80 joar veurbie
Over roem twai week is t tachteg joar leden dat twaide wereldoorlog veur Grunnen veurbie is.
De muinsten hebben t heulemoal nait metmoakt, ik ook nait, 3 moand der noa ben ik boorn. Dus tiedens de bevrijding zaten mien olders in n grode schoelkelder. Dai was moakt in de grassilo an t Houndaip achter boerderij op nr 55.
Ze haren alle oorlogsjoaren gewoon in heur hoes deurmoakt, mor nou werden ze anbevolen om door vot te goan, t wer levensgevoarliek, zeden ze, de bevrijders dus, Canadezen zo as k altied begrepen heb. Bie onze boerderij waren achter en veur kanonnen opsteld om de bezetter oet stad te verjoagen. Mien olders woonden op nummer 53, vlak an noordkaant van t Houndaip.
Ze haren al wel es schoeld in stookhut van Kupers, mor dat wer te klain.
Achter ons waren twai boerderijen en n klein aarbaiders hoeske. In de boerderij van mien olders woonden an aandere kaant ook nog aarbaiders. Dat wer vief gezinnen in ain schoelkelder. Dat waren 18 of 20 mensen doar in.
Boeren Ebbinge en Kupers haren iezern balken over de silo legd en door overhen holten baalken, en doar aalmoal stropakken overhen en ales ofdekt met grond.
‘t Was aingenliek net n ronde bult. Deur n loek kon je binnen komen over n ledder. Hopeliek waren ze doar vaileg.
t Mot n oorverdovend keboal west hebben, kanonnen schoten achter mekoar deur, t leek der op recht omhoog, mor ik heurde loater dat de bommen of grenoaten in Noorderplantsoun neer kwamen en bij de Oostersluus.
Mor der waren ook vlaigtugen dai aal overvlogen met n gierende toon en aargens hun bommen luiten valen. Vlak in de buurt bennen ook bommen terecht komen, en ook moal n vlaigtuug dai anschoten was deur de Duutsers. Dai is in n wailand de grond in schoten. Noa de oorlog was dat meschain wel de eerste moal dat Haarm Poort een baarging dee, met n op de kop getikte Jeep.
Houveul doagen dat ze met mekoar in schoelkelder zeten hebben wait ik nait. Mor op n bepoald moment wordt t loek opengooid en kwam der n kop van braide zwaarde man, dai wat ruip, t zal wel Canadees west hebben, mor gain ain verston het. Vrouw Ebbinge zee tegen Corrie heur dochter: “Tou Corrie, doe hest Engels leerd, wat zegt dai man.” En dauwde Corrie wat noar veuren. De man zag heur, bood heur geliek sukkeloade en n sigaret an.
Bliekboar was t rusteger en vaileger worren en kon elk noar heur aigen hoes.
Zo ver ik wait was der nait veul schoade an hoes en omgeven.
Toch was t veur elk weer wennen en men zag roare dingen. Neem nou tiedens die beschaitingen waren Duutsers dood komen, ze haren ze in wailanden langs de weg begroaven, hail vremd met ain aarm boven de grond. Der bennen soldoaten west dai zeden: “Kiek, ze grouten hun laider nog. Mor aigenliek was t allin mor om ze terug te vinnen.
En wait je, der lagen bulten geel koperen lege hulzen van de grenoaten dai op stad ofschoten waren. Hail lang het der zoaine bie ons in hoes stoan, as je der met wat tegen an sluigen, klonk dat hail lang noa. En der bennen mensen west dai der hail veul paraplustaanders van moakt hebben van zo’n hulze.
Ik heb nog n iezern schaarve van n grenaot.
t Was veurbie, of nait, zo te zain brandde het op veul ploatsen in de stad, mor het leek der op dat Hoogkerk was bevrijd.
Mor elk wis dat nog nait. Station van Vairverloaten wer bewoakt deur vair oldere Duutsers. En dai zaten der nog steeds en toun met lood in de schounen ben der gounent hengoan, zagen al dat ze de geweren boeten tegen de mure anzet haren, vechten wollen ze nait meer. En gaven zuch gewoon over.
Veul Duutsers werden in de pulploods van de sukerfabriek opsloten, mien pa en Boersmoa oet Pikkertbuurtje waren bie de bewoaking as bewoakers, allebaide met karabijn.
Ik heb t nait metmoakt, mor ik heb der wel een angst van over hollen, ik was as de dood veur vuurwaark, veuraal de knallen, en ook as t onweerde, kroop ik onder toavel.
Hoast tachteg joar is elk weer vrij, genait of genotter der van.
