Avifaunavisie?

Der binnen veul stichtens in Nederlaand. Veur netuur, Grunninger laandschop, vogel- en daaierbeschaarmen. Doun goud waark, mor k heb der wel ais wat vroagtaikens bie.
Der was woaraargens n vogel spot. Nee, gain grappen over n spotvogel. t Was de zeldzoame westelijke tapuit. Ien zoveul joar hier nait veurkomen en ienains was e op Texel. Gounent goan der zingend as liesters vot op òf mit n telekenon. Foto’s knippen en din ‘viral’ moaken.

Dat dut mien kammeroad Albert, vogelkenner, ook: ‘Joa jong, schier nait?’ zee e.
‘Joa,’ zee k, ‘mor as t zo’n zeldzoame vogel is, komt der dommee n bult volk op òf.’
‘Dij stoan der aallaank, komen uut t haile laand, zulfs uut België,’ zee e bliede. Mit dij gekte haar hai al viefteg euro verknapbust aan n boute op verboden terraain.
Ik docht bie miezulf, as t nou n rood-wit-blaauwe stroopsnoavelplevierpiekje mit sjerpvleugels en drij oranje pootjes wezen zol, din is t bezunder. Mor of zo’n tapuit n meroakel is? En t vogeltje verstopt zuch toch veur aal dij loerangels? Nee, wie mouten boudel ‘beleven’.
Ik las dat n directeur op kosten van zien Kiekeboe-stichten dure vekaansies verrekende mit raaizen noar verre streken om vogels te spotten. Leden moggen op feesbouk mit koekeloeren … aans wazzen zai ja kiekendaif van aigen poddemenee. n Bult lu raaizen vot t haile laand òf om n zeldzoam vogeltje te ‘spotten’. Woarnemen of bekieken hait dat nait meer, t is nou spotten. Noar mien dunken is dat nait ien t belaang van vogels zulf. Onze netuurregeloars worden biekaans tureluurs ien kop as der weer wat bezunders woarnomen … eh … spot wordt. Bie mie ien de buurt werren der leste joar zeeoarends zain. Sensoatie. As dij hier nou ais brouden zollen. Even telelens der op en din kraant bellen. Dit mouten wie ‘beleven’. Dij vogels motten kaansen hebben om hier rusteg(!) te brouden. Waist wat, as zai even op de wieken binnen, hangen wie n webspion ien de boom. En der maag gainain ien de buurt komen, aans versteuren zai t netuurgebeuren ja… t verloop loat zuch roaden. Der kwammen meer camera’s, nou veur onnure vrumde vogels. t Kon aal schier op feesbouk beleef worden en allerhaande zwetzerij vloog bla bla ‘viral’. Koekeloeren ien aandermans nust. Eerste broudsel gong doarom mis.

n Zetje leden docht ik dat zanger Bert Hadders zien Boskloppergala in mien toen regeld haar. Dou k goud keek, zag k n poar bonte spechten drok tegen de stammen hoamern. n Zwaarde koater loerde vanòf t toenhek begereg omhoog en schatte zien kaansen. Wazzen der nait. Kwam deur mie, k bemuide mie mit netuurwetten. En doar zit de koekoek onder t stroekgewas, omreden ‘netuurlaifhebbers’ botsen mit nkander. Der mit bemuien of òfblieven. Wijlen dr. Fop I. Brouwer (al wat groeit en bloeit) zol der denkelk dudeljo van west wezen. Zol man aal dij ‘netuurvrunden’ din ien zien botaniseertromke frommeld hebben? Waarkgroup Oehoe, waarkgroup Buizerd, waarkgroup zusenzo binnen apmoal aan d’loop mit telelenzen, appkes en (postdoef)drones. Vrouger haar k as kwoajong postdoeven. Dij roekoerden onrusteg as buurman zien tumeloars overvlogen. Duurde nait laank of ze haren verkeren en haile buurtschop haar tumelpost op de dakpannen …

Vogeloars hoaten voskes dij van neture geern n vogeltje griepen: ‘Der is gain grutto meer te zain.’ Vozzen-aaiers binnen lozer as vozzen zulf: ‘Din mouten joen grutto’s n poar akkertjes wiedervot zitten goan.’
As k proaterij van dij lu aanheur din denk k dat zai apmoal opgruid binnen mit de Foabeltjeskraant in de joaren 70. Geldt zeker veur n stichtensboas woaraargens op de Veluwe. Hom wer op tilleviesie vroagd hou of t kon dat der edelherten uut t Deelerwoud vervlogen wazzen. ‘Nou,’ zee man, ‘der binnen wat veul van en wie dochten dat der ien t Drents-Friese wold ook wel n roedeltje leven kon.’ Dus was der n hek openzet. Hai wos nait deur wel.
‘Mor,’ zee prizzentoator, ‘der binnen boeren dij schoa van herten hebben.’
‘Oh,’ zee man, ‘din fluiten ons vrijwillegers ze toch even weerom …’ Hou komt zo’n zwampoester doar mit vot?
‘Zollen wolven uutkomst baiden?’ vruig n schoap ien wolfsklaaier zug òf, ‘ien Polen en Ruslaand hebben ze dij daaier al laank. Wie lopen hier achter.’
Dat zee n verdwoasde vekaansieganger ien Zweden ook: ‘Nederlaand lopt achter, ien Zweden hebben zai allaank elanden …’

Ik haar t doar dus over mit mien kammeroad Albert ien ain van zien volières. Hai haar t drok mit zien goudamadines, proemkopperkieten, wevers, zebravinken en aal zukswat meer.
“Waist nog wel dat der veur n joar of tien n waarkgroup was dij plaaitte veur n ‘braide Mississippiachtege rivier westelek van Stad’”, vruig k hom. “Zowat van t Laikstermeer tot aan t Wad. Schier veur vogels en veur laifhebbers om netuur te ‘beleven”.
‘Hè? Eh joa, dat wait k nog,’ zee Albert, ‘…kiek … mien töddeltje het n aai legd,’ en hai greep n handjevol vouer uut n spintvatje.
‘Schier ja’, zee k, mor pebaaierde proatje aan te hollen, ‘zo’n lut laandje Albert, mit apmoal grootdenkers. Plan van Mississippirivier wer votmovveld deur laandaigenoaren dij dat megalomaan nuimden.’ Kammeroad keek mie aan en pruifde t woord op de tong: ‘Me…ga… eh me…ga..lo…maan, joa, dat bouk van Maarten ‘t Hart ist nait? Mout k nog aal n moal lezen.’ ‘Nou … was dat nait de Ortolaan?’ vruig k.
‘Krekt, dát woord zocht ik.’ Albert veerde op en pakde n kruuswoordenboukje tou borstbuutske uut. Op bladziede acht mos nog n vogelsoortnoam van acht letters stoan. ‘Hartstikke bedaankt mienjong, even ien n kevort opsturen en din heb k n prieske van viefteg euro wonnen.’
??? n Koekoeksjonk ien aandermans nust? Mit n aander woord … avifaunavisie?