Big Brother

In 1948 is t bouk van George Orwell ‘1984’oetbrocht. Schriever wil, mit gruweldoaden van Twijde Wereldoorlog nog vers in t geheugen zien lezers dudelk moaken, watter beuren kin as elke vörm van democratie ontbrekt en ain man t veur t zeggen krigt.
‘Big Brother is watching you.’
t Verhoal is n woarschaauwen tegen elk totalitair systeem.
As kind van de ‘kolde oorlog’ heb ik doar in 60-er joaren best veul van mitkregen. De Cuba-crisis van 1962 het der bie mie oardeg inhakt, het mie sloapeloze nachten bezörgd. Steertje van dijzulfde stried tussen t kapitalistische westen en de communisten in t oosten, het mie nog ais n dik joar van mien leven köst. n Joar laank heb k mit n Leopardtank over Duutse haaidevelden en deur Duutse steden broezen mouten om lu anderkaant ‘Iezern gediene’ te bewiezen, dat wie overal op veurberaaid binnen en nait mit ons sollen loaten. Omreden dat elke konfrontoatsie mit vijandelke lu of legers oetbleven is, duurf k stellen, dat ik as kind n gelokkege jeugd had heb.
Guster, bie t zain van beelden van gevolgen van Russische aanval op kinderzaikenhoes mos k aan mien aigen onbezörgde kindertied denken. Mien angst van dou – Wanneer vaalt de bom? – is onvergeliekboar mit datgene wat Oekraïense kinder veur de koezen kriegen. Onveurstelboar.
Noa t nijs van de moandag goan wie dinsdag makkelk over tot de orde van de dag, want der speult meer in de wereld en voetbal is bliekboar n goie òflaaider.
Voetbal?
Zotterdag bin k mit Anna noar ASVB-Grunnen west. In Blijham. Veur Anna nijloatje, veur mie n raaize terogge in de tied. As lutje knuppeltje ston k al regelmoateg mit pabbe langs de liene op t olde ASVB-veld. Op t Wedderveer. t Wit van de ‘witte moezen’ voulde veur mie net zo vertraauwd as t rood-wit op t Noordsterveld.
Anna vindt t mor wat spannend, nou zai veur t eerst mit speulers van heur favoriete club ‘FC Grunnen’ in ketakt komt. Zai het zok n maauwhemd en viltstift kocht en is van plan zoveul meugelk handtaikens te versoameln van Grunnen voetballers.
Ook al voetbalt ASVB al n aiweghaid nait meer op t Wedderveer, t witte tenue en de blaauwe sokken binnen nait veraanderd. Voetbalschounen hebben n aigentieds medel en veul kleur.
‘Wat n verschil mit vrouger,’ denk ik en kin mie mien bliedschop nog wel herinnern, dou k òfgedankte voetbalschounen van oom Haarm kreeg. Voetbalschounen mit n haarde snoete en zes noppen, woar lutje spiekertjes soms oetstaken. Op dij voetbalschounen en mit blaauwe wollen sokken mit biebeheurende scheendekkers heb k nog drij joar schoolvoetbaltoernooien speuld.
Voetbal is in loop van tied slim veraanderd. t Systeem wel te verstoan. Opgruid mit de olderwetse stopperspil, overgang noar t moderne 4-2-4 systeem liekt t voetbal tegenswoordeg meer op n handbalwedstried woar verdediging zok teroggetrekt om de cirkel/strafschopgebied dan op n voetbalwedstried. Van lekker de bale noar veuren peunen is gain sproake meer. Achteroet voetbalen is angsthoazenvoetbal en t is de mode of zoals Dirk – al sunt 1973 – bie ‘FC Knudde’ voak ruip:
‘Jaap, tikkie terug.’
Veur mie is t de doodsteek van t voetbal. Onbegriepelk en onveurstelboar.
‘Voetballers binnen net oapen,’ roup k regelmoateg, as k mie weer zit op te vreten van aargernis veur televizieschaarm.
Mor om welke reden den ook, ik blief aaltied zitten. Mit in mien achterheufd de hoop, dat t elk mement omsloagen kin in n prachteg voetbalgevecht. Dij hoop, bin k baange, is ijdele hoop.
Mörgenoavend bin k ook weer van de pertij. Of t n olderwets potje wordt tegen de Engelsen, mit twij aanvalende plougen, kin k nait veurspellen.
Wat ik net as George Orwell hoast wel veurspellen kin is frustrerende en voak beslizzende invloud van de video assistent op òfstand of zoals elkenain t nuimt, de VAR.
Big Brother is nog aaltied nooit ver vot.