Oost-Grunnen bevöbbeld
Oost-Grunnen blift veur mie de boakermat van mien Grunnegers, ook al schrief k of en tou n West-Grunneger variant. Der is mor ain moudertoal, mit de paplepel ingoten. De rest, al is t nog zo belangriek, blift aanleerd. Wat wilst doar mit zeggen?
Doar wil k nog mor ais mit zeggen dat t Grunnegers n spreektoal is, n proattoal (en n proattoal is vanzulf ook n luustertoal…Dát kregen we ook mit van pa en moeke…) Dat proaten mit mekoar is zo meroakels belangriek, doar kin gain schrieverij tegenop! Streektoalen binnen in eerste (en twaide, en daarde…) instantie proáttoalen. Nou, schier zegd, doar zel Jan Groenbroek van Toal & Taiken wies mit weden, en Jan Glas van Krödde, en Jan Blaauw van Kreuze…….
Ho ho, nait verkeerd begriepen. Mit schreven waark kin je proattoalen prachteg ondersteunen, dat hebben hail wat lu al vroug begrepen, van Neuteboom tot Geert Teis, Van Knelis ter Loan tot Molemoa, van Jan Boer tot en mit Jan J.Boer… Mor wel in dij volgorde: proaten veurop, schrieven as steun in de rogge.
Rogge? Gain waite of hoaver? Nee, flaauw, ik wait t…. Mor is t dìn nait beter ‘rôgge’ of ‘rògge’?
Kiek, doar hest t al… Dij stoeregheden komst allenneg mor tegen op pepier. As Grunnegers mit of tegen mekoar proaten, streuen ze nait mit kapkes of streepkes. Wiest de betaikenis zok vanzulf, hest gain toalgids bie vanneuden, naargens in pervinzie, ook nait in Drenthe, of Twente, of d’Achterhoek….
Even vannijs: Wat wilst doar mit zeggen?
Doar wil k benoam mit zeggen dat elke Grunneger n schat in hannen (of handen) het mit zien moudertoal! Of t nou om OostGrunnegers gaait, zoas ik, of om lu oet Westerwolle, of Pekel, of van t Hogelaand, of oet Stad, of t Westerketaaier, apmoal heur aigen moudertoal. (En vandoag de dag aal meer ABN as moudertoal, gain wonder dat der kloagd wordt over t toalonnerwies…) Loat dat köstboare toalspul asjeblieft zien oetstroalen holden, ook noar t schrieven, mor loat t de boudel nait verpesten deur kifkederij over kommoa’s, streepkes, hoakjes, kapkes… Toal is n gebroeksmiddel, n bindmiddel, n redmiddel, n middel om je oet te drokken, om te roupen en te reren, om te flu (u)stern, om te zingen, te bölken, te ‘ouwehoeren’, om bakken in te vertellen, benoam om te vertèllen! O, wacht even, bin ik nou weg kwiet of bistoe….?
Doarom bin k der zo wies mit dat t vertellen zoveul ekstroa aandacht krigt leste tied, woar je ook kommen, in t Westerketaaier, op t Hogelaand, in Westerwolle. Loat doar veural ook roemte blieven veur (de) streektoal, mit welke oren der ook luusterd wordt. Hest t al weer over de streektoal, mor dé streektoal bestaait doch nait? Staarker nog, dij aine streektoal mouten we nait ains willen, vergraimerij van tied, van brandstof, van kundeghaid, vort der mit…. Loaten we ap-moal onze moudertoal in ere holden, op t eerste (en twaide, en daarde…) plan! Kais as ondersteunen veur schrieverij, speul wat mit ofsproaken om t mekoar nait aal te stoer te moaken, mor moak der gain wetbouk van. n Haandraiken? Prachteg! Roadgevens? Geweldeg! Mor gain oorlog, gain loopgroaven, gain knovvelderij onder de gordel, en gain spiekers op leeg wotter zuiken. Kin t zo eerst weer?
