Zuzooien ien Emsland
Tussen Meppen en Aschendorf, sikkom 55 km, wer t aldermooiste weer van de wereld verknooid deur Jobke’s löslieveghaid. Nait meer te holden! t Swait laip hom as bragel bie rug deel. Wied ien omtrek gain hoes, gebaauw of wat ook mor te bekennen. Net zo min as pleepapier. Paniek! Moak da’s vot van rieweg òf koms en zöchdie n ziedpadje noar Emsoever! Gaauw! Gaauw! Jachteg kledde hai hom ien onderwaal oet, stapte ien de waike veenboom en woadde achteroet Ems ien, totdat e t onderlief haildaal onder woater haar. Votdoadelk volgde n onderwoaterontplovven. Höfteg.
Und durch die grüne Au die Ems fließt himmelblau
Jobke kroop bie onderwaal omhoog en achter wat stroekerij vlaaide hai hom deel ien t gras. Nog glad oet t stuur. Stel joe veur! Wat, as e t nait op tied rizzen kind haar? Zunder schoon goud. Zien dun-eggen bonsden. Zun ston hoog aan hemel. Ems haar heur naarns wat van aantrokken en slingerde stil en vredeg deur t laand. Noatuur kin onverschilleg, mor net zo goud vol gevaleghaid wezen.
Einst meine Ruhestätte sei, teures Emsland, du Ihr Brüder, grabt ein Bette mir dort zur letzten Ruh
Weldoadeg wer hom de achterkaant van t lief deur waarme zun beschenen. Allain op de wereld. Ien t hoge, ziede-achtege gras mouk Jobke n nuver koeltje. Zaacht en smui zuzooide hai t onderlief. Mor dou ien ains! Wat heurde hai? Jobke draaide hom om en zaag boven hom twij maanze vissers ien gele euliepakken. Ze grepen hom vaast en sleepten hom mit heur baaident aan zien aarms en bainen mit. Noar Meppen.
Die Mädchen sind an Tugend und frommer Sitte reich
Sie blühn in voller Jugend den Rosenblüten gleich
Jobke strubbelde ommeroak tegen. Vergees.
En nog hailtied piksplinternoakend kwam e veur Amtsrichter te stoan: Schending der openboare Duutse zeden.
Aankloager graauwde: ’Verdochte, ien t ìn!’ En hai las veur: ‘Verdochte wordt beschuldegd van verkrachten van Bundesrepubliek Deutschland.’
Rechter fluusterde: ‘ U! Wat n fieze kerel ja! Honderd uren verplichte dainstverlainen! Dè!’ En dou boog rechter hom noar baaide vissers: ‘Gain nood wichter! Bewoakers zellen der op touzain as veroordailde gras wieden gaait op binnenploats van Bremer Strafgefängnis.’ Dou richtte rechter hom tot publieke tribune: ‘Roup mor wat!’
Die Männer dort sind bieder, vom alten graden Stamm
Sind offen kühn, und frei, doch einfach, fromm dabei
Lu gingen stoan en gaalpten: ’Du dreckiges Schwein, du hast unsere schöne Ems als Abwasserkanal missbraucht!’
Rechter boog hom noar baaide vissers: ‘Gnädige Fräulein, om reden dat veroordailde der zo geern mit rementen maag, willen ie meneer wel even n moal of wat goud stief aan zien jongeheer trekken?’
Aankloager, avvekoatske en griffiers konnen heur t lagen nait loaten en laiten toga’s van heur ofglieden.
Wonder boven wonder, ze haren der niks onder!
Orkest aan ziedkaant begon verniend n Argentijnse tango te speulen en ie waiten der nait van, wat wer mie dat n zootje!
Ain van kereltrienen stapte kerdoat op Jobke òf…
Die Weiber sind so rein wie Gold und Edelstein
Ze greep hom van achtern bie billen, drukte dij stief tegen schoot aan en raip: ‘A, ba boe, wat stinks doe!’
En tegen aander visser: ‘Hurre-hurre! Wat gaait t weer mooi nait? È! sliep oet! Dóé mos doun, wat rechter zegd het!
En goud stief, hur!’ Publieke tribune rabbelde van pure geestdrift en bèlkte: ‘O man, o man! Wat krigt e der van laans!’ En tegen Jobke: ‘Kom, kom! Moud holden, jonkje!’
Mor rechter kreeg op nduur meedlieden en begon te stìnnen: ‘Och goikes! Ik kin t nait laanger aanzain!’
Ziedels vil Jobke van stoul.
Ien t ziede-achtege gras schrok Jobke wakker. Verheerd schoot e haalf ien t ìn. Aan overkaant van Ems zaag e twij vissers ien t geel. Stoan goan duurde hai nait. Zittend kledde Jobke hom weer aan.
***
Mein Emsland will ich ehren wo ich auch immer bin
Dou Rudolph Schlömer hom ien Oethoezen deelzette, heurde Emsland nog bie t keunenkriek Hannover. Engelbert Schlömer wis Jobke te vertellen dat Engelberts oma, Gesina Gruber, ien 1865 de ienwaaiden nog mitmoakt haar van de Königliche Hannoversche Seeschleusen. Mit aander schoulkiender oet Papenbörg ston leutje Sini hister mit heur vlagje te zwaaien, dou leste keuneg van Hannover, Georg V, over Ems deur nije sluzen hinvoarde. Keuneg Georg waas blind.
Zes joar loader mouk Sini t ook nog mit dat t Keunenkriek door Bismarcks Pruzen opsloken wer. Mien God, wat het Gesina tegen de Pruzen ragd: ‘Dij verrekte Pruzen, dij zellen ons knipke wel gaauw te vienden waiten.’ En joa: vot noa 1866 wer deur de Pruzen n nije, hogere grondbelasten ienvuierd.’
Viel Städte mag es geben, viel Länder auf der Welt
Im Emsland mir es eben am besten doch gefällt.
Jobke’s overzetten van Rudolf Schlömers verhoal:
‘Ik waas pas vief, dou mien voader ien 1803 oet tied kwam. Destieds haar ik twij zusters en vief bruiers. Net as aander viefteg leerlingen van mien schoul heb ik ien ‘Fraanse tied’ nait te veul onderwies had.
Betovergrootvoader Rudolph Schlömer, Herbrum 1798-Oethoezen-1869.
Ien Herbrum waas allain mor n aarmzoaleg bieschoultje ien n spieker, doar wie lees- schrief- zang- godsdainst- en geschiedenisles kregen. Dij twij lesten heurden bie nkander. Aan rekenen wer haildaal nait veul doan. Ik waas verbraand op meesters gloependschiere verhoalen, bevubbeld dij over prediker Liudger.’
Drij joar veurdat Rudolphus Schlömer as timmerman oet Herbrum/ Emsland/Duutsland noar Oethoezen kwam, waren Fraanze soldoaten, as lesten ien Nederland, deur Farmsumer poort ien Delfziel noar Frankriek weerom marsjeerd.
Alon labbeleur! Vieve lempereur!
