Stof

Kiek, nou bin ik volwassen, teminnent in joaren…. Mien geest? Wel, dat wait ik sums nait hou old dat dij is. Kin nog welains …. As ik mit n stel wichter winkeln goa en n mooi pakje of n klaid zai, ik t aanpazen goa en veur spaigel stoa te draaien… Din denk ik welains : ‘Mien moeke mos mie zo ains zain…’ Mien gedachten goan din even terog noar vrouger.
Zai was hail smieteg mit braaien, zai mog t groag doun . In wintertied in grode woonkeuken bie d’olle vaaierkaante kookkaggel mit vaaier goaten, in elk gat iezern ringen mit deksel as der gain kedels in hingen, zat ze mit tikkende pìnnen mooiste klaidjes te braaien of te hoaken, en nait te vergeten mutsen, kofkes, borstrokken en kniekouzen mit moezentaandjes. Ik heb heur t aiglieks nooit vroagd of ze bliede was dat ik, d’oldste, n wichtje was. Zai haar n hail aander idee van wichtje wezen as ik. Zai perbaaierde mie t hail voak bie te bringen, mor eerlieks, ik heb hail laang docht dat der gain verschil was in jongs en wichter. Loater is t wel aalmoal goud kommen. Wat ik wel wait is dat ze hail bliede was mit mien bruirtje dij vief joar loater kwaam, meschain wol ik t om dij reden wel nait waiten ook. Ze haar t dou aal wel deur dak n haalve kwoajong was.
Toun ik nog hail klaain was en nog niks van kaddekwoad wis, was ik n zuit potje. Vandoar heur grode verwachtens, denk ik. Mit de grui kwammen ook de streken. Dik zes joar was ik en ging mit jongs oet buurt noar schoul. n Poar kilometer lopen. Zai t nog veur mie, veujoar, mooiste braaiden klaidje aan. Lila mit klokrokje, wit koordje om middel en witte blokjes onner in raand en rond maauwen. Widde kniekouskes , t aal netjes en schoon. n Ploatje . “Nou, moak die nait voel veur das t op schoul bist en kom ook schier terog, nait in onnerwaal, gain kikkerdril vaangen of sallemaanders mitnemen. Rechtdeur lopen, op stoup blieven….” Ik wol t wel, was altied van goie wil, mor joa…… Bie ons op t streekje verderop woonde n kolenboer en smörgens vroug hail voak op zulfde tied as wie noar schoul gingen, ree hai mit zien peerd en woagen, zien swaarde woar derop, bie zien klaanten laangs. Wie waren aal even op weg, hai kwaam ons achterop. ‘Mitrieden jongs?’ ruip e . t Schaive laagje zag ik nait, as kind let je doar nait op. Hai ree stapvouts en mien drij kammeroadjes, woarvan twij older, sprongen der op en trokken mie der ook op. Kolenboer klakte mit zien tong en raip: ‘Vot peerd!’. Hailendaal gain twievel, t kwaam gain seconde bie mie op om te waaigern. Mitvoaren op kaar, dat was wat! Aalmoal tot schoul aan tou! . Wat zoln ze ofgunsteg op ons wezen! Ik kon mien achterkaant nait bekieken, mor kinder aalmoal wel en doar waren ze glad nait ofgunsteg op…. Zagen mie aal toeskommen… Ze wezen wel en gnivvelden wat, mor ik sluig even mit haand achter mien kont, vreef n beetje achter mien kniekousen, zag nait dak t allìnneg mor aarger muik. Volsloagen in ban van t ritje. Zo zat ik op schoulbaank te wummeln en t cokesstof en törfmot in mien nij klaidje te paarzen.
Schoul ging oet en ik noar hoes. Hou dichter ik bie hoes kwaam, hou langzoamer ik luip. Aargens in mien achterheufd begon ik wel wat te twieveln over vanmörgens, meschain mos ik mor niks aan mien moeke vertellen over rit op kolenboer zien kaar. Dat mos ik mor nait doun, bedocht ik mie. Moeke ston bie waslien en hoalde dreugwaaide goud deroaf. Ze draaide zuk noar mie om, monsterde mie, heur wenkbraauwen trokken soamen. ‘Draai die es om, in godsnoam woar hest in zeten, das nait normoal!’ ‘Op kaar van kolenboer, wie moggen mitrieden tot aan schoul tou’ zee ik bunzelachtig.
‘Dij verrekte kerel, zo hoalde zien gram, omreden ik gain braandstof bie hom bestèl!’ k Snapte der nait veul van, ain ding wel, dat ze nog kwoader op hom was as op mie. Volgende mörn ruip ze mie, veur dak mie aanklaiden ging om noar schoul te goan, bie zuk. Wees mie op twij stoulen woar goud op laag.. ‘Nou kist kaizen , dij overaal mit stevels of t broene klaidje mit dij nuvere, borduurde raand en pompoenkes. As t weer van plan bist mit kolenboer mit te goan, zok mor veur dij overaal kaizen.‘ k Haar aigenlieks gain keus meer. Moeke sloakte n zucht, t was n begun.

16-02-09