Van peuter noar kleuter

d’Eerste joaren

Eerste joaren noa mien geboorte heb ik vanzulven nait zo veul herinnerns aan. Ollu mozzen nogal wat muite doun om voeding oet flezze te organiseren. Nutricia fabriekde nog nait van dij mooie buzzen mit oetgebalanceerd melkpoeder veur flezze. t Was n haile toer om goie melk in flezze te kriegen. Onze swaartbonte melkfebriekjes stonnen in t gruinlaand, van dij melk mos ik t eerste moanden noa bevrijden hebben. Tot OZMI in Winschoot weer draaien en melkboer mit melkprodukten bie weg kon. Ook winkels mozzen eerst weer beveurroad worden mit potjeprodukten. Ook produkten mit meel derin wazzen der mor mondjesmoat. t Mos aal invoerd worden en hoavens hadden Duutsers verinneweerd achterloaten. t Was aal op de bon. En din dij spenen, dij wazzen ja van rubber en dat was in oorlogstied en vlak noa bevrijden gain artikel woar veul veurroad van was. Kinderwoagen mos der ook kommen. Mor goud dat k nait meer wait in wel zien ofdankertje ik legen heb.

k Haar in tied van gemainte n keurege distributiestamkoarte kregen. Ik mog dus mitdoun in t verdailen van de aarmoude noa bevrijden. t Het nog n zet duurd mit distributie. Pas in 1953 werden leste artikeln “op de bon” verkocht.

Ik mout der toch nait te veul onder leden hebben. Noa wat problemen in t begun, gruide ik verder as kool. Vanzulf lag dat ook aan t olle en bekende “Molenaars Kindermeel”. As kinder van dizze tied zo’n papke zain konden, din zollen ze neuze der veur optrekken, moar bie kinder van de bébieboom ging t erin as ….. pap! En noadat eerste tandjes der deurkommen wazzen, begon moeke ook mit gewoon eten. Nait dij nijmoodse potjes van Olvarit, mor gewoon t eten wat ollu zulf ook noar binnen lepelden. Moeke haar t din eerst wel prakt en zeefd. Reseltoat: n smereg oetzaind papke van eerappels en gruinte. As kind ging je der ook nog wel ais wat speuls mit om, din zat der meer eerappels mit spinoazie op moeke as dat je zulf noar binnen waarkt hadden. En as t mooi ging, zat haalve keuken der ook onder. (t Was din ook, wat Fransozen zeggen, een “déja vu” gevuil dou ik zulf mit mien aigen jong op schoot verhoopt pebaaierde der n potje Olvarit in te wurmen !) Stoareg aan ging je din gewoon mit ollu miteten. Ook bakkersprodukten wollen der wel in. t Laifst mit n beker lekkere sukkeloademelk, dij steevast over toavel ging as moeke der n schoon toavelklaid op haar (en ik n weke laank gain sukkeloa weer kreeg). Loater ging je aal netter eten en bleven moeke en t toavelklaid ook maisttied schoon. Indelk was j’ook van t potje- en peutereten of en at je gewoon mit de pot mit. Pot woarvan de produkten maisttied nog van aigen toene kwamen.

In tobbe

Hemmeln was bie ons n hail apaart gebeuren. In dij joaren haren wie in Midwolle nog gain wotterlaiden. Drink- en waswoater kwam van t dak en wer bewoard in regenbakke, n grode betonnen bakke dij bie ons haalf onder t hoes en haalf onder drifte lag. As je hailendaal hemmeld worden mozzen, din ging je in tobbe. Bie ons was dat in t achterhoes, woar regenbakke was mit n olderwetse wasbakke der noast. Der wer n grode kedel wotter kookt en dij wer in tobbe leeggooid. Din dee moeke der kold wotter bie, totdat t veur n lutje beudel goie temperatuur haar. En din wer je in tobbe zet en dat was grote lol. Je deden t pas goud, as der meer wotter op vlouer lag as nog in tobbe. In tied was moeke joe aan t hemmeln. Grootste hekel haar ik, net as aner kinder, aan t hoar wassen. Din laip t zaipschoem joe in d’ogen en dat prikde gemain. Moeke broekte eerst altied kindersjampoo dat nait prikken zol, moar dat wel dee. Loater wer mien hoar wossen mit gewone Castella Shampoo. Dat was poeder en mos oplöst worden in wotter. t prikde joe gemain in d’ogen. Mor dou was je al n grode kerel ja, en din hailen ie joe stoer en deden net of der hailendal niks aan de hand was. t Leven op dörp hernam zok, langzoam aan wer situoatsie weer normoal. Moeke ging mit mie noar “consultatiebureau” in t Gruine Kruusgebaauw. Doar wèr je din wogen en meten en deur dokter onderzöcht op ofwiekens. En din kregen moekes advies hou ze goud veur de kinder zörgen konnen. Ook kreeg ik streepkes om mie weerboar te moaken tegen pokken. Ze hadden allain gain sukses, ze kwammen nait op, zoas ze zeden. k Heb der loater nooit gain last van had. Der wazzen altied veul moekes mit kinder op t buro. k Mout Jan Blaauw, dij nou dizze oetgoaven redigeert, op dat bureau al tegen kommen wezen, al haar k der dou gain wait van. Mor dat zol ook aans worden.

