De Duutse Slamper

Vertoalen van ‘De Düdsche Slömer, dat Speel von den Rieken Mann’ – Proloog en akte 1

Speulers: 1. Slamper 2. Vraauw 3. Neef 4. Oom 5. Zwoager 6. Noaber 7. Jongkerel Minnoares 9. Kok 10. Engel 11. Mozes 12. Wet 13. Prediker 14. Dokter Zunde 16. Dood 17. Duvel.
Tussendeur en Proloog en Epiloog: Nar.

Proloog Nar: t Drama ‘Duutse Slamper’, dat ie nou te zain kriegen, haar beter haiten kind: ‘Elkenain’. Want wat Slamper aan t end van dit stuk overkomt, dat gebeurt elkenain. Dood wacht ons aalmoal, mor gainain dij der noar tou wil! Ha, ha, ha! Mor loat ons mit eerste akte begunnen, as Slamper nog denkt dat e n dikke kerel is. Hai het n fikse koater van t zoepen van veurege naacht. Slamper het n gloepend glènne hekel aan dij olle Roomse pestoors, mor ook aan dij nije Lutherse pastors, dij hóm wel even oetstukken willen hou of dat e leven mot, en dat aal t bezit, dat hai hom van olle roomse kerk touaigend het, aan nije kerk toukomt. Slamper gaait nooit nait noar kerk tou.
Hai vuilt hom meer thoes bie de natte gemainte.
Ha, ha, ha!

Akte I, scène 1: Slamper en jongkerel. Ploats: Veur t hoes van Slamper. Tied: Smörgens rond n uur of tien.

Fris, vrolek en lusteg aaltied is mien haart, mien wil en grootste vliet.
Woartou helpt mie aal t gold of geld, as ik nait waas n bliedege held.
Joa, as ik mie doar nait aan hol, din krieg ik schimp van jonk en ol, din schellen ze mie oet veur zunege hond, en doardeur rakt mie t haart verwond. Elk dij slampt mit zail en haart is ja n man doar elk van snaart.
Ze stoan ien gunst op dizze eerd, da’s mie vanzulf ook hail veul weerd.
Wat mien voar beriekt het op aigen kracht, woar e veur spoard het, dag en nacht, Dat mout nou onder mensen kommen, aans heuren ie mie van schoamte brommen. As ik dat aal bie n kander hil, docht joe dat mie dát bevil?
t Laifst wol ik woeker doarmit drieven, dat zel de Poapen nait bot believen.
Mammon let gain mens mit rust, van dij last bin k mie goud bewust.
Van Mammon wil ík wezen de heer, en míen haart dut hai gain zeer.
Wat duur en pront staait aan de dis, dat ze’k der hin, woar en gewis.
En aal wat heurt tot pracht en sier, doar mout niks aan velen hier.
Noa mien dood wai’k ook ja nait wel mit mien boulen op kladder gaait.
t Scheelt mie nait aan goud of geld. Wat moakt mie t oet as nood aanbelt!
Ik zel mie ommeroak hier weren, loat ol prekers moar roazen en reren,
Zai willen mie t laifst t leven veurzeggen, en mie heur geloof opleggen mit de goddelke haailege schrift, woar toch ons grootste hoop ien blift.
Ik bin nog jonk, fris en gezond, ik vuil mie nog zó’n jonge hond, da’k nog hail veul moois doun kin. En as ze mie nou zeggen din, dat God ons vragt om rekenschop, dat wil bie mie nait in de kop.
Ik zoep ter geliek om, dag en nacht, en banketteer ien vreugd en pracht.
Bie mie is t aal mit wat spot, da’k vroag: woar is der Poapen God?
As ze op heur kaanzels stoan, kieken ze van elkenain vandoan, of t nou n vorst is, n heer, of n knecht, zai preken tröts en dít wordt joe zegd:
‘Volgen ie nait ons goie road, din roaken ie aaiweg ien verdoemde stoat!’
Doarmit willen ze ons din verheren, en de wereld vannijs bekeren.
Destieds is t heur wonderwel lukt: haile wereld hebben ze onderdrukt.
Zo’n loer, doar komt nou niks meer van, nou geldt nait meer des pausens ban.
Aal t kerkbezit is heur verbeurd. God geft t terug, aan wel t touheurt.
Mot ík aan kerken en schoulen geven? Dát zal gain staarveling ooit beleven.
Ik ben mien aigen kerkpetroon. Vicariën binnen doarvan mien loon.
Dat brengt mie goud wat op elk joar. Mit wien en draank bin k haildaal kloar.
Mien noaber het mie t ains veurlegd en zegd: ‘doe dus veur God veul onrecht,’ mor ik heb laiver dat ze mie zetten mit nette lu aan dikke banketten en laiver honderd doalder mit goie moud verslampen of verdobbeln goud, as aín doalder geven aan dat Poapenschop, dat knap k joe recht veur de kop.
Ien n kerk heb’k nait veul keken. Dij predeking heb’k min ien reken.
En dat örgelgedreun en koorgejank, is mie hail gain nofleke klank.
Haarp, luut, vioul, da’s mien affeer, wat mie aangaait: kom doar mit heer.
Vennaacht waas ik zo barstensvol, dat vemörgens pokkel nait op poten wol.
Oflopen naacht nam ik loat ofschaid, woarvan ik mie te herinneren wait,
Da’k bie mien neef fiks zat te eten van dij soep, haar k ja kant vergeten.
n Bult maleghaid heb ik heur verkocht, mor doar haren ze mie ja om verzocht. Aans waas oavend wat flaauw. (Tegen jongkerel:) Mien jong, nou mostoe even gaauw bie mien laive neef vroagen goan, of e waarme wien kloar het stoan.
As dát zo is, kom doalk weerom en zeg hom, dat ik dommit aankom.

