Brijkar Nijs

Mien laive tied doar is brijkar al. Tied vlugt ja om denkt Pieterke. Vlug pakt ze n paan, struukelt oast over Jaan zien klompen en gait as de deksel noar boeten tou.
Gelukkig Rieks is nog nait vot. Zeker n nijske want vrouwluu stonnen altmoal om Kloasien tou.

Dou Piederke heur brij ien paan har, ook gauw noar Kloasien en aaner vrouluu tou om te heuren wat veur nijs Kloasien weer hed.
Konnen aan heur gezicht zain dat ze der mit iennomen was dat ze t middelpunt van t gesprek weer was. Ien kleuren en geuren zat ze te vertellen wat heur guster weer te beurt vallen was. Gusteroavond begon ze, was ik nog eemkes noar zuster Stienje goan.
Ik was oet sukker en Freek wol altied sukker ien kovvie hemmen. Dus mor gauw Stienje vroagen of dai heur eemkes oethelpen kon. Dou ik doar ien hoes kwam zaten ze mie doar allemoal te kieken as kuuken dij aai nait kwiet kon.
Ik zeg mien laive tied stumber wat is hier te doun. Ie kieken ja allemoal zo bescheten te kop oet.

Wie hemmen ook wat zegt Stienje. Most mor nait verder vertellen, mor wicht mot traauwen.
En nou heb ik heur altied zo woarschout zegt ze mor zai waiten alles altied beder. Ik schrok der van zee Kloasien dou Stienje mie dat vertelde. Ik zee, doar mout ik eerst wel even bie zitten goan en docht onner tied, doar mout ik meer van waiten.
Dou ik goud en wel zat zeg ik tegen Stienje mien laive tied moagje dat is ja allernoast.
En dou begon Stienje te vertellen. Ik was der al bang veur zegt ze. Brechtje was al ain dag of wat dat ze heur smörgens nait goud vuilde. Heitied kokhalzen en spijn net of ze moag wat van streek har. Vanoavond kwam Gerriet heur ophoalen om noar jongelings en wichter verainnen te goan, moar ze haar gain zin om doar noar tou te goan. Ik docht al, zegt Stienje, doar is wat aan de haand want as ik wat vroug den draaide ze der wat om tou. En Gerriet zat moar wat aan toavelklaid te peudern en keek tou kop oet of hai zien leste stuver versnoupt har.
Op den duur zeg ik tegen hom moar joe huim toch zeker woar nait trouwen Gerriet. Naaaaaaauw zegt hai, het zol kennen. Och mien laive tied, zegt Stienje, ik docht da’k n klap ien mien gezicht kreeg. Ik schrok der van. k Heb nog moar niks tegen Berend zegt dij zit ien stoul achter zien kraant te sloapen. Dij is ja zo doof as n kwarrel en har van t haile gesprek niks heurd.

Dou Stienje oetproat was zegt Kloasien zee ik tegen Gerriet, hou kons dat doun Gerriet. t Was ook nait de bedoulen taande zee hai, mor t kwam per ongeluk. Hai was wel eerliek en joe konnen aan zien gezicht zain dat t hom muite ook.
k Har nog n beetje meelie mit hom ook zegt Kloasien zoas hai doar zat, zo onneuzel. Het begrootte mie ook nog veur hom.
k Heb haile nacht gain oog dicht doan zee Kloasien. Joa, zegt Joaps Jaantje, zukke dingen gonnen joe nait ien joen kolle kleeren hangen.
Zo ist moar krekt stumber zegt Kloasien k mout der nait aan denken. t Hed mie haile morgen oet t waark hollen. Mouten der moar nait verder over proaten want Stienje wilt t eerst nog n beetje stil hollen.

Dou ze oetproat was kregen anner vroulu ook nog n beurt om wat te zeggen.
Baukes Jannoa zee, mien oom Joap zee vrouger altied al, as t milnste van baide enden boas word den ist nait best.
Zo ist moar krekt, zegt Jaans Piederke dij dattien kienner hed en de vattiende ien aantocht.
Folgerts Beerntje dij nait te snugger is denkt bie heur zulf wat hed dat der nou mit te moaken. Zel wel wat oet biebel wezen denkt ze want Jannoa is nog al biebelvast, misschain wat oet spreuken van Soalomoa. Mout ze Folgert vanoavond moar ains noar vroagen dij zel t wel waiten want zien voader het vrouger n keer op tal stoan veur dioaken.

