Tiedraais

An Hoornderweg, bie houk mit Weversloane. Twij grote holten kisten stoan op ainander stoapeld. Daip blaauw dekzail der overhin spand tegen de regen. n Ladde der tegen an spiekerd. Doaran wappert n grote rode boerenbuusdouk. In bovenste kiste loameneerde opschriften “Nije oogst gele en rode siepels”, “Rode siepels 1 kilo veur 2 euro”, “Gele siepels 2 kilo veur 2 euro”, “Bildstar 4 kilo veur 5 euro”, “Camerabewoaken”. n Dichte geldkiste mit glief. Vaastklonken an n holten kiste.

Gepast betoalen dus. Den magst doe n puut siepels of eerpels metnemen. Camera is naargens te zain.

Wat noe as k teveul geld in glief dou? Dat goat onverdachts hier. Goun wat hailemoal nait in loameneerde opschriften stoat. En goun wat k hailemoal nait verwacht bie n staaltje mit siepels en eerpels. Wereld om mie hin klapt inénen om en is vot. Boerenploatsen en schuren binnen vot. Asfalt wegdek mit witte streben: vot. Olde bomen an baaide kaanden binnen vot.

In stee doarvan kiek k uut over woest en ledeg laand. Grieze wolkenlocht doarboven is nog eender. Sumtieds vaalt n kolde haarde regenbuie doaruut.

k Vuil wotter tou an mien enkels. Hoogwotter in Ruten Aa mout dat wezen. t Moakt t laand zompeg, woest en ledeg, der is zulfs gain pad. Dat wol k hailemoal nait. Wat is der heergoan en hou kom k weerom? Mor aales blieft woest en ledeg en zompeg en t begunt ok nog te regenen. Gelokkeg heb k mien regenjek an.

Nog es wat beter kiek k om mie hin. En k zug in de vèrte rookkelommen de locht in goan. Doar braanden vuren, doar mouten minsen wezen. Zompend in mien natte schounen loop k dij kaande uut. En kom k körter bie. t Binnen holten hudden mit raaitdoaken. Doar binnen vuren, mensen an t waark. Dij hakken, sjaauwen, slooien of zitten om t vuur. Dij zain der armoudeg uut, as struners. Wilde hoaren en boarden, blode aarms en bainen. Sobere klaaier zunder kleur.

In tied dat k kiek heur k kört bie aine oamen. Under stroek vind k dij man. Hai perbaaiert te schoelen veur regen mor dat lokt nait zo goud. Ok hai het d’ankiek van n armoudege swaarver. Hai is nat, kold, klippertaandt. Bange en nijsgiereg kiekt hai noar mie.

k Zeg wat mor hai verstoat t nait, holt scholders op. k Vroag, wies noar hudden. Hai rilt, schudt zien kop. Regen is opholden mor kolde wind wiedelt dwaars deur zain klaaier. k Vuil meedlieden. Trek mien regenjek uut en geef t an hom. Dankboar trekt hai t an en kroept weg in beschutten dervan.

Schienboarlek is den mien tied veurbie. Boerenploatsen en schuren, asfaltweg mit witte streben, riegen olde bomen, zai klappen weerom en binnen doar weer. k Stoa op dreuge grond noast twij opstoapelde kisten mit eerpels en siepels. Hoornderweg houk Weversloane. Hudden en man binnen vot. Wolkenlocht is der nog wol en t begunt weer te regenen.

Egge zit mit haanden in t hoar. Hai is archeoloog dij bie Wedde n besundere nederzetten uutgroaven hèt. In zes proefslieven kwamen poalgaten, heerdkoelen, walen en gruppen te veurschain. Drij plattegronden van boerenploatsen kon hai rekonstreweren, lutje akkers. Uut potschaarven kon hai de nederzetten dateren as 8ste aiws, uut vrouge middelaiwen.

Dat is hail bezunder. Waitenschop haar altied aannomen dat tot om en bie joar 1000 gain minsen waren in Westerwolle. Dat t aal dij tied onbewoond laand was.

Mit dizze nederzetten bie Wedde bewiest hai t tegendail. Westerwolle was zeker wol al bewoond. Mor ain ding zit hom dwaars: groaven mit geribtes dij hai in proefslieven vond. Ain geribte is klaaid in n nijmoods kunststof regenjek. Hou kin dat?

Graf is hailemoal goaf. Gainain haar doarin groaven of plougd. Grafgiften liggen noast geribte en binnen vroug middelaiws. Abuus is uutsloten. Egge stond doar zulf mit zien neuze op as lu dij geribte ondekten. t Zat mit zienn aarms in maauwen van t regenjek. Zolfs ritssluten was tou.

Hou is dat meugelk? Dat regenjek zet zien haile ontdekken op lösse schroeven. Geft reden veur eernstege twievel an t waitenschoppelk bewies dat Westerwolle in 8ste aiw al bewoond was. Wat begrodelk, wat meroakels begrodelk! Egge wait t nait meer. Nimt aine hom in malen?

Buten haangt nog altied dij grieze wolkenlocht boven t laand. En t begunt krek weer te regenen.