Jongkerel: Ik run wel even roazendvlug, bin k ja zo weer bie joe terug.
Slamper: Joa, Ík mot nou eerst even noar deur.
Ik hoal mien vraauw der even bie veur.

Akte I, scène II Nar:
Nou, wat heb k joe zegd? Is Slamper gain baloor en n dik ol zoepsteern? Zien vraauw kin heur doar slecht bie deelleggen en zal hom t ien volgende scène wel ains even ienzaipen. Ha, ha, ha! Mor Slamper het duvels goud deur dat zien vraauw allaain mor zit te hikhakken omdat ze van t geld dat hai der deurlapt laiver n poar golden rinkjes, of wat aander snipsnapsnoaren kopen wil. Ie zellen t zulf zain, t is mie wel n flottermedam! Oh, la, la!

Vraauw, Slamper, Jongkerel

Vraauw, Slamper, Jongkerel
Vraauw: God dut joe groutnis, laifste man.
Slamper: Vraauw, dij groutnis neem ik geern an.
Vraauw: Ie bennen slecht te pas, is t nait?
Slamper: Of t bloud mie ien de oaders staait! t Zuur komt mie sikkom oet de moag.
Vraauw: Denk mor nait, da’k joe bekloag. Zó voak heb k mit joe zitten te proaten, mor ie willen draank der nait om loaten.
Slamper: Och doe laiverd, moaks mie weer min? Ik mot zoepen, zo laang ik kin.
Vraauw: Ie vernailen joen aigen lief, en doun verdrait aan joen aarme wief. Ie bennen ja as n kiend zo zwak.
Slamper: Stil! Doe wors ja aal meer n snak.
Vraauw: Gain zoeper zal ooit kommen bie God. Drief doarmit nou mor nait de spot.
Slamper: Hol die de kop, bis haildaal dol! Van zoveul zoepers waas hel overvol.
Dus doarmit kins mie nait verheern.
Vraauw: God geft, dat ie joe ooit bekeern.
Slamper: Zo’n pronksteert as doe, mit dien over moud, dat liekt mie ook nait aal te
goud. Ien mien oog zigs doe splinter wel, mor mit dien baalk koms zulf ien hel. As dien perels, gold en edelstain, zó schienen! Dat kin zun allain. Doe denks die wel van zunde vrij, mor doe
stinks godsgruwelk van hoogvoardij. En dat bevaalt God ook nait best.
Meschain da’s aan dizze road wat hest.
Vraauw: Ie kieken wel hail bot op mie neer, mor mien opschik strekt joe ook tot eer.
En wezen as elk, dát mouten wie.
Slamper: Joa, mor dat geldt din ook veur mie. Aaltied as ik bie mensen zit, vroagen
ze mie: zoeps mit ons mit?
Vraauw: Ik zeg joe tou: as k joe nait meer zoepen zai, dat ík mit mien gepronk oet
schai.
Slamper: Maags nooit weer droagen n edelstain, gain ring, gain perel, groot of klain.
Vraauw: t is wel n zwoar onderpand, mor k geef joe hierop vast mien hand:
Ie, nooit meer doen as n kenon, en ik zel leven as n non.
Slamper: Geef mie dít joar din noch wat oetstel. Doarnoa blief k van draank of wel.
Vraauw: Ain joar? Dat kin k nait goudkeuren. Ien n joar kin veul gebeuren.
Slamper: Mainstoe, da’k vöt staarven wil?
Vraauw, hol die doarover stil. Kinnen wie nait wat aans beproaten?
