Grunneger schrieverij: Willem Faber
n Man dij n specioale ploatse innemt in de Gruneger schrieverij is Willem Faber, veur intimi Wim. Hai is de zeun van kunstschilder Johan Faber, dij lid was van de Grunneger kunstenoarskring De Ploeg. Willem Faber wer in 1927 in Zutphen geboren, mor zien olders wazzen van oorsprong Grunnegers. Vanòf 1951 was e waarkzoam as architect en as zodoaneg restaureerde hai n aantal Grunneger kerken.
Mor zien belangstellen was veul braider as de baauwkunde. En zo dee e ook aan streektoal. Willem haar n beetje n zwaarversnoatuur. As twinteger fietsde en liftde hai deur hail Europa en loater baauwde hai zuk n Grunneger zeetjaalk dij e zulf ontworpen haar. Mit dij tjaalk ging e der op uut. Kerken haren zien specioale belangstellen en zo schreef e n bundeltje: Kerk op riem, oet 1993. n Sonnet doaroet is n beschrieven van de kerk van Sapmeer:
Volgens regels van de Nij Gotiek vluit t verwulf over ien bogen. Doartuzzen t kleurde glas rij en riek, ien licht en donker, ien n pogen om zun te noadern – aibels briek. n Groalende weldoad veur joen ogen.
Haailgen stoan hoog boven joe ien t roam. Deur n vloud van kleur en lien ronnom, is t krekt of ie midden maank heur stoan.
Merioa ien heur blaauwe klaid winkt: “Kom, Loat ons alen soamen wieder goan bie laans t pad deur t flonkernd Haailegdom.”
As zun speult mit grisaille en glas is t as of t Haaileg Wonner guster was.
Vanòf 1965 schreef Faber veur de tounmoalege RONO (tegenwoordeg RTV Noord) heurspeulen, laidjes, gedichten en verhoalen in de Grunneger streektoal, dij n belangrieke laaidroad deur zien leven worden was. Even n stokje Willen Faber-tekst. t Is oet zien boukje Berend Boksemrek, belevenizzen van n koopmaantje dij langs deuren gaait mit zien negootsie:
POTERS
t Is n gezicht van Bavvelt mit t roege noar boeten.
Dat zegt men wel ais as t der mor maal oetzigt. En zo docht Maans Bolhoes dit veurjoar ook over zien toentje.
Nou mout ie waiten, dat Maans en toentjederij, dat is ain. En zo gaauw t weer deu weer is, kin je Maans Bolhoes deur t dörp schoeven zain, reeuw over scholder, ien richten van zien lapke grond op kaant van wier. Der is din ook gain toen ien Bavvelt, dij der zo goud biestaait as Maans zienent. Behaalve dit joar din.
Maans haar n stuk of wat kistjes mooie ronde poterkes kocht en dij netjes op rieg ien grond vlijd, krekt zo as t heurde. Mor aal wat der boven kwam, allinneg mor roet en ombaalgen en gain spierke eerabbelloof. Nou was t ook weer nait zo, dat t roet op Maans zien toen ain laar was. Nee, doar zörgde Bolhoes wel veur. Elk spierke dat der nait heurde wer rud. Mor t gruin dat der ainks aal boven stoan mouten haar, kwam nait.
Dou ien toenen van noabers t loof aal n dikke vout boven grond ston, zat Maans nog mit n lege akker. En dat zat hom goud dwaars, dat kin je begriepen.
Dou ik weer ais ien Bavvelt was om mien snipsnapsnoaren aan de man te bringen, schoot Maans mie aan.
“Berend,” zee e, “doe komst overaal, doe heurst en waist n bult, kinst doe mie ook helpen?”
t Kwam hier op deel, dat aine de pooteerappels der bie nacht en ontied weer oethoald haar om Maans te nittjern.
In de vrouge joaren tachteg was Faber lid van de kemizzie dij opdracht haar de Grunneger spèllen vast te stellen. Doar is nait zoveul van terechte komen, want de kemizzieleden konden t nait recht ains worden. Faber het in zien schrieverij perbaaierd zoveul meugelk olle Grunneger woorden vast te leggen. Hai haar as veurbeeld doarveur n taimke: ‘As ale lu, dij t muilek hebben mit heur muilekheden t nou ais stoer haren mit heur swoaregheden.’ ‘Muilek’ von Wim mor niks. t Goie woord was ‘stoer’. Willem Faber het n hail zet bestuurlek aktief west in de Stichten t Grunneger Bouk en de Stichten Grunneger Toal. Ook was e mitwaarker aan de redaksie van t streektoalblad Toal & Taiken. Hai ston aan de waige van t dansfeest Op Roakeldais en was betrokken bie volksdaansgroep De Grunneger Daansers oet Zandeweer. De bekendste bouken dij Wim Faber schreven het, binnen: Maank Spouken en Spenelmboardjes, De nijmoodse Jonker van Allershaim, t kinder-ploatjesbouk Jochem Oap en, wat ik al nuimd heb, Berend Boksemrek. Ook kwam in 1989 n bouk uut mit zien verzoamelde Suntermeertenlaidjes. Doarin stoan noast de Grunneger laidjes o.a. ook verskes uut Oost-Vraisland, West-Vraisland (Noord Holland), Gelderland, Overiessel, Limbörg, Vloandern en zulfs in Frankriek en Zwitserland. Verder binnen der in aigen beheer nog n bult gedichtenbundels van hom verschenen, dij e allemoal illustreerd het mit prachtege linosneden.
Wim Faber kreeg in 1989 veur zien verdainsten veur de Grunneger cultuur de K. ter Laanpries.
