Paiterboeren (twijde kapittel)
Zundoags gongen wie lopend noar t kerkje bie ons ien t oostend van Paiterboeren. Dij ston mor drij hoezen van ons hoes òf.
Doar preekte dou domie Boersmoa dunk mie. Veul kreeg k d’r nog nait van mit ien dij tied… k Zat mainstaal mit kop tegen moeke aan te sloapen totdat domie “amen” zee.
Loater heb k doar ook nog op t kienderkoor zeten, bie Jan Zuidemoa oet Lains. k Kon dou nog mit de wichter eerste stem mitzingen en thoes op n olle harmonika van pa de laidjes noaspeulen.
Schuun tegenover aan annerkaant van weg en sloot woonde mien opa en opoe. Doar was k as klain kiend n tiedje ien hoes.
Dat kwam zo: Ien dij tied waren d’r veul minsen dij t.b.c. haren. Ain doarvan was mien moeke.
Ik wait nog, dat ain of aaner mie omhooghuil veur n roam, dou ze mit n auto – n olderwets model Citroen, mit zo’n mooie ronde reservewieldeksel achterop – noar t sanatorium ien Hellendoorn brocht wér.
t Was goud annerhaalf joar, veurdat d’oorlog ien mai 1940 oetbrak. Ik woonde dou mit mien pa bie opa en opoe ien, althans mien rose ledikantje ston doar op vlouer. k Wait nog dat pa mie – op n tied dat de maidoorn (‘smeertuitenboom’) bluide – mie n hail bosje smeertuitblommen ien t ledikant smeet. Dij roeken ja zo lekker!
Pa sluip wegens roemtegebrek bie d’olluu, ien t hoes dat ze aan aanderkaant weg zulf huurd haren.
t Was n vrougere rentnaaierswonen, woarschienlijk deur n welgestelde boer zet. t Verhoal ging, dat hai nogaal invalide was, mor geld genog haar.
Hai kon zich permentaairn dat e d’r n koets mit n peerd op noa huil, woarmit hai zuch veulal verploatste. Veur zien gebrek schoamde hai zich bliekboar, want dails links van thoes en dails d’r achter lait e n schuur baauwen mit n zogenoamde deurrit, zoas ook wel bie ôlle krougen. Zo kon e mit de koets schuur aan veurkaant ienrieden, zulf ongezain oetstappen, en loater ainmoal weer ienstapt, aan annerkaant d’r ook zo weer oet en om schuur tou weer noar weg.
Zundoags was pa vrij en den haar e wat tied veur mie. Alhouwel, bie opoe thoes was t ook gezelleg heur. Waist wat mien opoe ook van mie was? Mien koamerolifant!
Dat ging zo: Zoaterdoagsmörgns mos de koamer – veur de Zundag! – opdwaild worden rondom t karpet. Doar wazzen de vlouerplanken broen vaarfd.
Den kwammen de stoulen, blomtoaveltjes en wat d’r verder plek haar op t karpet of toavel te stoan. Opoe huil n flinke emmer laauw woater mit n fail – dwail zeden ze ook wel – ging op knibbels liggen en kroop aal dwailende de koamer rond. Ik mocht den op heur braide rug, mit fikse gat, zitten tot ze kloar was. Ik wait wizze, dat d’r wainig minsen west bennen, dij ook zo’n laif baist had hemmen!
Mor d’r waarn ook aander dingen te beleven.
Mien opa was, dou e tiedje traauwd was, op zuik goan noar n mooie klok. Zulf haar e wel n zakhollozie, zo’n mooi plat rond ding mit n knopke d’r aan om hom op te draaien of de wiezers te verzetten. Tiedens t waark zat dij netjes opburgen ien n peervurmeg blikken deuske mit n deurzichtig mika rond glaske aan veurkaant. Den kon je d’r opkieken en kon e zo ien buus en wer e nait stovveg.
Mor n mooie klok haar een arm minsk veulal nait.
Hai haar heurd, dat d’r ien Kloosterboeren n zogenoamde steertklok te koop was. Mit wat buussìnten op zak ging e d’r lopend op óf. En joa heur, hai vond t adres woar e verkoft wér. Ze wuiren t ains over de pries en even loater stapte opa – steerklok mit n touw op rug bonnen – weer richten Paiterboeren.
Mor zo’n ding het natuurlijk zien onderhold neudeg. Ik ston d’r altied op neus en oren bie: Klok wér op rug op n toaveltje legd, de kast wer d’r òf schoven en opa stipte mit n hounderveer, dij e ien n deuske mit wat eulie deupt haar aale draaipunten aan.
Wat n pracht mesientje leek t wel van binnen. Hou haren ze t oeit oetvonnen. Ik dink dat k doar de techniese inslag van overholden heb.
Traauwens, as klok d’r hong was t, aal was t lang gain nije, een prachteg pronkstuk mit dij drij goldkleurege veren d’r bovenop. En sloagen dat e kon. Konst hom boeten wel heuren.
As k mie goud bedink was d’r nog wat biezunders. Mor meroakels iengewikkeld.
Ain van mien ooms was nait traauwd. Woarom wat ik nait, mor t was zo. Hai woonde nait allain, mor zo as dat dou ging, bie zien voar en moeke ien. Hai mos vanzulf ook zien kost verdainen, mor t was ain mit ambieties zellen wie mor zeggen. Mooie bullen haar e wel. Een stevege mooie herenfiets mit n pakjedroager achterop en ain aan t stuur – woar sums n witte kist op ston – n radio mit zo’n mooie grode broene ronde luudspreker en nait t minste, n ollerwetse balgcamera van foto Capi oet Herestroat ien Grunnen. Doar mozzen gloazen ploaten ien en hai kreeg een swaarde douk over kop as e n foto mokken wol.
Ontwikkeln dee e ook zulf en ofdrukken of vergroten. Nee t was nait niks!
Hai het van mie n moal n kiekje moakt achter heeg. Ik haar n alpinotje op, n truitje aan, n körte boksem mit doaronner broene laange kousen en n poar Einerommer klompkes aan.
k Heb hom nog altied as aandenken. Swaart-wit vanzulf.
Mor hai ging ook – net as pa – òf en tou noar n boer om op t laand te waarken. t Zol mien oom nait west hemmen as e nog nait aans wat spesioals dee. As t mooi weer was en nait aal te waarm, den trapte smörgensvroug op fiets mit widde körf veurop hailemoal noar Zoltkamper hoaven. Doar haar e konnekties mit n Zoltkamper visser dij doar zien loaden altied aan waal brocht. Hai kochte den zien witte kist haildaal vol mit kookte genoaten.
Doar fietste hai den mit weerom noar Paiterboeren. Ien dörpkes woar e deurkwam, dee e n beetje rustiger aan en laip e noast fiets en ruip:
“Genoat!, genoat! Genoat!”. Elkenain dij hom heurde en belang bie vrizze genoaten haar, kwam t hoes oet mit n bak of kom en kochte zuch wat van dij eerliekse lekkernij. t Ging per kop – n gemeleren beker mit n handvat – en t was nait duur.
Sums waas kist nait hailemoal leeg as e thoes kwam. Den was t feest veur opoe en mie. Op toavel laag n zwilkje woarop n kom vol genoaten omkeerd wuir en den was t even de rug recht boegen, kop d’r of trekken en de ienholt opsmikkeln tot je t zat wazzen.
Aander moal wieder…