Nellie

Nellie was mien hondje, aiglieks ons hond, moar dou ik de baintjes onder de kont kreeg, was Nellie nait bie mie vot te sloagen. Nellie was n lutje, nait al te zuvere fox, laif veur elk en ain, zolaank ze mor nait aan mie kwamen. Nellie was de woakhond dij op mie pazen mos, mor dou ik bie ons in drifte boeten speulen mog en ollu drifte ofsloten haren mit n ledder, kroop Nellie mooi tussen treden van ledder deur noar de vrijheid. En woar Nellie deur kon, doar kon ik ook deur…. Wereld boeten onze drifte trok, dus ging ik Nellie achternoa. ’t Bleek dat ollu doar aans over dochten, noa dizze ontsnappenspogen wer ik aanliend, en hond nait en dat von k nait eerliek.

Daip

Ik bin mit, aan, op en zowat ook in t wotter groot worden. Ons hoes ston hoast vlak aan daip, Nij Kenoal van Scheemdermeer noar t Hammerk woar e oetkwam in t Zieldaip. Dou ik van liene of en bie stroat speulen mog haar ik aan aander kaante van Draaibrogge al gaauw n lutje vrundinnetje. t Dochtertje van de melkboer en doar mog ik din wel ais hin om te speulen. Dat het ook sikkom mien enne west. Dou t wotter in daip ais n keer hail hoog ston – t was pegel zeden mien ollu din – was mien vrundinnetje heur buske in daip valen. Ik zol dij der ja wel even weer veur heur oetvissen. Net dou ik buske pakken wol, verloor ik mien evenwicht en vuil in daip. Vanzulf kon ik nog nait zwemmen, ik dreef as lutje pakketje in t wotter. Brogwachter Draai zag mie van d’aner kaant wale drieven, moar hai kon zulf nait zwemmen. Hai zag mien vrundinnetje heur pa op misbult stoan en raip noar Melkboer dat der wat in daip lag. Melkboer bedochde zok nait en sprong in t wotter en het mie der oethoald. Kin mie nog hail voag herinnern dat ik, wotterspijend, weer bie kwam. Melkboer brocht mie noar hoes woar ollu steveg schrokken van mien oaventuren. Eerste tied kwam ik nait weer aan aander kaant daip om mit mien vriendinnetje te speulen. Wel beloofden pa en moe zok, dat dizze kwoajong loater wel zwemmen leren mos. Ik heb der gain angst veur wotter aan overholden. Zwemmen he’k mie zulf leerd en in mooie zummers zat ik meer onder as boven wotter in t Scheemter zwembad. Mor da’s n hail aander verhoal……

Kleutertied

Stoadeg aan grui je deur en komt tied dat ollu joe nait laanger in hoes hebben willen. Din mout je noar schoule. Kleuterschoule kwam eerst. Doar kon je mooi speulen, je kregen der nije vrundjes en vrundinnetjes en der was n laive juf dij op joe pazzen dee. Jan Blaauw, dij hailendail links nog nait ains veur de helfte op de foto paasde, kwam ook bie mie in t kleuterklaske, soamen mit ale aandere kinder van de eerste lichtens van de noa-oorlogse bébie-boom. Mit maiste kinder zit je din acht joar laank op schoul, de maisten in dezulfde klazze of in t zulfde lokoal. Zulf zit ik onderaan op de foto, hailendal rechts. Nait om t ain of aander, moar op eerste dag van kleuterschoule, dou moekes votgingen en kinder bie juf achter bleven, reerden ze aalmoal dat t n laive lust was. Blèren en nog eens blèren, ain nog haarder as aander. Moar in loop van weke wer dat aal minder en al gaauw wollen wie de kleuterschoule nait meer missen. Mit juf gingen wie in t veujoar en zummer op pad noar t Midwolmer bos en zien Hoog Baargje en plokten wie botterbloumkes en speenkruud in t bos.

Kleuterschoule zat in n leegstoand lokoal van openboare schoule. Bie t lokoal was n zandbakke woar wie zummers in t zaand speulen konnen. En mos wie binnen zitten, din was der speulgoud, konnen we kleuren,en knippen en plakken mit mooi gekleurd papier. Kleuterschoul deden wie twij joar over. n Diploma kreeg je nait. Dou ik zes joar wer mos ik noa de vekaansie noar grote schoule. Van n laive juffrouw noar n strenge meester. t Leven zol nooit meer worren, zoas t was. Zo mor even n middag votblieven, omdat Pa en Moe even mit joe deroet wollen, dat was der nait meer bie.
Nou mos der leerd worren.

Ol Pekel, augustus 2008