Haardloper Huzengoa

Kin ain persoon n legende worden in drij joar? Joazeker, dizze man wel.

In 1915 meldt zok op n oavend n 21-joarege spiekermoagere slagtersknecht bie n haardloperstrainen in Stad. De haile noordleke top was der. Of e ook n keer mitlopen mog. Dat mog wel. Of ze dou de gugel mit hom haren is nait meer bekend, mor dat is wel aan te nemen. Hai luip ze der apmoal mit gemak oet en dat in zien slagtersklaaier en gewone schounen.

Lu dij aan de kaant stonden waren getuge van wat wonderlieks: de geboorte van n legende.

Vanòf dat ogenblik was t ain en aal haardlopen veur Louwe Huizenga, zoas zien zundoagse noam was. Verlaizen was der nait bie, nooit verloor e n wedstried.

Al gaauw haar e de bienoam: Haardloper Huzengoa en dij haar e ook verdaind. Zien haardloperij duurde mor drij joar, mor doarin won e alles, van mensen of ze nou luipen of op de racefietse zaten, van peerden en van locomotieven.

De in 1893 in Wij geboren Luurt (Louwe) Huzengoa was as lutje Louwe al zo snel as de bliksem. Zien pa won n weddenschap omdat e as vattienjoarege al sneller van Wij noar Stad luip as aine mit peerdetram en traain. Hai haar din ook as jong knuppeltje al veul traind deur achter de peerdetram aan te runnen. Zien boas in Stad was der loater bliede mit, omdat e runnend deur Stad de bestellens rondbrocht. n Betere slagtersknecht kon e zok nait wensen. En dat gerun deur Stad huilp vanzulf ook mit aan t vörmen van de legende.

Dou e ainmoal aan wedstrieden mitdee, kwam e haildaal op dreef. Zo wordt e al in 1915 (ook in 1916) Ollands kampioen op de viefdoezend meter. Keer op keer lait e d Ollanders d hakken zain en wie Grunnegers waren slim wies mit hom.

Hai was in dij doagen wel n maalvreten meupel. Zo bleef e tiedens de race wel es stoan om de schounen opnij vast te moaken of luit e zok inhoalen en gaf doarnoa weer gas en ging der as n stoomtraain veurbie. Doudestieds zaten der nog muzikanten in t stadion om t volk tussen de wedstrieden deur n beetje te vermoaken. Louwe nuigde ze din onder t lopen n deuntje te speulen en luip din op de moat van de muziek n stòkje van zien wedstried. n Echte clownevogel dus.

Huzengoa’s noodlot was ook, dat veul van zien records in Grunnen lopen wuiren en doarom nait deur de Nederlandse Atletiekunie registreerd wuirden. Te wied vòt!

In t veujoar van 1916 luip e op de marathon n tied van 2 uur, 35 menuten en 40 seconden, n nij wereldrecord! Mor laifst vaaier menuten sneller as t veurege record. Mor omreden t regende dij dag waren de officials dij dat bevestegen mozzen in hoes bie de kaggel bleven.

Dou wuir hom de görte goar en op 22 oktober 1916 wol e t weer perbaaiern. Hai mos en zol dat wereldrecord hebben. Nou mit woarnemers der bie. t Mos nou mor deurgoan. Mor woar hom alles lukte woar e aan mit dee, miskulde dit hom schaande genog. Lu waren massoal op komen doagen en der reden wel zeshonderd fietsers om hom tou. Doardoar kwam Huzengoa om in t stof en dat holp vanzulf nait. Ook kwamen der n poar röthonden op de weg dij dochten dat ze wel even mitdoun konden en om hom hìn sprongen. Veur n grote St. Bernhard mos e boetendes ho holden zodat lu de hond vottrekken konden. Ondanks aal dij toustanden (en n beste tegenwind) zat e in d eerste helfte schier op schema: hai zat roem onder t wereldrecord van Kenneth McArthur. Op de weg trog kreeg e last van slimme dörst van aal dat stof en hai was toch wat mui van dij tegenwind in t begun. Zokzulf meschien wel n beetje over de kop lopen. Boetendes haar hai de zes week doarveur ook al drij aander marathons lopen; dat waarkde nou toch n beetje tegen.

Louwe luip vanzulf as amateur, mor muik der gain gehaaim van dat e der wat geld aan verdainde. Der was n fonds opricht om hom financieel te ondersteunen en doar dee hai nait stiekom over. Ook kreeg we wel geld veur n loopke hier en doar. Toustoan was bloots n onkostenvergouden, t was nait de bedoulen dat je meer kregen.

De bobo’s oet dij tied waren doar slim op tegen. Sporten veur geld wuir onfersounlek vonden en dat haar van dij gevolgen dat hai schorst wuir veur drij moand. Van schrik wuir t fonds gauw opheven. Louwe wuir sang-blaauw-bont van grammieterghaid. Hai vuilde zok miskend, ook al omdat zien eerdere records niet erkend wuirden. Hai stopde mit haardlopen en wuir slagter in Runerwol in Drenthe. Louwe hèt loater nog wel òf en tou weer lopen, mor de vlam was der oet. Faitlieks haar Louwe der gain zin meer aan. In 1917 en zulfs in 1923 dee e nog weer mit aan n officiële wedstried, mor deur de massoale opkomst van pebliek was dat nait meer te doun. Viefhonderd man braken bie de wedstried in 1923 deur t cordon van de plietsie om hom te zain lopen. t Bleek n stunt van de organisoatie, want Louwe stopde al noa n rondje.

t Vervolg van zien leven was nait makkelk. Noa zien boetengewoon succesvolle joaren kwam e aan de draank, zien huwelk ging mis en hai wuir lid van de NSB. Noa de oorlog wuir e veroordaild tot anderhaalf joar in t hok, mor der was nait keken noar d onderdoekers dij hai ook onderdak geven haar.

Tot zien dood hong e elke dag nog aan de rekstok in zien toene in Runerwol, om zien lichoam gezond te holden. Mor hai dronk ook veul. In oktober 1973 dee Louwe Huzengoa t der tou, ainzoam en vergeten.

Tiedens zien sportleven was Haardloper Huzengoa aine dij t kloar kreeg dat hail Grunnen groots op hom was en dat bie zien wedstrieden tiendoezenden Grunnegers op kwamen zetten. n Ongekende prestoatie dij wel wat onderbelicht bleven is. Zo bennen der gain filmbeelden van hom bekend, mor dij mouten der vanzulf wel wezen. Hopelk zain we dij nog n moal.