De Duutse Slömer

Junkers doar dij ol mouder op t staarfber heur dochters veur waarschaauwde, waren volgens heur apmoal slampers, ien heur Nederduutse toal slömers: lu dij slampen, bamboezen.
-Er- is woordoetgang veur ain dij wat dut: moaker, Faber, Bakker, Slagter. Soortnoamen kinnen verandern ien aigennoamen. Slömer is as aigennoam Slömer en Sleumer worden en ien t Hoogduuts Schlemmer.

Der is zuls n Middelnederduutse moraliteit: De düdsche Slömer, doar n Slömer as griezelk veurbeeld van slömers ien opvuierd wordt. Net as ien ons tied financiële-, vaastgoud- en drugskrimenelen, haren ien tied van Reffermoatsie machtege lu, zo as Junkers, ook schoamte de kop ofbeten. Slam(pamp)erij, ontucht, doodslag, bedrog, manipuloatsie en woeker waren ien heur kringen gewoonte worden.

Net as Jobke en Hiepko kin-je ien t Holsteiner dörp Grube t Elckerlyc-drama van De düdsche Slömer mitbeleven.
n Uur veurtied ston bestuurslid Herr Heel bie de St.-Jürgen-kerk heur al mit Jobke’s noam op n dik stuk papier op te wachten. Eregasten! Ientied stroomde kerk stampvol.

t Toneelstuk is schreven deur Gruber pastor Johannes Stricker. Zien drama De düdsche Slömer wordt zain as ain van de belangriekste toalmonumenten van t Middelnederduuts. Dus ook van t Grunnegers.

Herr H. Heel oet Grube geft ien t Nederduuts n ienlaaiden:

Dat mag so üm 1540 west sien, dor is in Grube, nich wiet af vun de Oostsee en lütten Jung up de Welt kamen. Johannes Stricker hett he heten. In Lübeck is he to School gahn. He hett in Wittenbarg studiert un weer denn Paster in Grube un in Cismar. Vun de Kanzel dal hett he fix schimpt up Supen un Freten un Untucht un all den annern legen Kraam. Dorbi hett he de Adeligen in’t Land ornlich up de Fööt peddt. Dat harrn de aver nich geern.

En zo zigt t Holsteiner Middelnederduuts ien Strickers eerste acte van ‘De Düdsche Slömer der oet:

Ick bin noch yunck, frisch und gesundt, Hebb tho leeven veel Dag und Stund. Ick supe glyckwol Dach und Nacht, Banckter in aller froeuwd und pracht. Schold ick tho Kerckn und Scholn geven? Den Dag schal neen Minsche leeven. Ick do mynem Papen wat ick wil, Dryve mit em myn Apenspill.

Vrije Grunneger overzetten van tekstdailen:

Ik ben nog jonk, pronk en gezond, ik vuil mie net n jonge hond. As ze mie zeggen, God vragt om rekenschop, dat gaait mìe nait noa de kop. Ik zoep ter geliek om, dag en nacht, en baanketteer ien vreugd en pracht. Bie mie is t aid mit slim veul spot, da’k vroag: woar is der Papen God?
Lös en lugteg is mien haart altied, ik dou doarop mien volle vliet. Woartou helpt mie aal t gold of geld, as ík nait waas n bliedege held? n Man dij slampt mit zail en haart, is der ain doar elk van snaart. Dij staait ien gunst op dizze eerd, en da’s mie ook verdold veul weerd. Wat mien voar kloarde op aigen kracht, doar e veur spoard het, dag en nacht, dat mout nou onder mensen kommen, aans heuren ie mie van schoamte brommen. As ik dat aalmoal achterhil, docht joe dat mie dát bevil? t Laifst wol ik woeker doarmit drieven, dat zel de Papen nait believen. Mammon let gain mens mit rust, van dij last waas k mie wel bewust. Van Mammon bin ík nou héér en meester, míen knip dut hai gain zeer. Wat duur en pront staait aan de dis, dat zet k der hìn, woar en gewis. En aal wat heurt tot pracht en sier, doar mout ook niks aan velen hier. Vannaacht waas pens mie zo barstensvol, dat pokkel mie nait meer op poten wol.

Vraauw: Is mien man gain dik ol bol? n Aanmaarken kin e nait verdroagen. God zel hom nog mit zaikte sloagen. Bloots n zaikte kin hom leren, aans zel e hom ja nooit bekeren.
Deur ons wordt méér aan hond veurzet, as aan n mins mit groot verlet. Ik zel hom draaien n fikse loer, al dut e hailtied nóg zo stoer.

Slamper: Ík mot mie aaid hail bot bedoaren. Vraauw wil mie altied ringeloren. Mor n Jan Doedel ben ik nait, as ze, wat duvel, dát mor wait. t Is n ol juffraauw aalbedil, nóóit zel ik doun wat zái van mie wil.

Dou Jobke en Hiepko volgende dag ien t Gruber Dorf Museum rondlaaid werden deur Sigrid en Hans Heel, vernamen ze oareg wat over de schriever Stricker. Jonkers ien Holstein waren helbannegduvels vanwegens zien toneelstuk.
Stricker haar heur ien zien drama as godsliederlieke aalbegeren ofschilderd. Ien tied van Reffermoatsie haren ze geld en opbrengsten van roomse kerk ien aigen buus stoken en speulden doar mooi weer van. Bie n kuier wer eerst Strickers hondje doodschoten en loader kreeg e zulf doodsbedraaigens. Oetvuiern doarvan het e nait ofwacht.
Ien Lübeck is e predekant worden, mor t löt is blind.
Ien dij stad is Stricker ien aarmou oet tied kommen.

Enthüllung des Stricker Gedenkstein (meschain 1 of 2x trugklikken):
https://www.youtube.com/watch?v=5dQIiv1UyNM#t=301

Gedenkstain ien Cismar/Holstein, mit drij figuren ien brons: Schlömer, pastor en bievraauw.

Boven op schosstain van Haus Avalon ien Grube waas n aaibernust. Ien t Dorf Museum laiten Sigrid en Hans-Harro Heel heur op n videofilm de aaibers, heur nestbaauw en heur laifdesleven zain. Ze zagen hou t mantje twij moal over t wiefke hin ging.
‘Haben Sie das gesehen?’ vroug Sigrid.
‘Sie haben sich zweimal verheiratet!’