Mos mie n etentje kloar moaken loaten woars even goud dien best op dust. Venoavend heb ik grote lust om bloumkes weer ains boeten te zetten. En doe mos op t etendrinken letten.
Vraauw: Mien god, ie kinnen toch nait ale doagen hailtied zo’n praan gasten vroagen?
Slamper: Ik nuig elk, dij mie bevaalt. Gain ain, dij mien pelzaaier vergaalt. Ik wil brassen en rollebollen. Doe en gain mens kinnen mie tegenhollen.
Vraauw: Wor nait zo hèls, mien laifste heer: Denk veur en noa aan Godes leer.
Slamper: Al slamp ik ook zo noa en veur, Petrus let mie der doch wel deur. Wel wait hou of dat t ien hemel is. Wat ik hier heb, doar bin ik van wis.
Vraauw: Mien laive man, dij wizzeghaid ver doemt ons tot ien d’aiweghaid.
God mouten wie altied rekenschop geven; hou dat wie tied bruukten ien dit leven.
Slamper: Bruuk doe dien tied mor veur t oavend moal. En leg wat schiere klaiden ien
zoal. Ik zuik ientied n goie wien op, din zetten wie boulen even goud op kop.
Vraauw: Zoepen ie joe op nduur nait dood? Slamper: Vraauw, ik ben nog altied nait ien
nood. Even wat lekker dikdakken derbie is ja nooit n straf veur mie.
Vraauw: Ach, ie hebben weer hail wat proats.
Slamper: As doe dien gerevel nou moar loats.
Vraauw: Laive man, doar gonnen ie weer hin.
Slamper: Doe wais, da’k zunder zoepen nait kin.
Slamper (tegen jongkerel): Jong, goa doe rad noar joager even. Loat honden goud te vreten geven.
Jongkerel: Geef mie din wel ais nuver wat brood, want zuneghaid is hier veuls te groot.
Slamper: Van dij zuneghaid da’s woar. Vraauw, moak honden ook wat bonken kloar.
Ik goa nou bie neef op aan: Wien staait waarm en kloar ien kaan. Goa ien hoes vraauw, hop, hop, hop!
Vraauw (tegen pebliek): Is mien man gain dikke stiefkop? n Aanmaarken kin e nait verdroagen.
God zel hom nog mit zaikte sloagen. Allain n zaikte kin hom leren, aans zel e hom ja nooit bekeren. Deur ons wordt meer aan honden veurzet, as aan n aarme mit groot verlet.
Is t gain godsgekloagde verwording, dat ons achten veur god is zo gering?
Mien man kin t wel terdeegs vergeten: van mie krigt e gain wien bie t eten.
Ik zal hom draaien n fikse loer, aal dut e hailtied ook nog zo stoer.
(Jongkerel is weerom kommen).
Slamper: Mien jong, mit wat veur nijs komstoe?
Jongkerel: Joen neef wacht al n zet op joe. k Zel ientied noar honden goan, is dat geliek ook ja weer doan.
Slamper (tegen pebliek): Ik mot mie hailtied slim bedoaren. Mien vrouw wil mie aaltied ringeloren.
Mor n Jan Doedel ben ik nait, as ze, wat duvel, dat mor goud wait.
t is n ol juffraauw aalbedil, nooit zel ik doun wat zai van mie wil.
Nar: Hoi kerel, snak nou mor nait meer: aiglieks is joen vrouw joen heer!
Och gommes, och gommes!!!