Soavonds om zeuven uur wizzen aale jonges op Bakkers Houk al dat Gerriet en Brechtje trouwen mouten. Brijkar Nijs was nog vlugger mit vernoamste en ploatseleke nijs oetgeven as Jan Hoan zien kraant en t Nijsblad van t Noorden, veural as der bie zegt word mouten het mor nait verder vertellen.
k Heb heurt das ien Chicoago west bis Gerriet was t eerste wat Gerriet heurde dou hai op Bakkers Houk kwam, dat zeeden ze den op dörp as der weer ain trouwen mos en dat gebeurde nog wel ais.
t Was gain gewoonte moar ook gain ongewoonte op ons dörpke, want knechten en maiden sluipen dij tied ien bedsteden op achterdeel achter koien.
Kens mie nait vertellen hous dat had hes zegt Anne van Teun tegen Gerriet, ja nait alles pesies moar zo ten noarste bie.
Al zulks wat mos joe den aanheuren. Joe kon noa eerste bekend moaking beder op Bakkers Houk vandoan blieven want doar mos joe den hail wat aanheuren.

Gerriet en Brechtje bennen trouwd en der is heur niks van overkommen, nou ja Brechtje het n podje kregen, n zeuvenmoandse zee ze den, mor dat gebeurde wel voaker op dórp ja, doar keken ze nait zo roar van op.
Kloasien mouk wel voaker ain hail keboal om wat dat niks om hakken har.

Ze wassen slim conservatief op dörp, Genesis 1 vers 28 woar staait, ‘wees vruchtboar en word talriek’, werd dik ien praktiek brocht. Der wassen den ook n bult hoeshollens mit acht of tien kiener.
Van doag aan de dag zeggens ze het zit ien de genens moar doar har ze vrouger goan verstand van.
Het is noatuurliek wel meugelk dat het doar ien zat want haile dorp was zowat femilie van mekoar.
Genens binnen nou zeker oetwaarkt want joe heurn nou noeit meer van dij akefietjes.
Alles is ook verannerd noa oorlog. Brijkar komt nait meer ien dorp en Kloasien as de beste mitwaarker en nijsgever van “Brijkar Nijs” is al laank oet tied.

En zo is alles verannerd op dorp, wel schaane. Vrouger dou konnen joe op dörp elk bie noam en bienoam, nou waiten joe noam van joen noaste noaber sums nait.
Ze proaten nou half kou haalf peerdestrond dat joe hemmen sums muite om mekoar te verstoan. Ons ole dörpstoalje, t sligte Hoogelandster Grunnings mit zien fiene humor is hailemoal vot.

Dat alles verannert is dat zellen ons ollers en grootollers ook wel ais zegt hemmen, mor bie heur ging het mainste tied van min noar beder en bie ons ook wel moar sums n beetje te slim, ik bedoul, mit noageboorte hemmen ze podje sums ook votgoeid.
Ain haile bult verkeerde dingen bennen votgoan mor ook n bult goie dingen.
Beveurbeeld, zo veul kerkgangers as der vrouger op dörp wassen zo’n lut beetje bennen der nou. Ale verainens bennen vot, gain ain hed t overleefd, allendig begroavenis-verainen en dij allennig om dat menskelu nog altied oet tied komen en begroaven worren mouten.

Ik denk dat as ons olluu vandoag aan de dag dit allemoal mit mouken den zollen ze wel aan psalm 79 vers 1 denken.
Ons dörpke word noeit weer zo as t west is en dat huift ook nait vanzulf, moar zo as t nou is huift t ook nait.
Het oale gemoudelke van ons dörpke is vot en ook aan de hoeskes hemmen ze te veul verknoeid en verdieëdonjed.
As joe mie vroagen den zol ik zeggen mit heur nijmoudse meroakels hemmen ze aankiek van dörp der nait beder op moakt.

Verannern nuimen ze vandoag an de dag veuroetgang. Moar aale verannern is nait altied n verbetern.
Wel bennen bult maale toustanden en gewoontes verbedert of votgoan, dat mout ik wel zeggen en doar kennen wie dankboar veur wezen.

Brijkar Nijs en Kloasien hemmen heur tied oetdaaind en mit dit verhoal wol ik moar zain loaten hou zo’n rieke humor en verleden ons dörpkes hemmen en dat mout nait verzwiennen, want tied hed gain schoft, alles hed zien bestemde tied.