Meertmoand – Netjes platmoand
Taande Teubeline (Teubke) en ome Frans kwammen vrouger ainmoal sjoars ien vekaansietied ‘over’ oet Bergen Binnen bie heur olders ien t loug. Kiender wazzen der ook bie, geliek verdaild, twij nichtjes en twij neefkes. Mien moeke, n zuster van taande Teubke, von dat zai zo schier tou woorden oetkwammen, netjes Hollaands zeg mor. Zulf proatte zai plat, net as opa en oma.
Ook taande Teubke was bie opa en oma op t Hoogelaand opgruid mit de toal dij doar bieheurt. Doar zat de glieboan veur femiliestammenstried. Òfstandelkhaid, n daipe kloof tusken ’t vèrre westen’ en ’t hoge noorden’.
Opa was boerenaarbaider west en … oh bliksem wat zeg k nou … knecht … nee … haandlanger bie boer.
Taande Teubke was zuver ien t kaizen en gebruuk van woorden. Zai haar zuk deur ome Frans, kapper en gemainteroadslid, t Hooghoarlemmerdieks aigen moakt en dat zol dat zootje rest-Hollanders waiten ook. Der was voak òfkeuren en heur raif doarveur wazzen EHBO-alfabetplaaisters: ‘Hoor toch wat je zegt. Slik geen woorden in, hou op met dat vreselijke afkort’n.’ Zai pruit ‘mit de wille vast as stoal’, en … woar kwam dat ook alweer vot …? Taande was bliede dat zai nait meer ien t achterhuus Grunnen woonde. Zai woonde veurnoam ien pronkkoamer Holland, dat heurde wel even aans.
Dou wie as kiender onder t spekkedikdakken ien geef Grunnegs pruiten over ‘gounent spijen der op om meer te kriegen’, vruig n neefke zug òf woar smoeskederij over gong.
Ome Frans veegde dat netjes op n bult mit: ‘Dit noemt men nu Gebroken Nederlands.’
Nou schier ja, wie konnen ook wel Stonecole Engels proaten: ‘Ai felt wit mai reet ien …’
‘Ja ja, genoeg zo,’ von taande dij der net over tou kwam. Zai smolt sikkom as n keers deur n vlamke van zoveul minne Nedersaksisme en plaaisterles mond-op-mond-ABN begon weer om drek-uut-bek te zoegen.
Dou ome Frans deur gemainteroadsverkaizens wetholler wer en t wat roemer kreeg, kochde hai n twijwieleg raaiskwintje. Veurnoame femilie brocht zodound vekaansie deur ien Zwitserlaand op de snijbulten, yodelahitieee. Ver vot? Nee, Grunnen is ver vot.
Veur n joar of wat leden wazzen wie op n camping ien Spanje; boazin wees ons n stek aan. Tusken kaptoale rollende zigeunervilla’s tuugden wie onze dakdroager òf en baauwden tent op. t Was denkelk n alleriezelkste retro-aarmou veur de tiedelke bewoners om ons hèn, dij zukswat nait meer wend wazzen. n Grunneger, roodbroen as schounsmeer, zat veur zien pelaais te loeren mit links van hom n luxe VBP-vlaaisbroadpot en rechts n aaskepot van glimchroom. ‘Jullie kom’n zeker uit Groning’n?’
‘Joa, joe ook? Kinnen wie votdoalek plat proaten, ja.’
Prins Erdal keek bedenkelk. ‘Nee, dat hebb’n we thuis niet zo geleerd, ja.’ De tongvaal kwam mie aans bekind veur.
Hai was zuneg over zien femiliestam, mor wol geern kwiet dat e uut ‘Haren’ kwam. ‘En jullie?’
‘Eeeh, van t Hogelaand.’
‘Tja, dat meende ik al te hoorn, dan heb je je koei’n vast onderbracht bij de Rabobank, ha ha ha.’
‘Nee, mien koien binnen ook op vekaansie mit n veewoagen en bie touvaal heb k ze nou as noabers op dit kaampke …’
Dou ons wichter veur de tent mit n stoofpotje aan d’loop wazzen, haar e last van ‘stinkerij’ dat zien sloapstee ien kwam.
‘Nou, din dou je t roamke toch even dicht.’
Haile brut wer hom teveul, dou luip e noar glampingholdster tou. Zai trok mit scholders en zee ien haalfbeks Nederlaands dat zukswat bie heur waiten nog nooit veurvalen was. Pervinzielu bie nkander is aal pais en vree, mainde señora.
As jongelu van dizze tied mit vekaansie west binnen en je vroagen ‘Woar binnen joe hènwest?’ ist aal hail gewoon; noar Amerikoa, Oazië, Oafrikoa. (Ver vot? Nee, dat is Grunnen, ja!) Ik reken op schiere verhoalen, mor lege raaistazzen valen joe veur vouten deel.
‘Hou was t doar?’
‘Eeh nou, lekker eten, aans wat as n Hollaands prutje.’ Ze kieken derbie as n gloazege eerappel tusken n stam siepels, binnen te groots veur n stamppotje mit n koeltje veur de sju. Kaant-en-kloar oet supermaart is makkelker en pizzaplof staait ook zo veur deur te ronken. Òfwasmesien? Huift nait meer.
‘Haar je wat proat mit inhaimers doar?’ vruig k lestdoags aan n broenverbraande raaizeger. ‘Joa,’ zee man, ‘ien t Engels, mor k goa mainst ien meertmoand op vekaansie.’
‘Oh joa?’
‘Joa, din kinnen wie overaal ja plat proaten, ha ha … mor zunder gekhaid, lu binnen doar hail aarm, mor zo vrundelk.’
‘Oh, binnen zai doar vrundelker as wie hier?’
‘Nou zekerwoar, zai lagen doar veul meer, helpen vot mit joen raaistassen, bringen joe geern even noar n hotel of rieden veur joe aan over stovvege zaandloanen om t pad te wiezen noar n “resortlodge” of eetschuur.’ ‘Doun ze dat hier nait din?’
‘Dou nait zo stom, stovvel, hier is ja gain resort aan n stovvege zaandloan … eeh ik mot der weer vandeur … puut hè!’ Toch netjes plat zo’n gromgrout. k Wol hom nog vroagen of hai zukzulf vrundelk von … mor doar is zulfkennis veur neudeg.
