De muite weerd
Regen, aanjoagd deur n kolle, kèlle noordwester wind striemt deur de smaale winkelstroat. Mìnsen lopen, doeknekt tegen de kolle, gaauw van winkel noar winkel.
Donkere doage veur de kerst.
De laampkes in de klaine kerstboomkes bie de winkeldeuren fladdern de boom hoast oet. Feestverlichten boven de stroat slingert bie elke neie windvloag griezeleg inneweer.
Jan Joager stapt nog gaauw boukhandel in. De waarme luchtstroom bie ingang dut hom goud, hè, doar knapt n mìns van op. In zien aigen hoeske komt verwaarm nait bovem de 17 groaden. Laiver n dikke trui aan, dan aan ‘t ènd van t joar n dikke gasreken.
t Vaalt nait tou, rond te kommen van allineg AOW.
Haand ophollen? Bie gemainte? Nee, dat wil è nait.
En jeuzeln, wil è wis en zeker nait.
En din nog, jeuzeln, as è hier noar binnen stapt?
Nee, echt nait!
Aal dij prachtege bouken en altied de aldernijsten. En altied n toavel vol mit Grunneger schrievers. Lesten had è n bouk van Jan Boer lezen. Prachteg von è dat. Wat wol n mìns nog meer. t Is hom sums en din n echt paradies tou.
Dizze tied van week is t voak drok in de winkel. Vlak veur n weekend, of zoas nou, veur de feestdoage, elk wil wat leesderij in hoes hemmen.
Dij drokte stoit Joager wel aan. Hai schoevelt rusteg tussen aal t volk deur noar de toavel mit de nijste en beste bouken. Tegeliekertied kiekt è wat om zuk tou; ‘zollen ze zain wat è aan mans hèt? Nee, doar liekt het nait op.’
Het bouk van Geert Mak, dat è dizze week wel drij keer lezen hèt, holt è veurzichteg oet binnenbuuts van zien sleetse jazze.
De stoapel woar t bouk bie heurt, vindt è vlöt. Hai legt bouk gaauw terug, bovemop de andern. Gain mìns dij dr wat van zugt.
Zien ruilbouk hèt è ook aal in hannen: het aldernijste bouk van Harry Mulisch. Hai bloadert rusteg deur het dikke bouk; ‘doar komt è de kerstdoage wel mit deur. Woar zit de magneetstrip? Ah, al vonnen.’
Gaauw schudt è het widde strookje te bouk oet.
Zien ogen goan richten kassa. Dr stoit n dikke riege veur. Gain ain hèt aandacht veur hom. Hai schoeft het bouk onner zien jas, in zien binnenbuus en lopt noar de oetgang. t Is hom weer lukt.
“Meneer?”
Net boeten de winkel blift è stoan, omreden n zwoare haand ligt dr op zien scholder. Hai draait zuk om. Achter hom stoit winkelboas. Joager kint hom wel. Aalgedureg proaten ze wat, veuraal over bouken, welke ze goud vinnen en welke nait.
Man holt hom n schoal mit kerstkranskes veur. “Wollen ie gain kerstkranske?”
Jan Joager begunt wat te stöttern. “Ik… he, … ik, …, het was nait mien bedoulen om…” zien haart bonkt swoar, zien keel zit hom wat dicht. ‘Wat zegt è nou toch? Dr was ja niks loos.’
Hai sloekt n keer of wat en din, as è zuk weer onner controle hèt, pakt è n kerstkranske van de schoal en zegt: “Joa, lekker, bedankt.”
“Asjeblieft,” zegt winkelier. “t Is ja kersttied, doar heuren kerstkranskes bie.”
Joager knikt. “Dat is woar, dij heuren dr zeker bie, en nog bedankt.”
Winkelier klopt hom op scholder. “En èh…, fijne kerstdoage veur joe.”
“Joa, joa, veur joe net zo.”
Joager blift nog stoan. Winkelier nikt hom aits tou, din boegt è zuk noar Joager over, zien stim doalt tot n zaacht fluustern: “Mit dat bouk kom ie de kerstdoage wel deur, mor leg je hom wel weer op dezulfde stoapel terug? t Is echt de muite weerd om te lezen. Nou tot noa de kerst din mor.”
Terwiel winkelier, mit schoal vol kerstkranskes, zien drokke winkel weer inlopt, blift Joager hom, totoal oet t lood sloagen, noakieken.
Hai schudkopt even, zet zien kroag wat op en lopt mit n waarmer gemoud as eerst, deur de kèlle, kèlle, natte winteroavmd op hoes aan.
Wirdum, december ’04
