joar op ain van kerstdoagen oet bejoardenhoes ophoald en din moakte femilie der mit nkander n schiere dag van veur ol mins. Lopen kon olske nait zo goud meer mor dingen moaken mit heur handen ging heur nog hail schier òf. Elk joar nam zai Geesje en Gezienus n zulfmoakt kerststuk mit en doar wazzen zai slim wies mit, omreden n kerstboom haren zai dou nooit. Ien kerststuk haar aaltied n dreugde bloum van grote plant bie gracht van boerderij vot zeten, dij freule heur plant nuimd wer.

Opoe von t schier weerom te kommen op boerderij, doar zai opgruid was. Zai was ientresseerd ien wel en wee van bedrief en kon hail schier vertellen over vrouger, dou zai nog n lutje wicht was en over loater dou zai boerin west haar op ploats. Achterklainkiender, dij nog hail klain wazzen dou, vonden dij verhoalen schitternd en as opoe nog nait aan vertellen tou kommen was den paasden klainkiender wel op dat t nait vergeten wer.
Dat joar haar zai ook n aibels groot kerststuk mitnomen en middenien priekte vannijs ain van dreugde bloumen van freule heur plant dij al tiedstieden bie boerderijgracht stoan haar. Geesje dee opoe aal joar ien haars n stuk of wat van grote keersvörmege bloumen mit. Dij werden den dreugd en stonnen bie heur ien n bloumstuk verwaarkt ien vestibule. Ain van dij dreugde bloumen wer aaltied opbewoard veur mitnemen noar ploats mit kerstdoagen.
Heur verhoal was dij kerstmis ook over grote plant goan. Opoe haar verteld dat zai, joaren leden alweer, dij plant kregen haar van leste jonker op Grevingoabörg even boeten dörp. Jonker was old west, haar gain noazoaten en as hai t ter tou doan had, mos ol börg ofbroken worden, zo haar e onnaaierd. Dat ging zo bie oadeleke hoezen, der zollen ja gain vrumden op börg wonen. Wat of ter mit toen en singels ronnom börg gebeuren zol, wos ol jonker nog nait.
Opoe, dij dou n jong maaidje was, haar wel ais tegen heur moeke zegd dat t heur slim muiten zol as boudel vot kwam, omreden zai haar dij grote planten bie börggracht aaltied zo schitternd mooi vonden. Dij haren haile grote bloaren aan stengels zo dik as n kerel zien pols en bezied onder aal dij bloaren haren gruine bloumen bluid, dij zo op dikke keerzen leken. Opoe haar kwoajonges ook mit pretlichtjes ien ogen verteld dat zai wel ais stiekem ien börgtoen speulde mit kammeroadskes en den haren zai zuk zo mooi verschoelen kind onner dij reuzebloaren as ol jonker of zien knecht, Dikke Richt, der aan kwam. Ook as t regende konnen zai der hail schier onder schoelen en werden den nait nat. Dou jonker opoe n moal overlopen haar, had hai heur nait votbìnzeld mor was hai n hail gesprek mit heur begund over toen en over bloumen. Jonker haar heur dou verteld dat zien overleden vraauw dij plant mitnomen haar noar börg tou, dou zai mit hom traauwd was en dat zai om midwinter dreugde bloumen der van ien kerststukken verwaarken lait om börg ien dij tied van t joar wat op te schieren. Echte noam van plant was Gunnera west, haar jonker verteld, mor hai nuimde dij zulf aaltied freule heur planten.
Opoe haar slim snaard van planten ien grachtswaal, dij zo schitternd ien t wotter spaigelden en
haar vroagd of zai der wel ain van hemmen mog veur thoes bie gracht.
Opoe haar wieder verteld dat jonker t ter n zetje loater tou doan haar en bie Donoatuskerk ien
dörp begroaven worden was. Boven graf was jonker zien femiliewoapen ien stukken broken as
taiken dat mit hom femilie Grevingoa oetsturven was. n Week of wat noa begravvenis was Dikke
Richt, dij zo staark was as n peerd, bie heur thoes mit kaar t haim opreden en haar n grote
kist òfleverd mit n plant der ien. Ol jonker, zo zee knecht, haar hom veur zien dood besteld dat hai ain van freule heur planten oetgroaven mos en noar wichtje van boer bringen. Zai mos der mor bot zuneg op weden, haar knecht ter nog bie zegd.
Opoe was vanzulf hail blied west mit plant en dij was ien grachtswaal bie boerderij poot. Opoe
haar voak aan ol jonker dinken mouten as zai veur plant zörgen dee, dij elk joar wat groter gruid was. “Plant staait ter nog aaltied, zo as ie waiten”, haar opoe zegd. “Joen oma het ter gelukkeg ook aaltied goud veur zörgd en nou is joen moeke der al weer joaren wies mit. En ie speulen der ook al weer onder, heb k wel heurd van joen moeke”.
“Viefentwinteg joar loater”, zo ging zai wieder, ”kreeg k n braif van netoares van t Zaandt. Of k wel even bie hom aankommen wol om midwinter”. Dat zai der nijsgiereg op òf ien dezembermoand dou t zo wied was. “Nou”, haar opoe zegd, ”dou k bie netoares kwam, het dij mie n braif van ol jonker geven en doar ston ien dat hai n narrege olle man worden was dou zien freule te tied oet kommen was en dat e gain laifde meer had haar veur aander lu. Dat t levent hom niks meer verschelen kon, omreden hai haar zuk zo allinneg vuild.”
Ook wazzen der om midwinter gain bloumstukken meer op börg west mit heur dreugde bloumen der ien en hai was zo aibels blied west dou t lutje wicht van boer zo gek west was mit dij planten. Dou haar e besloet nomen dat wichtje noa zien dood ain van dij planten hemmen zol. As zai der goud veur zörgen dee, zol zai viefentwinteg joar loater, mit kerstmis, n golden brös ien vörm van n Gunnerablad kriegen dij van zien vraauw west haar. Dij haar hai heur ais as kerstkedo doan omreden zai haar zo slim wies west mit heur grote planten.
“Kiek”, haar opoe dou zegd en noar heur klaid wezen: ”Dit is hom.” Dou haar zai brös òfdoan en
dij bie Geesje op klaid speld. “Nou is freule heur brös veur die”, haar zai zegd. “Doe hest aaltied
goud veur freule heur plant zörgd en k hoop dastoe brös loater wieder geven kins en dat plant ter den ook nog is.”
Dij winter haar opoe t ter tou doan. Nou, vieftien joar noatied staait plant ien zummer nog aaltied bie gracht te pronk. Mit kerstfeest, as haile femilie bie nkander om toavel zit, wordt vannijs t verhoal van jonker en opoe verteld en wordt golden brös dij Geesje op heur klaid dragt vannijs bewonderd. Ien houk van koamer staait ook kerststuk mit n dreugde bloum van freule heur plant der ien verwaarkt. t Is as of dij goudkeurend nikkopt. t Vuilt as of opoe der even weer bie is.