De vreker van Hoorn

Lege oavendzunne schient schel onderlaangs loodgrieze locht. t Klettert op d’Oerdeweg, de Drijpoldersweg. Achter Wedderveer het n haalve regenboge zok steveg in de grond plant.
Rieks kniept zien ogen tou. Hai staait in de regen veur zien huus. n Reuzen boerenploatse op de houke. Vremd, gain roamen, t liekt wol n schuur. Mor hai woont der. An de weg t ploatsnoambred Hoorn.
Hai het aan Fenneke zeten. n Wicht van 15 joar, dochter van d’overburen. Ain dag in de week poetst zie bie hom thuus. Mooie kont in strakke spiekerboksem. Zie was zunder ain woord vot lopen. Hai haar heur nog wat extroa sinten toustoppen kennen.

Hoorn aan dij endloze Drijpoldersweg. Aan baaide kaanden, mit grote tussenruumtes, huzen en boerenploatsen. Verder hìn enkeld naimandslaand tusken Pekel en Wedderveer. Ainerzieds bochtege Pekel Aa mit knuzze huuskes der laangs. Aanderzieds slingernde Hoofdweg, Wedderveer. Mit d’Hoorndermeden, bochtege Westerwoldse Oa, Wedderbaargen. Doar tusken in lieklieneg naimandslaand. Saaie lieke wegen, rationele koavels akkerlaand hailemoal tot aan horizun tou.
Rieks het al mitainen overbuurvraauw aan tillefoon. Wat of hai wol dacht! En den nog extroa geld geven, asof zie n hoer is. Nee, dat pikt zie nait. Zie moakt der waark van. Hoorn op hoake.

Rieks vuilt de regen op zien gezicht. Hier in Hoorn komt gainain. Behaalven ast der dien huus of dien laand hest. Aans het naimand hier wat te zuiken. En d’Hoornders zulf, dij kennen nkander wol.
t Roodblaauw streepte busje stopt veur zien boerenploatse. Hai mout met noar bero in Winschoot. Stokt doar eerlek uut hou t goan is. Dat t hom begroot, dat hai excuses aanbaiden wil. Anderdoags komt hai alweer thuus.
Over volle bredte van veurgevel de ledders PEDO. En ale vaaier banden van zien auto binnen lek stoken. Hai loopt noar d’overburen, zegt dat t hom begroot. Hai baidt excuses aan veur wat hai doan het. Zie kieken hom veralteraaierd aan. t Is wol goud mien jong. Mor dij ledders en dij lekke banden, dat komt nait van ons. Zuks doun wie nait , wie zagen t körtsleden, vanmörgen.

Ale Hoornders waiten der al van. Noaber Jans komt an mit zien hogedrukspoit en dat spezioale spul. Soam potsen zie de ledders van de gevel. Den volgt Luut uut Hoornderveen. Hai zet auto op blokken en monteert vaaier nije banden. Zie binnen noabers en wat Rieks doan het bie dat wicht: zaand der over.
Mor soavends is doar d’hoele van de brandweer. Dij komt anscheuren over d’Oerdeweg. Rieks tuurt t graauw in, zugt wied vot vuurgloud richten Borgesiusweg. t Zel doch nait bie Luut wezen? Hai het der gain vree met, riedt doar hìn. De weg is òfzet, aalderwegens brandslaangen, waarkploats van Luut in lichterlaaien. Zol dat anstoken wezen?

Aanderdoagsmörgens: ale gloazen ingooid bie buurman Jans. Plietsie staait der al bie, ondervroagt, nemt verkloarens op. Dat onbestemde gevuil: eerst Luut, den Jans en dij baaiden hebben hom holpen. Plietsie holt ale meugelkhaiden open, wil nog nait zeggen dat t n vroakaktie is. Geruststellend slagt buurman Jakob Rieks op zien scholder. Trek t die nait aan mien jong. En as der wat is zeg t, den kom k die helpen.
Dij zulfde dag nog riedt Jakob mit zien trekker de grup in. Hai kon nait meer remmen, en as hai onder moterkappe kiekt zugt hai n deurknipte remkoabel. Andermoal plietsie der bie. En noe ok pers. In kraande tieden over onbekinde vreker van Hoorn.

Geluudloos flitst hette in duzend pielen omdeel. t Naimandslaand stìnt, bloakert in de zunne. d’Haite locht verkleurt van lichtblaauw noar wit. Gainain vindt beschutten veur zien gedachten en d’Hoornders binnen heur hol kwiet. Zie binnen noabers, zie binnen om Rieks hìn goan stoan. Wis noadat dij zien excuses aanboden haar veur wat hai mit dat jonge wicht doan haar. Mor aine van heur is de vreker en zie waiten nait wel. Hou kennen zie nkander nog vertraauwen? Zie waiten t nait meer.
En t gaait mor deur. Bie buren verder hìn mag Rieks miteten. Dij zulfde nacht nog wordt heur patio sloopt. Ain lichtpuntje: plietsie vindt doar n dna spoor. Aargens aans vangt n gevelkameroa ondudelke omtrekken van de vreker. t Is n vraauw en zie het spillebainen. Plietsie holt n vraauw mit spillebainen aan, mor dij is nait de vreker. Zie loaten heur weer goan.

De boer woar Rieks melk hoalt zugt n begunnend brandje bie zien boerenploatse en ken dat nog bluzzen. Aan de Weversloane, woar Rieks zien aaier hoalt, wordt t hounderhok kepot sloagen. Hounder binnen ale kaanden uut vlocht.
Der komt n belonen veur de golden tip dij laaidt tot arrestoatsie van de vreker. n Grote verzekerensmoatschoppij dut doar nog n bedrag boven op. En ale vraauwlu in wiede omgeven kriegen van plietsie oproup om heur dna òf te stoan.
t Helpt apmoal niks. n Match wordt nait vonden. De vreker blieft spoorloos. En langzoam aan verblekt zie, wordt zie minder dingzeg. En keert rust weerom in naimandslaand. Stuk veur stuk valen d’Hoornders weerom in heur aaldoagse petroon. En as noabers goan zie nkander weer gebeurlek helpen. Zie goan over tot d’orde van de dag.