Woarom? Doarom!

Daarom?…. Is gain reden; zegt man doch mainsttied. Mor der mout doch wel n oorzoak of reden wezen, veur aal wat der in ons noaste of wiedere omgeven beurd. Zukswat komt doch nait zo mor oet locht valen? Achteròf is voak n bult verkloarboar. t Kin ja nait aaltied n ongelok, of stom touvaleg wezen. Gain mens is veur t (on)gelok geboren. Aigen verdainste?; touvaal?; noodlöt? Woarin mouten we nou leuven?

Woarom? …. Binnen mensen op dizze eerde komen? Tot meerdere eer en glorie van onze Schepper? Of noodzoakelkerwies vanwege t aantelen? Onze olders hebben ons vanzölf – aal din nait vol vreugde – begrout. Gain van de borelingskes het der ja zalf om vroagd. Eerste kreten binnen din ok vervast gain vreugdeklaanken west. n Vrömde, kolde, aangstaanjoagende wereld is t, dij heur of hom begrout. Doch blift t aaltied n meroakel. Oplochten, veuraal noadat bleken is, dat alles dik in odder is, zowel mit mouder as kind – aal der op- en aan zit – en t wieders zond lekt; is der reden tot grode dankboarhaid.
We hopen, dat we der mor laank van maggen groalen. Mor dat hebben wie ja nait in aigen haand. In broeklain geven en kregen! Veur goie, mor ok mindere tieden. In veur-, mor schaande genogt ok wel ais in tegenspoed. Mit hopelk meer laif as laid. Ok zit in elk begun t ende al besloten. Dood en leven heuren bie mekoar as kop en munt; yin en yang. t Blift aaltied n kompleet roadsel, woarom d’aine vraauw – al din nait veurzain – votdoadelk in verwachten rakt, meschain wel van bèrreplaank of aan, en n aander noa laank wachten en veul onderzuiken, voak oet nood, noa n aantal mishottjede pogings; veurgoud hoop op gezinsoetbraaiden opgeven mout. En wat te denken van al dij vraauwlu – wichter voak nog– dij t kind (nog) nait willen en t doardeur (loaten) òfdrieven, of ter adoptie aanbaiden? Woarom? …. Is alles in dizze wereld zo ongeliek verdaild? Hebben paardie lu zowat helfte van tied kommer en kwel? Komt sommege lu financiële aarmou mor nait te boven? Blift het stoer, aaltied mor weer vernijs èndjes aan mekoar te knubben, terwiel bie sommege aandre lu schienboar zomor t geld binnen blift stromen.
Over gerechteghaid proat! Waaraan hebben wie dizze verdaildhaid in soamenleven verdaind? Elk het doch t zölfde recht op n mensweerdeg bestoan? Hebben zie meschain wat onmis doan, of het man dit aanszins over zochzölf òfroupen? Of mouten we dit raangschikken onder t heufdstok “kloare pech”?

Woarom? ….Heerst der in bepoalde laanden zowat aiveg en aaltied oorlog. Is der zowat nooit n tied van – of zicht op – vree? Stoan paardie volken aalsmor vannijs mekoar noar t leven. Binnen der doagelks miljounen ontheemden op vlocht, of mouten ze bivakkeren onder mainst erbaarmelke omstaandegheden. Onschuldige manlu, vraauwen en kinder.
Woar is t laand bleven, woar laiwe en laam vredeg noast nkander leven konnen? Woaraan ontlainen terroristen t recht op heur verschrikkelke gedou? Wenneer komt er in t haailege laand endelk ains Vree?

Woarom? ….Roaken zoveel mensen, veuraal jongern, zodoaneg mit heurzölf en aandern in knubbe, dat ze mainen haard te mouten schoppen tegen bestoande odder deur overmoateg alkoholgebroek; drugs; allerhaande vörms van krimenoalitait en aander excessen en hiermit voak gepoard goand zinloos geweld? Zie hebben weelde en welvoart ja aan t gat hangen, mor waiten ogenschienlek nait, hou doar mit om te goan.

Woar ging t mis? Wel of wat is der as schuldege aan te wiezen? Wel is veur aal dij noareghaid verantwoordelk? n Teveul aan buusgeld; betoalde bieboantjes; thoessituoatsie: – inkomplete femilies – waarkende mouders – gebrek aan echte aandacht, belangstellen en tied – (sleudelkinder!); tot dizze hedendoagse oetwozzen? Hou kriegen we menskhaid weer in t goie – algemain apsepteerde- spoor? Woar binnen de algemaine nörms en weerden bleven?

Woarom? ….Is er zoveul krimenoalitait in wereld? Onvree mit homzölf, alles en elkenain; nieds t.a.v. aandern, dij t (voak schienboar) veul beder trovven hebben? Binnen wie mit nkander, t spoor n bedie biester roakt? Hebben we teveul buusgeld, van dij gevolgen, dat benoam t jonkvolk nait wait, wat e doar van gekkeghaid zoaal mit doun mout? Vreten ze doarom zokse roare dingen oet en zetten ze t dure geld om in draank. Zoepen ze as n krieger op t oorlogspad. Hebben we t zo goud, da’ w dij weelde van onze welvoartsstoat nait velen kinnen? Binnen wie zo verwend deur t bezit van t eerdse sliek, dat wie aal veurdailen van onze gaistelke- en eerdse verworvenheden vergeten binnen? Worden we deur t “ wereldvenster “ – d’ alensoverheersende tilleviezie en (internet) computer – zo ‘brainstormd’, dat we waarkelkhaid oet t oog verloren hebben?

