Keerske

Projectlaaider Richard Millar is geboren en opgruid ien Londen. Èn hai is katholiek. Nait n luk beetje, mor vol overtugen, bie t fanatieke om òf sums. Hai het n Nederlandse vraauw traauwd en woont nou ien n dörp op t Hogeland. Bie n aannemersbedrief, dij veul putjes veur ons bedrief dut, kon e aan t waark kommen. Zien moudertoal is nog dudelk te heuren aan zien dikke accent en aan zien zinsbaauw. Der zitten ien zien proat nog voak oetdrukkens as ’you know’ en ’well’. Mor hai het hom t Nederlands oardeg gaauw aanleerd. Zel ook mouten, want hai is veul bie pad veur zien betrekken. En hai kin verachteg ook al n mondjevol Grunnegers. Hail apaart, Grunnegers mit n Engels accent…. Ik kin reuzen mit hom proaten ien verschaaiden opzichten. Over zien geloof heb we t ook wel ais. Nait dat wie t ains worden, want kom mie nait aan mit aal dij roomse regels zoas kerkelke hiërarchie, t celiboat, pezietsie van de vraauw en goa zo mor deur. Doar heb ik haildaal niks mit. En ook haailegen, relikwieën en aal dij pracht en proal spreken me totoal nait aan, alewel de nijste paus nog nait zo’n roare is dunkt mie. Mor ik hol op zien tied wél van n goud gesprek. En dat mis ik ien mien waark nog wel ais. Doar mout t juust vlöt of lolleg wezen. Gain ’moeilijk gedoe’, mor laiver n smuie bak of n staark verhoal, doar je om laggen kinnen.

t Was n week noa Sunnerkloas en Richard was bie mie op kantoor west veur ons regelmoateg overleg. Ik brocht hom weer vot noar resepsie en hai leverde doar zien bezuikerspas weer ien. Dat mout tegenswoordeg vanwege vaaileghaidsveurschriften. n Boetenstoander mag nait allain ien kantoor kommen. Wie mouten ze van resepsie ophoalen en via elektronisch vergrendelde deuren noar waarkplek of vergoaderroemte brengen.
En ze noatied ook weerombrengen. Ook ien t bedriefsleven wordt t al strenger, formeler en nait mooier. Wie prouten ien lift nog even wat. Ik vroug of ze bie hom thoes ook Sunnerkloas vierd haren. Dat haren ze.
Mor tot mien verrazzen zee Richard ook: ”Nederland is volgens mie t mainst godsdainstege laand van haile wereld.” ”Houzo dát?” vroug ik stomverboasd. Volgens mie is Nederland nou net ain van mainst ònkerkelke noaties. Joa, wie vieren dommit wel weer massoal bie kerstboom Vrede op aarde. Mor dat is toch mainst kloatergold. Vreten op aarde …. En paardie minsen kommen mor ainmoal ien t joar ien kerk, mit kerst. Nee, zo vroom binnen wie ien Nederland hail nait, heur. Nait dat zuks ook mout van mie, mor dat is weer hail wat aans. Even der tussendeur. Wil ie nog een béétje oardeghaid aan dizze feestdoagen hebben, den mout je ale goie smoak en joen morele beswoaren n pooske overboord zetten. Want, goie smoak en kerst akkedaaiern nait, vien ik. Elkenain graait mor ien bakken om van woarenhoes, kerstmaart en toencentrum, onder t ’genot’ van jengelnde kerstdeuntjes. Of ie heuren overaal gemechaniseerde kerstgroeten oet aingoal blèrende kerstman-poppen – apmoal ien t Engels. Leve de wansmoak en de vaalze romantiek! n Sangen kerstboom? Apmoal plastic kikkers der ien? Gekleurde knipperlichtjes? Joen haile hoes aan boetenkaant behangen mit lichtslangen, herten, steerns en sleeën? n Extroa verlichte boom ien toen? Ien elke koamer n boomke? t Is apmoal te koop en t wordt nog doan ook. Weer gain snij mit kerst? Den moak we toch snij, spuit de haile boudel mor onder!
Alewel, aal dat licht …, bedocht ik ienains. Doar hebben minsen toch ook behuifte aan, zo te zain. Bewust of onbewust. t Is netuurlek n vrezelk noaoapen van Amerikoa, mor daip vanbinnen hebben minsen ien dizze duustere tied bliekboar wènst noar licht. Of ze nou kerkelk binnen of onkerkelk. En dat is feidelk hail biezunder! Mor dat leste zee ik nait tegen Richard. Ik zol wel oppazen! Hai zol den veur open doel votdoalek begunnen te preken over ’het Licht der wereld’.
Dat dut ook niks, elk zien ding, is mien opvatten.
En hai vaalt mie der normoal ook nait mit lasteg. Mor breek hom de bek nait open!
Richard schudkopte. Nee, hai zag dat hail aans:
”Hail Nederland – groot en klaain – viert vol overgoave verjoardag van Sunnerkloas, petroonhaailige van zeevoarenden, kooplu en jonge wichter.
Én – ook van kiender.”
O, wol hai dij kaant op. Ik haar dat al wel eerder heurd of lezen. Ol Boas was doarbie ook nog petroonhaailege van de stad Amsterdam. Zodounde is zien vereren veuraal over Nederland zo verspraaid worden.
”En as ik t sums even wat muilek heb, vroag ik Haailege Nikloas om steun,” zee Richard. Hai was noar zien zeggen slim onder iendruk van hou oetzunderlek Nederland is ien wereld, mit t Sunnerkloasfeest. ”Dat hebben Amerikoanen zulfs van Nederland overnomen mit Santa Claus. Echt uniek!,” zee e vol bewondern. Ik wol hom nait teleurstellen ien dizze opvatten, k von t allerdeegs wel n originele kiek. Mor ik loof nait dat hier veul minsen Haailege Nikloas aanroupen of vereren, zoas Richard mainde. Ik wees hom der aal op dat Sunnerkloas van olds juust n haaidens gebruuk is. n Man op n peerd dij over doaken ridt en mit n knecht dij aan deuren rammelt. Aiwenold, oet tied van Germoanen. Net as kerst, oorspronkelk t feest van zunnewende mit zien gruine kerstboom. Om te vieren dat doagen weer laanger worden. Van dij haaidense feesten het Roomse Kerk hail loos gebruuk moakt ien middelaiwen, bie t bekeren van oorspronkelke bewoonders hier.
Richard was zichtboar verbiesterd. Hai prakkezaaierde wat, keek n pooske ien de verte. Wie stonden al bie oetgang, dou e as n soort van òfschaaid tegen mie zee: ”As ik dommit weer bie mien olders ien Londen bin en ien de ’St. Paul’ verjoardag van Christus vier, steek ik doar n keerske veur die aan.”

Ach, wat oardeg van hom. Nou was ìk even van slag, mit mien gemotje over kerst en mien geredeneer over haaidense feesten. Ik von t mooi geboar van Richard, ondanks zien roomse opvattens, doar ik niks mit heb. Mor dat keerske von ik mooi. Ik vuilde dat hai t mainde, wat veur gedachten hai doar ook bie hebben zol. Ik wis zeker dat e t ook doun zol. En dat rouk mie. ”Ik zel ook n keerske veur díe aansteken,” zee ik van weeromslag. En dat heb ik ook dóan.
Op oljoarsoavend.