Jonkie

Dou’k ‘s mörns deure van stookhok opendee um t vuur under stookpot mit zwienevreten aan te steken, zag ik hom zitten, Jonkie.
“Jo.., Lammert, wat döst doe hier?’ ruip ik verboasd. “Wat is d’r mit die gebeurd?”
Jonkie zee niks, keek schichteg noar mie. Hai zag d’r oet as aine dij n haile nacht nait sloapen het, graauw en slonterg. Moager, net of e in weken gain eten had haar.

Jonkie, aigentliek haite hai Lammert, was t jongste kind van Hinnerk en Hillechien Veldhoes.
Hinnerk en Hillechien haren aal vief grode wichter, dou Lammert geboren wuir. Hai was negen joar jonger as zien jongste zuster.
Kenst die veurstellen dat e verwend wuir. Hai haar sez moekes kenst wel zeggen. Hai was moekes jonkie. Doarumme wuir hai ook zo nuimd.
Hai kreeg netuur as n wicht, aaltied baange, aaltied in hoes. Nooit mit aanderjongs ondeugd oetvreten.
Dou hai aal wied over twinteg joar was, kreeg e verkeren. Aal luu in t dörp waren verboasd, dou ze dat heurden.
En nog veul verboasder, dou zai heurden mit wel, mit Jannoa van Raaint en Kennoa, n roeg wicht oet n roege hoeshollen.
Jonkie was hailendal van de wies om heur. Veur Jannoa was e nait meer as n stok speulgoud, zo leek t wel. Aal noa n poar moanden verkeren mozzen ze traauwen.
“Dat is Jannoa heur waark “, zeden luu.
“Jonkie wait nog nait woar kinder heerkommen “.
Zai haren gain hoes, dou ze traauwden. Doarumme gong Jonkie mit zien vraauw bie heur olleluu inwonen.
Dat was nou vattien doagen leden.

“Jonkie, Lammert, wat is mit die gebeurd?”vruig ik nog n moal.
Jonkie zee niks, schoevelde moal op stoul hen en weer. Ik begreep, dat d’r wat slims veurvalen was.
Doarum zee ik: “Lammert, kom in keuken, kriegst kovvie en dan moust mie vertellen wat d’r gebeurd is.
Ik greep hom bie haand en laaide hom noar keuken. Hai slovde noast mie hen.
Dou’k hom kovvie moakt haar, begon e te vertellen. t Verhoal kwam d’r bie vloagen oet.

Jannoa haar twai bruirs. Grode doerakken waren dat. Zai pluigden Jonkie, as e bie Jannoa vrijen kwam. Jonkie laagde d’r moar wat bie en trok zok d’r waaineg van aan.
Moar dou Jonkie bie heur in hoes wonen kwam, wuir t veul slimmer. As Jonkie bie t eten zien bord volschept haar mit soep, struiden jongs d’r gaauw suker in en in zien soepenbrij struiden ze haandenvol zolt. In zien bord mit eerappels spijden ze grode kwalsters. Jonkie mos dat opeten, aans kreeg e niks.

“Zeden olluu van Jannoa doar niks van?”
Joawol, asmis. Moar jongs trokken zok d’r niks van aan en dan laagden olluu moar wat. t Wuir Jannoa zölfs te slim. Zai smeekte heur bruiers d’r mit op te hollen. Moar hou meer Jannoa en heur olleluu zok d’r mit bemuiden, hou meer jongs Jonkie pluigen.

Jonkie was zo wies mit zien Jannoa, dat e dat aalmoal velen kon. Noa vattien doagen haren ze hom d’r nog nait under.
Tot gusteroavend. Dou Jonkie even boetendeure was, deden jongs gaauw deure op slot en wollen hom d’r nait meer in loaten.
Jonkie kon nait aans doun as noar zien ollerlek hoes goan. Lopend, omreden zien fietse in hoes ston.

Zo was e dij nacht komen lopen hailendal van Troapelkenoal. Loat in nacht was e aankomen. Omdat e nait votdoalek noar hoes duurde, was e bie ons in stookhok zitten goan.

Dat was t verhoal. Dou e t zegd haar, zuchtte Jonkie n poar moal daip en keek mie vraogend aan, of e zeggen wol: “Wat mouten wie nou doun?”
Ik gaf hom nog n kopke kovvie en n poar boterhammen en zee in t lest: “Lammert, moust noar dien olleluu goan en sloap eerst moar es goud. Dan zellen wie zain, wat wie doun kennen”.

Jonkie ston op en gong vot. Ik keek hom noa. Hai luip mit gebogen schollers en slovde n beetje. Ik haar daip meedlieden mit hom.