Ain dikke deugnait
Man zegt wel ais: “Hou older hou gekker!”
Dat geldt vanzölfs nait veur elkenaine, mor paardie lu hebben aaltied wat ommaans. Zoas sommege lu aaid ‘lag aan t gat’ hangen hebben, luip Hinnerk op ondeugde. Kon t op zien older zölfs nog nait loaten. Meschain omreden dat e din nog meer tied har veur zokse fiebeldekwinten. Hinnerk Bartels was der n sprekend veurbeeld van. In zien jonge joaren was t aaltied al n kurendriever west.
As Hinnerk in buurde was, mos je joe woaren. Woater in stevels of klompen en n bult hobeleko meer. Elks was der, deur ervoarens wies worren, wel op bedocht, mor elke raaize har dij vint je weer bie de poot. Veuraal bie winterdag göng t er soam mit n koppel ainspaanjers paartieds roar om weg. Zo haren ze n laang dik hoarentaauw aan hoanebaalk van schure knupt. Omstebeurt pebaarden ze zo rad meuglek baalke aan te roaken. t Dee der in aanvang wel wat tou, mor goandeweg kregen ze slag nuver te pakken. Hinnerk zat noa n zetje al in n poep en n scheet striedewieds boven op baalke en loerde om zoch tou, wat of e nou es doun kon. Noaber Rieks ston n moal haalfweg n leeg heuvak rond te kieken of e Hinnerk, dij bie zien vraauw Anna ja in schure wezen mos, ok zag. Hinnerk har hom al laank in t snötje, mor wachtte ziens kaans òf. Inain kreeg Rieks n stroal waarm woater op zien hazzens. Verhilderd keek e om zoch tou en omhoog en kreeg dij onterik in de smiezen dij braidoet op baalke zat, mit zien snobbeltje boeten boord. Doader van t ongemak zat hom kniezend oet te laggen. Potverdikkeme, Rieks wis nait hou rad e under dij does vandoan en op koustaalgang komen mos, om kop under kroane te holden van dij gevolgen hai zoch van dij viezeghaid ontdoun kon. Intied schold e zien noaber haals meer as vol.
Dou kust weer vaaileg was, roetste Hinnerk weer omdeel. Het zoch komende uren nog wat roemd, aleer dij lummel zien snoetwaark weer zain luit. Kon der ja niks aan doun, dat e inain zo neudeg mos, pebaarde hai Rieks van zien onschuld te overtugen. Ja, ja! Zel wel zo wezen! t Bewies lag der al weer. Dij kurendriever kon je veur gain meter vertraauwen.
Hinnerk boerde hail nuver. Dee t waark mit enkeld ain peerd, ploug, egge en cullivoater. n Poar wupkoaren, woagens op luchtbaanden en wat klaain raive wazzen zien grötste investerens. Was mit recht n ‘ainpeerdsboerke’. As haile femilie mithölp was der nog wel n goie stuver te verdainen. Under Sicco Mansholt kwam roup om aalsmor grotere bedrieven. Ruilverkoaveln mos de klaainste bedriefkes oproemen en soamenvougen tot n rendoabeler.
Bartels bedaankte doar stichtlek veur. Op zien older zoch nog dik in de schulden steken, nee doar mozzen ze mor n aander veur zuiken. Hinnerk stak kop nait meer in strobbe. Was t leven veuralsnog nog lange nait zat. Huil der subiet mit op. Ezeln har e al zat doan.

Zien opvolger wer waarknemer bie Boerenlainbaank, aans kon e zien investeren ja nait betoalen. Hinnerk wol t swait best stromen loaten, mor nait om baank nog rieker te moaken. As e groter boeren wol, was dat ja zien veurlaand en dat zag e nait meer zitten.
Ok n aander buurjong kon over zien maaljoagerij mitproaten. Dou Hinnerk drok dounde was op n òfgroasd stok gruinlaand achterbleven kouflaren te wiederwaaiern, vruig Geert van Annie Wortel – omreden je heur aaltied as n kniene mit worrels reur zagen – hom of der ok stroom op t schrikkeldroad ston. “Moust mor evenpies vuilen mien jong”, was t antwoord op zien vroage. “Din vuilst t ja votdoadelk. Mor k leuf t nait”. Hinnerk kreeg droad mit baaide voesten. Gaf niks om twaalf volt en har boetendes stevels aan. “Kom mor hier”, zee e tegen Geert: “Hol mien haand mor vaast. Ik duur t ja ok en k vuil hailemoal niks”. Geert luit zoch overtugen en greep noaber bie haand, dij hom goud vaasthuil en dou t droad pakde. Wat göng t jong aan! t Jong blèrde as n swien dij keeld wer. Hoelend is e op hoes aan goan. Hinnerk har der zien slinger aan. “Is meroakels tegen rimmetiek”, ruip e Geert nog noa.
