Waarme Winters
Snijvlokken dwarreln omdeel. Toen is bedekt mit n blaank klaid. t Vrust. Vraauw is drok mit kovvie zetten van wie kriegen kiender dommee op veziede. Zulf zit k wat joareg te wezen. Zesteg bin k worden vandoag. Gedachten goan trug noar mien jonkhaid, dou k nog mit bruiers en zuster thoes wonen dee bie ollu. Wotterlaaiden was der nog nait omreden doar wie woonden was t n onrendoabele streek mit mor n poar ploatsen en wat aarbaidersspultjes, zo’n vief kilometer boeten t dörp. Wotter mozzen wie oet regenput pompen. t Was nog zo’n kopern pomp dij aal week poetst wer. Pomp het nog joaren bie mien zuster ien hoeskoamer te pronk stoan mit n bloumbak der om hìn. Op zodderdagnoamirregs mozzen wie aal week ien tob. Tob ston summers ien stookhut en as t winterde op kougaang. Op kaggel wer wasoaker mit wotter hait moakt en dat wer ien wasketob kieperd. Òf en tou wat kold of waarm wotter derbie en wat zaip en bad was kloar. Op rieg òf oldste der t eerst ien en jongste t lest. Doarnoa stoet eten mit moeke heur zulfmoakte jam der op. Moe moakte mainsttied pudding veur zun- doags. Dat kreeg je deurdeweeks nait. Den haar je zoepenbrij. Dou k hail luddek was, slaipen wie nog ien bèrstee mor noa n verbaauwen kregen wie sloapkoamers. Dij waren dou nog nait verwaarmd en ook dou ston t bovenlicht mainsttied open. Ien winter stonden der dikke iesbloumen op t glaas en doar kon je mit poesten deurkiekjes ien bloazen. Smörgens as je der ofkwamen, mos kaggel eerst aanmoakt worden mit holtjes en den kwamen der n poar briketten op en aaierkolen.
As kaggel hait was den kon der melk aan kook brocht worden en kovvie moakt. t Lekkerst smoakte kovvie summers op t laand as wie dat noar manlu, dij op t laand waarken deden, bringen mozzen ien n swaart emailleerd kedeltje. Der kwam altied n propke pepier ien toet van kovvie mos wel aankommen vanzulf. Spoulkommen der bie en din mit nkander op schoven of ien hokken zitten kovviedrinken en brood eten. k Kin kovvie ien spoulkom nog roeken en t smoakte aan lutje toontje tou. Moeke haar t ook wel ais mit n thermovlès pebaaierd mor dij laiten wie n moal valen en dou rabbelde kovvie ien vlès. Dou we bie pa aankwamen, zeden wie dat t ding valen was, mor dat alles der gelukkeg nog ien zat. Wie begrepen dou nait woarom manlu zo bot laggen mozzen. t Swaart kedeltje het nog joaren dainst doan en dou ollu van ploats òf waren, bruukde moeke dij nog aaid om koamerplanten wotter te geven.
Joa, dik viefteg joar leden was t n hail aander tied. Kinnen kiender van nou zuk gain veurstellen meer van moaken. Achternoa bekeken, was t n zörgloze tied veur ons as kiender. Haren der dou vanzulf gain vernul van dat ollu best wel liefzeerte haren om aal dingen doar wie ons loater ook zörgen over moaken deden.
Dij tied van dou komt nooit weerom nait, mor k bewoar der schiere herinnerns aan. Wie haren t nait min trovven. Zulfs ien kolle winters was t waarm bie ons thoes. Den schrik k op oet mien gemiemer. Zeun en dochter mit aanhang doavern koamer ien; vlaigen mie om haals en filesetaaiern mie. Mien schierste verjoardagskedo kreeg k loater op dag dou k heur wat over mien jonkhaid, doar k smörns aan dochde, vertellen dee en zai zeden dat zai dochden n nog schierdere jonkhaid thoes had te hebben as ikzulf.
Winters binnen ien loop van leste viefteg joar schienboarliek waarmer worden. Zol t den toch woar wezen dat eerd opwaarmen dut?
( 27-04-09)