Woarom? ….Lieden miljounen mensen op dizze eerdkloot aan: aarmou, honger en dörst? Roaken er doagelks zoveul lu heur boantje kwiet? Is der bliekboar gain enkele regeren in stoat t tie blievend te keren? Zain zie – ondaanks schone beloftes – gain kaans n ende te moaken aan aal dij bekende en deur elks zo verfoeide wantoustanden; widde boorden krimenoalitait – fraudes; omkopens; chantoages; drugshaandel en –gebroek; moord en doodslag; vandoalisme; daifstal; korruptie en aander “braandheerden“? Woarom?…. Lopt ain op de vaar huweleken spoak? Woar is traauwbelofte bleven, as we t bliekbaar bie elk zuchtje tegenwind al òfwaiten loaten? t Zo gaauw nait meer zain zitten en t ‘huwelksbieltje’ der bie dele smieten? Waiten wie ons mit welvoart en welstaand gain road meer? Mouten wie zo neudeg as echtpoar aalbaaiden waarken, mit dij gevolgen, dat wie sikkom gain tied meer hebben veur mekoar? Wat doun we mekoar en onze kinder aan? Zo binnen we doch nait traauwd? Woar is ons verantwoordensgevuil bleven? Woar belofte van aivege traauw, in veur- en tegenspoed? Huweleken worden in hemel sloten, wordt der wel ais zegd, mor woar blift din dij Allerhoogste traauwambtenoar? Woarom let HIJ dat aal geworden en grep HIJ dij echtbrekers nait bie schammelhakken? Geven we nait meer genog om mekoar en kaizen doarom te rad weg van minste weerstaand. Aan ovrege betrokkenen en in t biezunder kinder wordt schienboar naauw docht.

Woarom? ….As we bovenstoaande faiten consteteren en erkennen; t aalmoal zo ofgemieterd goud waiten en t zo groag aans zain; kinnen wie der mit ons altmoal din echt niks aan veraandern? Blieven onze ogen sloten oet: aangst; aigenzinneghaid; zölfzucht; onverschilleghaid; gemakzucht of apathie? Loaten we daarom alles mor geloaten – liedzoam – over ons heen glieden?

Woarom? ….Gunnen mensen mekoar t licht in de ogen asmangs nait? Nieds, op aal wat n aander het? Kikt menneg oog aaltied noar d’aander? Is andermans gras nog aaltied veul gruiner?
Willen of kinnen we n aander nait goud begriepen? Willen we aalsmor t zölfde of meer as wat n aander het? Zo ontevree, mit wat we zölf zomor kregen hebben, of is t schier òfgunsteghaid? Aigen verdainst is t ja nooit! Dankboarhaid is mainsttied wied te zuiken. Woarom? ….Meten lu schienboar mit twij moaten; is t oordail nait geliek; droagen gelieke munneken nait dezölfde kappen? Mout de aine mens staarven in ploats van te maggen leven, in tied dat paartieds n aander zo geern goan wil? Zellen we t nait meer aan onze Grote Hemelse Regisseur over loaten mouten en pebaaiern veuraal ons aigen stroatje te schrobben? Verkloaren kinnen we loop van zoveul dingen ja doch nait!

Woarom? …. Moaken wie ons aaltied zo drok om onbelangrieke zoaken? Kinnen we onze toumeten tied nait beder besteden? Vinden we t zo stoer, ains sorry te mouten zeggen? Willen wie nooit minderman wezen? Mout het laifst onze aigen hoane keuneg blieven kraaien? Mouten wie zölf veuraal volop in belangstellen stoan? Woarom? …. Mouten paardie lu leven mit n sikkom ondroaglek verdrait? Kinnen mensen zo min vergeten en bovenaal vergeven? Ligt schuld nait bie elk van ons? Binnen we t parredies; de zundvloud en toren van Babel, allaank vergeten? Is onze sproak op zoveul terraainen nog aaltied verward? Zegt de ains aan ons beloofde regenboge ons nou gain sikkepit meer?

Woarom? …. Maggen mensen nait aaltied soamen old worden? Worden ze zomor onverwachts oet nkander rukt deur zaikte of aander meleur, woardoor aine bevubbeld noar n zaikenhoes of nog aarger n verpleeghoes mout. Of deurdat aine komt te overlieden; mit voak n bult zörgen veur achterblievers; liggoamelk, gaistelk of financiëel.

Woar kinnen we antwoord kriegen op dizze en nog n haile bult aander vroagen? t Grode ‘woarom’ blift ja n open vroage, woar gain mens n òfdound antwoord op wait. Elks mout zien aigen doarin vinden, as e der mor nait onderwegens bie verdwoald.
Of vroag k meschain noar t bekinde pad?