G.B.J. of Hat-Si-Kee
‘De dreiging in het midden-oosten neemt bedenkelijke vormen aan, een bedreiging ook voor ons in het westen … Goedemiddag dames en heren … het is misschien daarom …’ Zo ongeveer begon de zundagmiddag bie opa en oma thuus in Oosterhoogebrug haalver wege de viefteger joaren.
Hou zat t: as klaainkinder haren wie net oma’s lekkere soep, droad jesvlaais en maïzenapudding achter de koezen. Opa kroop votdoa- lek noar zien Telefunken-radio. Op zundagmiddag vot noa nijsbe richten van ain uur besprak meester G.B.J. Hilterman De toestand in de wereld. Teminnen, wel doar noar lustern wol. Opa zeker, hai kroop zowat in t toustel en dee haand achter rechteroorschelp om mor niks te mizzen.
Wie mozzen eefkes stil wezen. ‘Hitlerman sprekt weer ais,’ zee ome Harrie ploagerg. Opa kon zien zeun sums wel vernailen.
Wie as kinder zaten te wachten op t heurspultje doarnoa, De Wadders, mit detective meneer Loeris en assistente Sientje tegen de chinese deugnait Hat-Si-Kee. Ome Harrie von dat ook beder om aan te heuren. Doarom begon opa noa meester G.B.J. voak vilaain tegen ome Harrie uut te voaren. Dat hai bliede was om de Telefunken zomor in huus te hebben. Dij mos joarenlaank stiekem onner vlouer verstopt worden veur de movven. Harrie mog bliede wezen dat n man as meneer Hilterman vrijuut proaten kon op radio en dat … Mor ome Harrie zee dat NSB’er Max Blokzijl in d’oorlog ook vrijuut proatte op Telefunkentoustel, over meneer Hitler. ‘Doar gaait t nou juust om stommeling!’ ruip opa vergrèld. Hai bleef stief op stoul veur t roam zitten mit, as k t mie goud herinner, n fien rookwolkje boven kop van aargernis.
n Poar joar doarveur, aan t end van oorlogstied, haar opa onner de vlouer op radio Oranje vernomen dat de bevrijden op haanden was. Uut veurzörg haar hai n tobbe vol laaidenwotter bie t schuurtje noast t kippenhok in toene zet. As t huus roakt wer, kon t gezin nog in schuurtje overleven mit schoon wotter, docht e. Omdat t nuver kold was deur licht vraisweer, haar man n zaailtje over de tobbe legd. En dou barstte stried om Grunnen lös. Ome Harrie, dou dattien joar, wer snachts wakker van schaiterij. Hai haar n lutje kier in t verduusterplekoat van sloapkoamerroam moakt en zaag twij schimmen in toen sloepen. t Wazzen twij duutse soldoaten. Harrie docht dat ze kippen jatten wollen. Hai heurde flusterderij. Inains ruip der ain: ‘Scheisse!’ ‘Was ist los?’ ruip d’aander.
Dij aine soldoat wol eefkes rusten en luit zoch zakken op n bankje, docht e. Mor t was opa’s tobbe mit kold wotter … ‘Scheisse!’
Ome Harrie begon hail haard te lagen, mor dou vloog der n koegel roakelings langs zien heufd. t Was net goud goan. Mor opa was woest west. En dat was nait omdat zien wotter zegend was deur n duutse popo … ‘Man, man,’ haar opa reerd van de zenen, ‘dij rötmovven haren ons wel kwait nait wat aandoun kind.’
Ome Harrie haar doarom begriepen mouten dat meester G.B.J. zunder klikspoanen proaten kon op radio. En dat hai ons de draaigen in t Midden-Oosten duden mog. Mos je dankboar veur wezen. En deugnaiten as Hat-Si-Kee maggen gain kaanzen kriegen. Dat mozzen wie doarvan leren. Zee opa.