Vijkooplu wissen ok, dat je op je tellen verdocht wezen mozzen, aans har dij vint je weer veur t zooitje. Wizzen aiglieks nooit of je op zien wieze – of was t onwieze – proat ingoan mozzen. Was nait gemain, moar wenneer e aine bie t bain kriegen kon, zol e t veurzekers nooit loaten. Jeude Tieks kon der over mitproaten. Kwam veur n enter dij Hinnerk verkopen wol. Vanzölfs wol koopman hom wel evenpies aan t lopen zain en verwachtte dat Hinnerk heur droagen luit. “Vuil die ains veur de kop”, zee boer, “dou t zölf mor, hest der ja ok belang bie. k Zel mie veur die in t swait joagen loaten!” Wol t peerd wel kwiet, mor luip hom aans nait in wege. Gras haar e veur t kaauwen. Kon allent mor gruien, net as vroagpries. Peerd zat hom nait op rogge. Aansom paasde hom beter, pebaarde bliekboar lolleg te wezen. Zo groag of nait. Hinnerk wol weer aan t waark.
Hou jeude ok soebadde, man mos der zölf aan leuven. Kreeg t jonge peerd aan t helster en stapde der langzoam mit vot. Dat was aans nait noar t zin van Hinnerk. Flikde t peerd op schoft. Dij luit t zoch nait aangelegen, schrok en wol der oetnaaien. Aarme Tieks nam e in loop mit. Man, man wat n boudel! Kerel ruip van: “Ho en stop” en nog n haileboel meer, dat nait in t woordenbouk staait. t Droavende peerd lösloaten was Tieks zien eer te noa, mor mensen nog aan tou, wat kinnen vief menuten din lange duren.Hinnerk snapde bie God nait, hou t meuglek was, dat dat ovregens zo makkelke daaier t op n roemen zet har. Mit n stoalen smoel zee e dat t hom verschrikkelk muide, mor prees hom dat e t zo nuver vaastholden har en zoch op bain holden har. Der haren ja wel ongelukken beuren kind. Harregat, je mossen der ja nait aan denken. Stak koopman ongemaarkt nog n dikke vere in t gat. Dij kwam aans pokkelwoater tekört. Swaitte as n otter. Mos in toukomst wel wat aan zien gestel doun. Was volsloagen boeten oasem. Poestend en stinnend was e noa zien ‘loopke’ mit t peerd weer aan sjoeken kommen. Zedde zoch n zet in underwale om oet te bloazen en weer bie stem te komen. Har van dizze enter votdoadelk zien bekomst. Luip hom woarschienlek te haard, den Tieks het van koop òfzain.
Dou Hinnerk Bartels in vaarenzesteg van boerenploatse òf göng, omreden dat e gain opvolger har en de ruilverkoaveln hom beheurlek op hoed zat, mos e tot zien penzioun aander waark zuiken. “Wolst nou aarbaaider worren?”, wer der deur paardie lu wat snerend vroagd. “Och”, zee Hinnerk der overhin, “of k nou aarbaider bin bie miezölf of bie n aander is ja ain pot nat. Waarken mout n mens overaal. Allain huif k dolkies nait meer zo haard te ezeln as k doan heb.” n Blaauwe moandag het e op n stainfebriekje waarkt, tot dij aan de latten göng. Thoeszitten was niks veur hom. n Weke loater kon e aan slag bie Marko/Mark in Veendam. Veureerst het e kat wat oet bome keken, mor t duurde nait lange of ain van de waarknemers oet zien plouge was de pineut.
Hans was n dikke proatjesboksem, dij in Hinnerks ogen best n leske broeken kon. Thoes het e op n mörgen in t hounderhof n vrizze tuutaai under n hènne vothoald, verzichteg in pampier wikkeld en mitnomen in n deuske. Veur oldert zag e kaans t aai in trommelke van Hans te movveln. Dou t volk aan t schaften sluig, dee Hans t tromke open en was slim verguld mit geboar van de vraauw. “Mout je ais kieken”, snakde hai, “hou goud t wief veur mie zörgt”. Kreeg t haardkookde tuutaai en tikde t op raande. t Aai spadde oet nkander en aal zien stoede zat under t geel en wit. Laimeneer het dij raaize n bult noar t heufd kregen, woar Hai part noch dail aan har. Hinnerk het Hans ‘genereus’ traktaaierd van zien aigen vouer. Zo was e ja ok wel weer.