Grunneger schrieverij: Geert Teis Pzn.
Literoatuur bestaait uut prozoa: n roman, laange of körde verhoalen, en uut poëzie: gedichten. n Bult lu kommen der nog wel tou om n roman of verhoal te lezen, mor as t aankomt op gedichten, din hoaken de mainsten òf. Gedichten binnen vaak slim stoer te begriepen en t köst muite om te bevatten wat dichter of dichteres joe te zeggen het. Toch schrift t overgrode dail van de Grunneger schrievers gedichten of verskes. Ikzulf bin doar nait zo goud in, omreden ik heb teveul woorden neudeg om joe wat te vertellen. Ik bin n verhoaltjesverteller. Dichters en dichteressen kinnen dat wel. Loat ik joe mor ais n schier veurbeeld geven van n hail simpel verske dat schreven is deur de Knoalster dichter Geert Teis Pzn. dij leefde van 1864-1945.
Nait vroagen
Op de blaike staait ‘n paole,
Aan de paole staait ‘n peerd,
En dat peerd dat wupt gemoudelk
Mit het toefie van zien steert.
Waorom staait op blaike ‘n paole?
Waorom staait aan paole ‘n peerd?
Waorom wupt dat peerd gemoudelk
Mit het toefie van zien steert?
Vraog toch nait waorom op blaike
‘n Paole staait en draan ‘n peerd!
En waorom dat peerd gemoudelk
Wupt mit ‘t toefie van zien steert!
Staait nou ainmaol ‘n paol op blaike,
Staait ainmaol aan paole ‘n peerd!
En dat peerd dat wupt nou ainmaol
Mit het toefie van zien steert!
Doar is toch niks stoers aan wel? Want elk begript wel, dat Teis mit dit verske zeggen wil: der binnen nou ainmoal dingen in t leven dij zo binnen as ze binnen. Ie huiven nait aaltied t woarom van de dingen te waiten om gelokkeg en tevree te wezen. Van Geert Teis binnen n poar laidjes werelberoemd worden in d’haile pervinsie. Wel kin nait t Grunnegs Laid: ‘Van Lauwerzee tot Dollard tou’, dat te pas en te onpas zongen wordt, en wel het nooit ais heurd van de Knaolster Lorelei: ‘Ik wait nait wat zel t toch beduden dat ik zo miesdereg bin …’
Geert Teis Pzn. is aiglieks n schoelnoam. n Pseudoniem. De man haitte G. W. Spitzen. As je de letters van dij noam deurnanderhén gooien kom je vanzulf op Geert Teis Pzn.
Hai was leroar Nederlands en Duuts en haar grode belangstellen veur toal en literoatuur. Zo wer e de veurman van de ‘Groninger Beweging’ in t begun van de twintegste aiw. Hai was n suksesvol en n veulgevroagd veurdrachtskunstenoar en trad overaal in t laand op. Zo brocht e de laifde veur t dialect over op n bult mensen.
Zien waark komt over t aalgemain nogal oubolleg over. Kiek mor ais noar t volgende gedicht:
Diggels
Jan Hinderk, dei vrÿt noa Trientje,
Maor Trientje is gek op Metais,
Metais dei viskert nao Geessie,
Veur Geessie is hai: ‘s weer wat nais!
Ain’ nemt nou maor ‘n aold nefie,
De aander ‘n wedevrouw,
Maor dat tweie nait aaltied ‘n span is
Dat vuilen ze aalmaol al gauw.
Och man, ‘t is zo aold as de wereld:
“Van de pot en de deksel”hait dat,
Maor jong, as ‘t gain goud van ain maot is
Den ligt ‘t gauw aan diggels op ‘t pad.
Gaait joe ‘t aan? zel mennegain vraogen;
– Nog al glad, man; wel blift boeten schot ?
Dei verbie gaait, dei trapt op dei diggels
Zok de zolen en tonen kepot.
t Liekt n bult op Sunterkloasriemsels, mor toch is d’inhold voak van betaiknis.
Geert Teis het n groot aantal gedichtjes en verhoaltjes schreven dij e uutbrocht in twaalf bundeltjes. Ook schreef e tenailstokken in t Grunnegers. De bekindste is ‘Dizzepie-Dizzepu’ dij stamt uut 1917.
Geert Teis is van groot belang west veur de Grunneger schrieverij.
